Về Một Dòng Sông

BÀI THƠ NHỚ NINH KIỀU

Tình cờ gặp bài thơ và hình chụp của ông bạn Thi sĩ Quảng Nam thăm bến NINH KIỀU (Cần Thơ), khiến tôi nhớ nó quá, vội họa những lời thơ nầy:

TỚI BẾN NINH KIỀU

(Nguyễn Hàn Chung)

Anh hăm hở tới Ninh Kiều

xung quanh vắng ngắt mĩ miều cù cưa

cái thời nắng khổ tìm mưa

nói chung chấm hết nên chừa vậy thôi

Thơ họa:

NHỚ BẾN NINH KIỀU

Bao năm quên bến Ninh Kiều

Nhờ ông bạn nhắc. nhớ liều vài câu!

 Cái thời mắt biếc môi trao

Cái thời mưa đượm tình nhau. Xóm Chài!

Nói chung. còn mãi mãi hoài

Dù bao thống hận. lũ người ác nhân!

Dựng chi. cái tượng ác thần?

Để cho người khổ. sâm thương chia lìa!

Còn đâu. đại học Cần Thơ!

Còn đâu. đường phượng. mùa hoa đỏ trời!

 Tiếc thương chi. cũng rồi thôi!

Nhớ thương chi. để lệ rơi kiếp người?!

(Nguyên Lạc)

Trong bài thơ họa có hai cụm từ: XÓM CHÀI và ĐẠI HỌC CẦN THƠ các bạn miền ngoài không rõ, nên đã hỏi. Tôi xin được giải thích rõ về hai cụm từ này, cùng những gì liên quan đến nó để các bạn tường.

Sông Quê Hương – Tranh: Mai Tâm

VỀ ĐỊA DANH XÓM CHÀI

-Xóm Chài là một xã đối diện với bến Ninh Kiểu nhìn qua sông nhỏ Cần Thơ (CT). Xã này nằm trên doi đất nhô ra, kẹp giữa bởi sông Hậu và sông CT.

Bến Ninh Kiều (NK) tọa lạc tại ngã ba sông Hậu và sông nhánh Cần Thơ, trước 1975 là Căn Cứ Hải Quân vùng 4 VNCH. Về phải, con sông nhỏ CT nầy chạy qua Công viên NK, chợ CT rồi đến huyện Cái Răng – có chợ nổi nổi tiếng và cầu lớn bằng xi măng bắc ngang qua, nối liền quốc lộ 4, chạy xuống Sóc Trăng và Cà Mau. Cầu này, năm 1968 bị mìn CS nổ sập, ban ngày, làm một số xe đò chở đầy người và một số bộ hành (dân đi bộ buôn bán) rơi xuống sông chết. Sau đó cầu được xây lại.

Từ Cái Răng, dòng sông chạy đến Phong Điền, Cầu Nhiếm vang tiếng về những vườn cam bạt ngàn. Cam xanh (Cam sành) rất ngọt, được thương lái chuyện vận lên tận Sài gòn. Đây là quê của “nàng” hiện tại.

Nửa đoạn đường Cái Răng đến Phong Điền, nếu rẽ trái là kinh đào thẳng tấp: Kinh Xáng Xà-No (kinh xáng múc này được đào từ thời Pháp thuộc) rồi đến huyện Phụng Hiệp, Ngã Bảy , nơi 7 con sông nhỏ gặp nhau. Huyện Phụng Hiệp thuộc tỉnh vừa thành lập (khoảng 1972 – 1973 thời ông Thiệu): Tỉnh Chương Thiện. Tỉnh Trưởng là một đại ta rất trẻ, tốt nghiệp từ trường Thiếu Sinh Quân: HỒ NGỌC CẨN, tính tới 1975 (năm ông chết) mới vừa 33 tuổi. Vị đại tá Tỉnh Trưởng này không chịu đầu hàng ngày 30/4, nên bị Uỷ Ban Quân Quản CS kết án tử hình và định ngày xử bắn tại sân vận động (sân bóng đá) CT khoảng cuối tháng 5/1975 (?). CS bắt tất cả mọi gia đình ở thành phố CT phải có người đến xem xử, trong đó có gia đình tôi, nếu không sẽ bị kết án chống”Cách Mạng”!

