Cậu nào, cậu nấy nằm chết như mơ, y như trong bài ca, nào là băng ca, hòm gỗ, hoa cườm hay Poncho, thẻ bài, trực thăng… Cậu nào cũng trẻ măng. Cậu nào cũng được truy thăng một cấp. Cậu nào cũng có người yêu. Người thì chưa cưới, người thì đã có hai ba con. Nói tiếng cả ba miền Nam, Trung và Bắc. Những gia đình khóc nhầm quan tài, khi được chỉ chỗ di chuyển tìm đúng xác người thân thì tiếng khóc lại òa lên. Thấy cảnh hàng trăm gia đình đi nhận xác chồng như thế thì lòng dạ nào ăn ngủ cho yên.

Bà Lam có thể không dụng tâm bắt dân theo luật lệ Trung Cộng. Bà đã thề không bao giờ phản bội người dân Hồng Kông, mắt rưng rưng muốn khóc. Nhưng dân Hồng Kông không bao giờ tin tưởng vào chính quyền Trung Cộng, họ còn khinh bỉ nữa! Trong lúc nửa triệu người đi biểu tình buổi tối ngày Chủ Nhật, nhiều người Hồng Kông vẫn đi coi trận đá banh với đội cầu Đài Loan. Khai mạc, ban nhạc cử hai bản quốc thiều, khi nghe thấy điệu quốc ca của Trung Cộng, cầu trường nổi lên những tiếng la ó chế nhạo!

Cuộc chia rẽ dân tộc là một thực tế lịch sử, không ai mong muốn và không thể né tránh. Nhưng đã đến lúc người Việt hãy biết thương người Việt thay vì trách móc, kết tội, mạt sát nhau. Bởi vì, tất thảy chúng ta, xét về mặt nào đó, đều góp công góp sức để tạo ra cái lịch sử đau thương ấy. Giờ đây, ngay cả khi không can dự, thì các nhà văn vẫn nên chịu trách nhiệm chính về sự chia rẽ dân tộc, chứ không phải ai khác. Và hãy tạo cơ hội để văn học trở thành thứ thần dược, hàn gắn, làm liền sẹo tốt nhất, nhanh nhất cho mọi vết thương tinh thần.

Biết rõ thơ tình ta thầm viết tặng ai Lại cứ dửng dưng như ta tặng thơ người lạ Giả bộ thở than trách ta khờ dại Đem chân tình ký gửi phía trời xa . Yêu có tội gì? Yêu sao chẳng nói ra? Sống cuộc đời ta sao phải ngó trước sau thiên hạ? Trái tim đập không lụy lời lý giải Sao phải dằn lòng lời thiên hạ đúng sai? . Đã biết rồi liệu cần nữa diễn tròn vai? Miệng thế gian chắn che sao hết được? Tim run rẩy sợ lo bởi mấy lần trầy xước Mắt nhung huyền còn thảng thốt lúc chiều vơi...

Em đi chợ mua về: đuôi bò, xương ống bò, bắp bò, thịt bò phi lê, bánh phở tươi, hành tây, hành lá, hầm bà lằng đủ cả! Để nấu được món phở ngon trước hết nước dùng sao cho ngọt thanh, trong và thơm. Chần bánh phở qua nước sôi rồi cho vào tô, cho thịt bò phi lê lên bề mặt, chan ngập nước dùng, thêm ít rau hành thái nhuyễn là xong. Rau quế, ngò gai, giá, tương đen, cà, tương ớt, tiêu, tỏi ngâm giấm, chanh! Phở đựng trong tô bằng sứ; đừng xài tô thủy tinh hay tô nhựa. Chọn tô vừa, tô nhỏ quá, mau nguội, to quá như tô xe lửa nhìn phát ngán. Khi ăn thì dùng đũa tre, bánh phở khi gắp sẽ không bị tuột.

Cuộc Chiến Tranh Lạnh của thế kỷ 21 giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ không thể tránh được; nhưng suốt 30 năm qua các chính khách “lễ độ” không ai muốn nói trắng ra. Tổng Thống Donald Trump phá lệ. Ông mở trận chiến mậu dịch với mục tiêu khiêm tốn là cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước. Nhưng sau khi ông Trump cho nổ “phát súng thuế quan,” bao nhiêu mâu thuẫn vẫn được ngấm ngầm bỏ qua cùng xuất hiện. Và những mâu thuẫn này rất lớn, lớn hơn chuyện khiếm hụt mậu dịch, lớn hơn nhiệm kỳ một ông tổng thống hay ông tổng bí thư đảng.

“Tôi ở tù năm năm tại trại Hà Nam Ninh năm 1975. Ra trại năm 1981 là tôi kiếm đường vượt biên ngay. Tôi học khóa 1 Vũng Tàu. Khi quân đội Nhật đảo chánh, tôi vào miền Nam năm 1946, cùng thời với các ông Cao Văn Viên, Nguyễn Chánh Thi, Huỳnh Văn Tư…” cựu đại tá nói. Trong suốt cuộc đời binh nghiệp, cho đến nay, ông cho biết dù tuổi đã cao nhưng không quên kỷ niệm cùng thuộc cấp đi “ăn cắp” cột đèn về trường để làm cột cờ.

Cuộc Cách mạng dù do những sinh viên Hồng Kông thực hiện cách đầy chưa đầy nửa thập kỉ đã được tiếp nối bởi hàng triệu người Hồng Kông trong tuần qua. Cả hai cuộc xuống đường đều có chung mục tiêu: Phản đối các chính sách, tác động của nhà cầm quyền Cộng sản Trung Quốc lên vùng đất vốn dĩ quen với văn minh, năng động và dân chủ này. Kết quả có thể chưa biết bao giờ mới đạt được, nhưng với chiều hướng phát triển như đã thấy, có thể nói rằng Hồng Kông không hổ danh là một vùng đất tiến bộ, văn minh. Nhìn lại cuộc xuống đường hàng triệu người vừa qua ở xứ bạn, lại thấy buồn và hổ thẹn cho xứ minh. Và tự hỏi: Tại sao Việt Nam không có những động thái đi tìm tiếng nói tiến bộ? Đến bao giờ Việt Nam mới có được tự do?