Tự do chính trị bao gồm các quyền lập hiến, quyền tự do bầu cử, ứng cử, lập đảng chính trị, đối lập, báo chí, ngôn luận, biểu tình… những quyền mà người Việt chưa có. Tự do chính trị thường được gọi là tự do dân chủ vì nhờ đó mới có được một thể chế dân chủ tam quyền phân lập rõ ràng. Từ đó mới có được một hệ thống luật pháp công minh chống lại tham nhũng và những tiêu cực do tự do cá nhân gây ra. Luật pháp công minh cũng giúp bảo vệ những quyền tự do cá nhân không để nhà nước hay nhân viên nhà nước lạm quyền hay tước quyền mà người dân đã giành được.

Ở mỗi miền đất mới người Việt lại học hỏi để thích ứng với văn hóa ở xứ người, nên có thể thấy người Việt ở Úc suy nghĩ và cách sống rất khác với người Việt ở Việt Nam, và khác với người Việt ở các xứ sở khác trên thế giới. Việt Nam hiện đang đối đầu với nạn “chưa giàu đã già”, nói đúng hơn là “già rồi vẫn nghèo”, vì người già càng ngày càng đông trong khi người trẻ, kể cả những người là con em của đảng viên đảng cộng sản, rất muốn bỏ nước ra đi. Nếu nhà cầm quyền Việt Nam không chịu nhìn nhận xã hội đa văn hóa thì đừng nói đến việc người trẻ ở hải ngoại trở về, mà phải nghĩ đến việc người trẻ bằng mọi giá sẽ tiếp tục bỏ nước ra đi.

Đáng tiếc nền dân chủ non trẻ của miền Nam đã bị khai tử và tôi phải bỏ nước ra đi tìm tự do nơi xứ người. Hiến Pháp Việt Nam Cộng Hòa 1967 ghi rõ người Việt hải ngoại có quyền bầu cử và tranh cử, giống như các quốc gia dân chủ hiện nay Mỹ, Pháp, Thái, Nam Dương… và kể cả Miến Điện người dân nước họ sống ở hải ngoại đều có quyền bầu cử và về nước tranh cử. Bởi thế giấc mơ mãi mãi vẫn còn là được ra tranh cử hay ít nhất được tham gia bầu cử để xây dựng một nền Đệ Tam Cộng Hòa cho đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta.

Ở miền Nam tự do báo chí không khác gì ở Mỹ các nhà lãnh đạo thường xuyên được đưa lên mặt báo. Tờ Tin Sáng là nhật báo đối lập với Chính phủ có mục “Tin Vịt” do “Tư trời biển” viết nêu đích danh Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu là tham quyền cố vị, hiếu chiến, thất học, tham nhũng, bất tài hay gọi ông là "Tổng Thẹo", "Sáu Thẹo"… Báo chí có quyền chỉ trích Chính phủ và chỉ trích cá nhân các nhà lãnh đạo miễn là không nhằm mục đích tuyên truyền cho cộng sản, nhưng các tờ báo vẫn thường dịch các bài viết từ phe cánh tả chống chiến tranh thì có khác gì tiếp tay tuyên truyền cho cộng sản.

Theo báo chí trong nước Trung Tướng Lê Nam Phong Sư Đoàn 7 đến Dinh Độc Lập chỉ trễ chừng 30 phút khi đó Đại Tướng Dương Văn Minh đã được “hộ tống” đến Đài Phát Thanh để đọc tuyên bố đầu hàng do Trung tá chính ủy Bùi Văn Tùng soạn. Những chi tiết nhỏ này có thể giải thích được lý do là ngay từ khoảng 10 giờ 30 phút sáng ngày 30/4/1975, Đài phát thanh Sài Gòn đã liên tục phát đi lời Tướng Dương Văn Minh kêu gọi binh sĩ Việt Nam Cộng Hòa ngừng bắn để sửa soạn bàn giao cho phía bên kia.