Mặc bộ bà ba đen, mắt bị bịt kín, bị trói thúc vào cột bắn, ông được CS “ân huệ” cho nói lời cuối, với ý mớm ăn năn hối lỗi đã chống lại Cách Mạng.

Đây là câu nói cuối cùng của ông CẨN: “Việt Nam Cộng Hòa muôn n…ă..m…!”

Tên lính CS vội vã bụm miệng ông và nhét giẻ vào.

Sau đó một loạt súng nổ, một phát súng ân huệ, ông Cẩn qua đời, xác được vùi trong bãi tha ma bên đường, ngang Trại Nhập Ngũ vùng 4 thời VNCH.

-Trở lại bến Ninh Kiều:

Từ bến Ninh Kiều nhìn về sông Hậu rộng lớn, hướng sang trái là Bắc CT, rồi đến Long Xuyên. Hướng sang phải chạy ra biển Đông, ngang qua Đại Ngãi (Vàm Tấn) quê tôi, cách cửa biển khoảng 20 km (khoảng 17 miles).

– Hò ơ ớ ơ ơ …

Đất Sóc Trăng khô cằn nước mặn

Anh ra Vàm Tấn chở nước về xài

Về nhà sau trước không ai (ơ ờ)

Hò ơ ớ ơ ơ …

Hỏi ra em đã … theo trai mất rồi  (ơ ơ)

Trước khi đến xã Đại Ngãi khoảng 3 km (2 miles) là xã Nhơn Mỹ, thuộc huyện Kệ Sách, quê hương của vợ sau Đại tướng Cao Văn Viên (Bộ Quốc Phòng VNCH).

Chợ xã Nhơn Mỹ tọa lạc trên bờ đất tại ngã ba bờ phải sông Hậu (hướng chạy ra biển) và rạch Nhơn Mỹ. Phía đối diện chợ Nhơn Mỹ, giữa sông Hậu là cồn Quốc Gia (quê của cô bạn gái đầu đời). Đây là nơi ông TT Nguyễn Văn Thiệu có lần ghé thăm, vì nó nổi tiếng trù phú với vườn sầu riêng và chôm chôm (Những khu vườn này đong đầy ký ức tôi).

Ngày 1/5/1975, chú của người bạn gái, xã trưởng Nhơn Mỹ (NM) đã bị xử tử tại chợ. Cổ bị xiết bởi một khăn rằn choàng (chàng) tắm, hai đầu khăn kéo bởi 2 tên du kích. Vì ông ta to con, khỏe mạnh giãy giụa, không ngộp thở, nên hai tên du kích, mỗi đầu khăn một tên, lôi ông ta xuống mé bãi rạch NM để trấn nước. Ông vùng vẫy nên chúng không đè đầu ông xuống nước được. Một tên khác bèn lấy dao đâm vào bụng ông để làm yếu sức. Ông bị xiết cổ và dìm ngộp chết. (Kể theo lời của chính cô bạn gái)

Riêng về phần gia đình tôi ở Đại Ngãi:

– Anh Nguyễn Văn Yên tr/úy HQ (VNCH) vượt trại “cải tạo” Chi Lăng (Châu Đốc) chạy vào rừng (1976). Giữa đêm vang dội tiếng súng săn đuổi, mất tích đến nay!

– Cha Nguyễn Văn Hỷ bị bắt, hành hạ trong ngục tù CS và chết trong vụ đàn áp tôn giáo.

– Gia đình tôi liều chết vượt thoát năm 1986 sau hơn 10 năm sống trong “thiên đường CS” trên một ghe con đi sông dài 10 mét. Sau 7 ngày te tua tới đuợc Bi Đông (Malaysia), may mắn không ăn thịt người (vừa chết).

