Bà Hai ngồi ủ rũ trên chiếc ghế bành, tay vòng trước ngực, đôi mắt nâu, sâu hoắm nhìn xa xăm, buồn thăm thẳm... Bà ngồi với dáng điệu như thế đã lâu, từ dạo hai người con trai của bà đi tù "cải tạo". Kể từ lúc Miền Nam Việt Nam rơi vào tay cộng sản. Cậu con trai trưởng của bà là một sĩ quan thuộc quân chủng Biệt Động. Cậu con trai út làm ở bộ phận Tâm Lỵ́ Chiến. Cả hai bị ghép vào tội trọng của chế độ mới, thành phần gây nợ máu của nhân dân. Người anh bị đem ra Bắc, đưa mãi tận Thanh Hóa. Người em bị nhốt vào trại Đại Bình. Ba tháng một lần người mẹ gánh lương thực, lặn lội vào thăm con. Từ Đà Lạt xuống Bảo Lộc đã có xe đò nhưng từ Bảo Lộc vào đến trại bà phải gánh bộ. Đường khó đi lại thêm sức già còm cỏi. Vào đến nơi là bà đã mệt rả rời nhưng người mẹ không hề bỏ lỡ một lần thăm. Đến thăm được con, những người mẹ khác thì tíu tít thăm hỏi, kể lể đủ mọi chuyện. Bà Hai sau khi trao thức ăn, đồ dùng cần thiết, bà vội vã quay về, cố ngăn những giọt lệ đang muốn trào ra trên khoé mắt. Bà Hai không muốn cho con buồn và lo lắng. Nhưng sau khi quay ra, bà ngồi vật bên đường khóc nức nở, khóc thương cho hai đứa con giờ đã thôi không còn bay nhảy, đã mất hết tự do. Nghĩ đến đứa con trai ở tận miền Bắc xa xôi, bà lại càng đau lòng xót dạ. Vì hoàn cảnh, vì sức khỏe, đường sá xa xôi. Bà không thể đi thăm con được. Bà đau lòng tự nghĩ không biết con bà có chịu đựng được sự giam cầm tù tội nơi ấy không.
- Bà cụ ơi, Tối nay bà phải đi họp tổ phụ nữ.
- Không! Tao không đi!
Bà trả lời cụt ngủn, chắc nịch.
Người phụ nữ bỏ ra về nói lại với bà tổ trưởng . Một lát sau, với dáng vẻ giận dữ tổ trưởng dân phố đến gặp bà.
- Nè bà! Tại sao bà không chịu đi họp?
- Chân tao bị đau. Tay tao run rẩy. Tai lại nghễnh ngãng không nghe được. Vậy đi họp làm gì?.
- Bà thật cứng đầu. Chân đau mà đi thăm con được! Tay run rẩy mà biết đếm tiền à? Với nữa, tai nghễnh ngãng mà trả treo leo lẻo thế kia?
Người đàn bà ngả người trên chiếc ghế dựa, tay vòng trên ngực ngó bâng quơ ra đường, tự nhủ thầm: “ Ráng nhịn. Ráng nhịn nghe mi. Đừng nói thêm gì nữa.”
Tổ trưởng dân phố hầm hầm, giận dữ ra về, trước khi đi còn lẩm bẩm hăm dọa: “ Bà già cứng cổ! Để mà xem! Nhà nước sẽ tống cổ đi kinh tế mới cho biết tay”.
Rồi những lần họp sau đó, bà cũng không đi. Thư ký ghi lại những buổi họp, luôn ghi tên bà Hai vắng mặt. Người trong xóm ai cũng lo ngại cho bà. Họ sợ " cách mạng " sẽ bỏ tù bà .
Một hôm, bà tổ trưởng dân phố cùng vài ba công an khu vực đến nhà bà hăm doạ:
- Bà không chịu họp hành, học tập đường lối của đảng và cách mạng là chúng tôi đưa bà vào kinh tế mới.
Bà già nổi tam bành lên:
- Nhà này là nhà tao, tao không đi đâu cả, bộ muốn ăn cướp nhà hả? Rồi bà la to :
- Bớ bà con ơi. Cán bộ muốn ăn cướp nhà dân kia!
Bà tổ trưởng chưa kịp phản ứng. Bà Hai la to hơn, la khản cả tiếng, la hét như một người bị bệnh thần kinh. Vậy là bà tổ trưởng và mấy chú công an vội vàng chuồn ngay.
Dọa dẫm, bắt nạt không được việc, bà tổ trưởng lại áp dụng một chiến thuật mới. Một hôm, bà ta đến với thái độ rất hoà nhã. Khác hẳn với những lần trước, bà ta nhỏ nhẹ:
- Mệ ơi! Con có tin này báo cho mệ nghe. Với sự khoan hồng của nhà nước, nếu mệ bằng lòng hiến căn nhà này cho nhà nước. Hai đứa con của mệ sẽ được thả về ngay. Nhà nước sẽ cấp đất đai ở vùng kinh tế mới cho con cái mệ làm lại cuộc đời.
- Mụ cô mi.... Còn một thanh sắt trong ngôi nhà này tao cũng sẽ bán để tiếp tục nuôi con. Đừng thấy tao già cả mà đến đây lừa bịp để cướp nhà.
Rồi bà lại la lên:
- Cái thứ người chi mà ác độc! Cái thứ nớ ngày xưa tao chỉ nhìn bằng nửa con mắt .