Tổng thống Trần văn Hương mất ngày 27/1/1982, gia đình nghèo đến độ không còn tiền mua hòm, người tài xế cũ của ông xin được phúng điếu chiếc quan tài, người chủ trại hòm ở Chợ Lớn, một người Việt gốc Hoa, nghe nói mua cho ông Tổng thống xin chỉ lấy nửa giá tiền của chiếc quan tài. Ông Hương có ước nguyện được chôn trong nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa để được nằm bên anh em binh sĩ nhưng không được cộng sản chấp nhận, nên người nhà đã quyết định hỏa táng ông tro cốt được rải trong khu vực.

Chủ trương của chính phủ Việt Nam Cộng Hòa là “dân có giầu thì nước mới mạnh” nên ngay khi thành lập chính phủ đã đưa ra Chương trình Hữu sản hóa (dân tộc) tự cường, chương trình này thành công rõ rệt nhất trong ngành phục vụ chuyên chở công cộng. Chính phủ cho nhập cảng các phương tiện phục vụ công cộng rồi bán trả góp cho tư nhân, nhờ thế các tài xế xe taxi, xe lam, xe buýt, xe tải đều có thể làm chủ các phương tiện phục vụ công cộng. Cuối thập niên 1970 xe gắn máy Nhật Honda, Yamaha, Suzuki,… được cho phép nhập cảng với số lượng lớn chủ yếu làm phương tiện di chuyển cá nhân, nhưng một số được sử dụng chuyên chở công cộng được gọi là xe ôm.

Như thế khác với những chính trị gia theo chủ nghĩa tân tự do và chủ nghĩa dân chủ xã hội, ông Trump không dựa trên lý thuyết để tranh cãi hay thuyết phục cử tri. Ông dựa trên kết quả thực tế liên tục quảng bá đến cử tri những thành quả mà Chính phủ do ông lãnh đạo đã thành đạt. Cách nói của ông Trump rất dễ hiểu với tầng lớp lao động và kết quả việc làm của ông dễ được họ nhìn nhận. Chủ nghĩa Trump như thế không khác gì Chủ nghĩa thực dụng lấy hiệu quả và kết quả của việc làm để xây dựng triết lý và thu phục niềm tin của cử tri.

Các đảng viên đảng Cộng Hòa lo ngại khi nhận ra rằng các chính trị gia Mỹ ngày càng ngả sang cánh tả cấp tiến. Vì thế họ muốn những người lãnh đạo đảng phải quay về ủng hộ những chính sách di dân, văn hóa, giáo dục và bảo vệ những quyền tự do được ông Trump cổ vũ và thực hiện trước đây. Chính sách quan trọng khác của ông Trump là quan tâm đến quyền lợi của tầng lớp lao động và chính kiến của các cộng đồng sắc tộc, thiếu chính sách này đảng Cộng Hòa khó có thể thắng được đảng Dân Chủ.

Ngày 26/1/2021 tại Thượng Viện khi các nghị sĩ tuyên thệ đóng vai trò bồi thẩm đoàn, Nghị sĩ Rand Paul đặt vấn đề xét xử một tổng thống đã mãn nhiệm là không đúng với hiến pháp Mỹ, ông đề nghị Thượng Viện tranh luận và biểu quyết. Thượng Viện như thế đã tước quyền của Tối Cao Pháp Viện vì Hiến Pháp cho phép chỉ Tối Cao Pháp Viện mới có quyền phán quyết một việc làm có trái với Hiến Pháp hay không. Qua biểu quyết chỉ có 5 nghị sĩ đảng Cộng Hòa cùng với 50 nghị sĩ đảng Dân Chủ đồng ý việc xét xử là đúng với Hiến Pháp, phải cần thêm 12 nghị sĩ đảng Cộng Hòa đồng ý thì mới đủ số phiếu để kết tội ông Trump, nói cách khác ông Trump dễ dàng trắng án.