-Trở lại dòng sông Hậu:

Vừa qua Đại Ngãi, trên đường ra biển, giữa sông nổi lên một dải đất lớn gọi là Cù Lao Dung, nơi có Trại “Cải Tạo” Cồn Cát giam giữ các sĩ quan “Ngụy” và các người vượt biển, đi tìm tự do bị bắt. Đây cũng là nơi gia đình tôi “chém vè”, chờ đến giữa đêm tối không trăng, lên ghe con thả theo nước ròng trôi ra cửa biển để không gây tiếng động, kẻo Công An biên phòng phát hiện và bắn chẳng nương.

Bãi bùn của cù lao này cũng là nơi vùi bao nhiêu xác người, bị đập đầu chặt cổ giữa đêm, trong cuộc tổ chức vượt biên giả để cướp vàng của “các chiến sĩ Công An kiên cường” huyện Long Phú.

***

Tất cả các câu chuyện đều liên quan đến dòng sông Hậu (sông lớn hoặc sông con). Dòng sông đã in đậm trong tâm khảm!

Mọi người đều có một dòng sông riêng mình. Hãy trân trọng nó!

Từ dòng sông Hậu thân yêu và buồn thảm này tôi mới có những bài viết: CÂU CHUYỆN HAI DÒNG SÔNG (1), CHUYỆN DÒNG SÔNG QUÊ TÔI (2) và CHUYỂN TÌNH VÙNG U MINH

…

Ta sẽ không về thăm lại dòng sông

Của thời hung bạo cũ !

Xác em nhỏ trôi theo dòng bão lũ

Được tin người … tim nhé … cố yên!

Và đêm dài … đêm nhé … hãy ngoan!

Ai rồi cũng sẽ đến miền miên viễn!

Ta sẽ không về thăm lại dòng sông

Của thời quá vãng!

Quên đi nhé … quên đi … quên đi nhé!

Đã xa rồi … quên  nhé … xa lắm xa! (NL)

Được không?!

VỀ ĐẠI HỌC CẦN THƠ

Đại học Cần Thơ nằm phía trái, gần Phòng Phát thanh (phát sóng) CT trên đường từ CT về Cái Răng, Vị Thanh, Sóc Trăng rồi Cà Mau.

Phạm Công Thiện

Năm 1968 sau trận Mậu Thân, tôi bước vào ngưỡng cũa đại học này với niềm háo hức cùng với giấc mộng “lấp bể vá trời” của tuổi trẻ. Thời trẻ này, sách Phạm Công Thiện luôn giữ trên tay và là sách “gối đầu giường”. PCT là “thần tượng” của những người trẻ như tôi giai đoạn này. Mỗi lời của ông đều là “chân lý”. Tôi hít hà , uống những lời văn, thơ của ông. Cho những điều ông “ngôn” đều đúng, không chút nghi ngờ. Bắt chước ông, chê Sách Học Làm Người của Nguyễn Hiến Lê (Thời gian là câu trả lời đúng đắn nhất!)

PCT đã mở ra cho chúng tôi một “Khung Trời Cao Rộng” và cũng đưa đến chúng tôi một niềm nghi ngờ (HỐ THẲM). Hệ lụy: “...đã ít nhiều làm cho thanh niên tỏ vẻ hoài nghi về những hoài bão, lựa chọn của mình. Tâm trạng não nề, chán ngán của tầng lớp thanh niên, trí thức thời kỳ ấy như một đám mây u ám, cứ vần vũ mãi trên bầu trời, che lấp khoảng không gian không xanh, không hồng. Ngày xưa một mình chàng Kinh Kha qua sông Dịch với con chủy thủ trên tay và vĩnh viễn không quay lại điểm xuất phát! Ngày nay, hàng ngàn Kinh Kha qua hàng trăm sông Dịch như thế với nỗi băn khoăn ồn ào, hy vọng và thất vọng trộn lẫn.(ĐỌC LẠI “KỶ VẬT CHO EM” CỦA LINH PHƯƠNG – Nguyễn Lệ Uyên)

Qua sông Dịch là gia nhập vào quân đội, thành người chiến sĩ quân lực VNCH, thành người chỉ huy mà tâm trạng như vậy thì than ôi!