La một hồi mệt quá, bà Hai ngồi tựa vào chiếc ghế dựa để thở. Lúc mở mắt ra thì mụ tổ trưởng đã biến mất.
Với số vàng dành dụm trong những năm tháng làm ăn khá giả, bà Hai bán từ từ để nuôi sống bản thân và nuôi con đang ở tù. Để che mắt cán bộ bà bày ra một tủ nhỏ bán bánh kẹo cho con nít trong xóm. Bà Hai ít khi ra khỏi nhà, ngay cả việc bán bánh kẹo cũng có người đem đến bỏ mối. Gạo, mắm muối, thức ăn hàng ngày như rau cỏ, thịt thà đã có bà bán hàng rong mỗi ngày ghé đến bán cho bà. Ban ngày bà ngồi trên chiếc ghế bành to, nhìn ra đường phố đông người qua kẻ lại. Ai đến mua hàng bà đứng lên, chậm chạp lại quầy bán. Khách hàng của bà thường là những đứa trẻ, thỉnh thoảng được mẹ cho vài đồng, số tiền nhỏ chỉ đủ để mua vài cái bánh, cây kẹo. Đứa bé nào ngoan ngoãn dễ thương bà lại cho thêm vài cái bánh, vài cây kẹo...bởi vậy đám trẻ nhỏ trong xóm thích mua ở quán bà Hai lắm.
Trước kia bà có một cửa hàng thật lớn bán bánh, mứt . Chồng bà khi còn sống là một thợ làm bánh ngọt nổi tiếng. Ông làm bánh bông lan, bánh lạp xưởng, bánh hạnh nhân, bánh kẹp...còn bà làm đủ các loại mứt. Mứt của bà được các bạn hàng mua mang về Sài Gòn. Cửa hàng bánh mứt đã giúp ông bà tạo nên cửa nhà , nuôi con ăn học. Nuôi con lớn lên, mong cho con đỗ đạt thành danh, có công ăn việc làm giúp bà đỡ cực nhọc nhưng các con bà mỗi đứa đều có lý tưởng riêng. Người con cả của bà chọn kiếp sống chinh nhân, ngày đêm xông pha ngoài lửa đạn ngăn chận quân thù. Đứa còn lại chọn ngành tâm lý chiến... mà với chế độ mới này họ cho là thành phần ác ôn , đày đi cải tạo không biết lúc nào trở về.?
Thương nhớ con, bảy, tám năm trời đợi chờ con trong vô vọng. Bao quanh bà là một số người mất nhân tính, bợ đỡ trên chà đạp người dưới, thường xuyên đến hù dọa bà. Đêm về, đối diện với đêm đen, một mình lủi thủi trong căn nhà rộng, vắng lặng. Nỗi ám ảnh, nỗi sợ hãi tăng dần... bà Hai lâm bệnh nặng. Bà nằm liệt giường. Thật may mắn, một người hàng xóm tốt bụng thường xuyên đến thang thuốc, nấu cơm, giặt giũ giúp bà. Trong cơn đau nửa tỉnh nửa mê, người mẹ chỉ biết cầu xin Trời Phật phù hộ cho bà hết bịnh, cầu xin ông chồng đã chết phù hộ cho bà được sống đến ngày hai con trở lại. Không biết có phải vì lòng quyết tâm cầu sống cùng với lòng yêu, nhớ con của một người mẹ mong gặp lại con, thêm vào sự chăm sóc tận tình của người hàng xóm, bà Hai dần qua cơn bịnh nặng. Bà đã ngồi dậy được, đã đi đi, lại lại trong nhà nhưng lúc này đôi chân của bà rất yếu...
Bảy năm trôi qua, bà Hai vẫn kiên trì vượt qua sự răn đe, dọa nạt của bạo quyền, đã không chịu thua trước những áp lực đè nặng trên vai. Bà âm thầm chịu đựng mọi khổ đau chỉ với niềm tin có ngày hai con trở về. Sự chờ đợi hầu như tuyệt vọng ấy đã có kết quả. Rồi... một buổi chiều, một buổi chiều cuối đông lạnh lẽo. Bà Hai lặng người vì vui sướng, lòng tràn đầy hạnh phúc đón người con út trở về. Bà đã cười, đã khóc, âu yếm ôm con trong vòng tay, run rẩy vuốt nắn bóp đôi tay chai sạn khô cứng của đứa con yêu . Một tháng sau đó, cậu con cả cũng trở về. Nói sao cho hết nỗi vui của bà trong ngày mẹ con đoàn tụ. Khập khễnh, từng bước khó nhọc người mẹ đến bên bàn thờ. Bà thắp nhang cảm tạ Trời Phật đã mang những đứa con yêu trả lại cho bà. Thắp thêm một nén nhang lên bàn thờ chồng bà lâm râm khấn vái: “ Ông ơi! Hai con ông đã trở về rồi đó. Lòng tôi đã cảm thấy bình yên thong thả. Ông hãy đợi tôi, rồi có một ngày, tôi cũng sẽ đi gặp ông, nghe ông.” Bà Hai thì thầm nói với ông chồng đã khuất của mình. Niềm ước mong lớn lao của bà đã thành hiện thực. Chưa bao giờ bà cảm thấy vui sướng hạnh phúc như lúc này. Con bà đã ở gần bên mẹ!
FMN DL