Lịch sử ngàn năm cho thấy: Chống kẻ HUNG BẠO (kẻ dồn ép, đốc thúc hết mọi xương máu của người dân, dùng bất kể mọi thủ đoạn để nhất quyết thắng cuộc chiến một mất một còn) mà lòng hoang mang như thế thì cầm chắc sự thất bại! Kết quả thì các bạn đã biết rồi đó!

Nhắc ra đây để rút ra một bài học mà tự hối tiếc và tự trách mình, chứ không có ý chê trách hay kết tội. Các người trẻ hãy lấy làm kinh nghiệm để tránh những vết đổ sau này. Và cũng xin đừng lấy nó – những việc tiêu cực đã kể – mà tự hãnh diện hoặc ngược lại, tự mình hành hạ mình, tự liếm vết thương lòng mà thất chí. Còn lại chút hơi sức hãy đóng góp vào việc đấu tranh cho sự tồn vong của dân tộc.

Tại trường Đaị Học Cần Thơ, tôi có chân trong Ban Chấp Hành Tổng Hội Sinh Viên. Tôi đã ngây thơ, bầy đàn, không suy nghĩ, cổ động và dẫn đầu những cuộc xuống đường gây hỗn loạn trật tự xã hội. Trong BCH nầy, Phạm Văn Sinh (sư phạm khoa học), sau 1975 lộ rõ là tên đảng viên CS. Tên thứ hai là Ngô Phúc Hiện (luật khoa), anh cô bạn gái tôi, là Đoàn viên Thanh niên CS. Tên này sau 30/4//1975 là phó phòng Thương Mại thành phố CT. Trong lúc mọi người dân đói, phải ăn độn bo bo, ăn với muối, thì hắn cùng tên trưởng phòng (cán bộ từ bưng biền ra) nhân viên phòng và công an (Bắc chi viện) rượu bia tràn ly, thuốc cán (đầu lọc) khói mờ mắt mỗi ngày. Cách Mạng đấy!

LỜI KẾT

Qua trên là những chuyện lên quan đến dòng sông trong tâm thức cùng “Một Thời  Ta Cố Quên” của tôi. Quên được không?!

Tất cả điều trên là sử liệu từ nhân dân. Chắc nó sẽ không có trong Lịch Sử Việt Nam Hiện Đại vì theo CS: Lịch sử phải phục vụ cho chế độ!

Đấy, các văn thi nhạc sĩ! Nỗi trầm luân nhân thế. Đừng “cỡi ngựa xem hoa” nỗi đau của người dân thấp bé mà mãi chỉ biết lo phục vụ cho một thiếu số đặc quyền. Hãy viết bằng cảm xúc, bằng con tim của mình. Đừng cố tạo ra cái ly, cái chai hào nhoáng, màu rượu đẹp đẽ, nhưng không có một chút mùi vị nào để lại trên đầu lưỡi của người thưởng thức. Hãy tạo ra cái hương vị ngọt ngào của viên muối nhỏ trên đầu lưỡi của các “chàng Kiều” hiện đại (người sĩ quan trẻ cải tạo) đang đói meo trong các “Thanh Lâu” (trại cải tạo) [Từ NL dùng trong bài viết về thi sĩ Phạm Hồng Ân)(3).

Ai muốn chép công ta chép oán

Công riêng ai đó oán ta chung!

(Mã Viện – Khuyết Danh)

Nguyên Lạc 

Nguồn http://t-van.net/?p=33225
Ghi chú:
@. Theo các người thân cho biết: Xóm Chải bây giờ là đất vàng, xây nhà “hoành tráng” dành riêng cho cán bộ và các “đại gia”. Người dân bình thường không với tới được. Có một cây cầu xe chạy bắt ngang sông CT. Tại doi đất có vườn du lịch rất rộng.

(1) http://t-van.net/?p=31929

(2) http://t-van.net/?p=32146

(3) http://t-van.net/?p=31461