Dù không tham gia ai cũng biết thế nào là CHƠI HỤI. Nhiều người cùng góp tiền một lúc cho một người nhận theo thứ tự là chơi hụi. Ai nhận trước chịu thiệt một số tiền so với tổng số phải góp, nhưng bù vào họ có một khoản tiền lớn cho nhu cầu cấp bách. Ai nhận vào các lượt sau cùng được lợi thêm một lượng tiền. Người lợi cao nhất là chủ hụi.
Chơi hụi rất phổ biến ở Việt Nam ta. Người người rủ nhau, nhà nhà rỉ tai tạo thành nhiều dây hụi theo Hội Chứng Đám Đông. Người dày vốn để theo hụi đến cùng không nói; nhưng người mỏng vốn, giữa vụ đã hết tiền, phải vay mượn, cầm cố... Biết là cực nhưng phải cố vì hy vọng một khoản tiền khổng lồ được bốc sau dăm bảy kỳ tới.
Nhưng... Nếu hụi bị vỡ...
Hụi bị vỡ nghĩa là chủ hụi ôm tổng khoản tiền người chơi hụi đóng góp bỏ trốn. Khi điều này xảy ra may mắn thực sự cho những ai đã bốc. Đã bốc rồi và chủ hụi đã bỏ trốn nên họ đã thu lại tổng số tiền đóng góp lại không phải góp từ các bát sau. Khổ nhất là những ai chưa bốc. Họ bị mất trắng. Có người vì tham, vì tin... mất cả gia tài một đời gom góp, ai đi vay phải chịu nợ nần, mất đứt tình cảm anh em, chòm xóm...Có người phải tự sát để bảo toàn danh dự...
Bây giờ ta bàn đến một kiểu chơi hụi khác
Từ ngày 3 tháng 2 năm 1930, ở Việt Nam đã hình thành một canh hụi cực lớn.
Chủ hụi chính là đảng cộng sản Việt Nam, người chơi hụi là dân tộc Việt Nam. Canh hụi đã trải qua 76 năm vẫn chưa kết thúc.
Đủ các thành phần giai cấp cùng chơi canh hụi vĩ đại này. Thương gia, chủ xí nghiệp biến thành vô sản để được chơi một cách bình đẳng, bác ái; Trí thức biến thành thị dân, Địa chủ biến thành bần cố nông để được chơi đại đồng...Sản phẩm của cuộc hụi là Thiên Đường Xã Hội Chủ Nghĩa.
Vật (sản phẩm) góp hụi rất phong phú. Văn -nghệ sỹ góp hụi bằng thơ, văn, nhạc, họa, phim ảnh, sân khấu...; ai quá nghèo góp bằng niềm tin; bà Nguyễn Thị Năm ( địa chủ ở Thái Nguyên) góp mấy chục Kg vàng ròng và hàng trăm tấn thóc nuôi chủ hụi để chơi, bà là đại diện cho tầng lớp nông dân tham gia cuộc hụi, ông Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Sơn Hà góp công ty, xí nghiệp. Họ là đại diện cho tầng lớp tiểu tư sản đã cải tạo góp hụi. Có nhiều người Việt đang sống ở nước ngoài cũng bỏ quốc tịch về nước góp hụi bằng trí tuệ; ví như 5 ông: Trần Đại Nghĩa, Trần Hữu Tước, Phạm Quang Lễ, Võ Quý Huân và Võ Đăng Quỳnh. Họ thấy quốc gia họ đang sống, cứ tiệm tiến mà giàu theo quy luật nên họ theo ông Hồ về Việt Nam chơi hụi để dân tộc Việt Nam giàu đột biến.
Tuy nhiên, cũng có người đã bốc hụi đồng thời cũng kết thúc cuộc chơi. Ông cựu tổng bí thư đảng cộng sản Nông Đức Mạnh là một trong số người này. Ông bốc được một căn biệt phủ trong có một ngai vàng đích thị bằng vàng ròng với nhiều chiếc ghế bằng vàng; ông Lê Khả Phiêu bốc được biệt phủ trên tường gắn nhiều sừng voi, hươu nai, tê giác; suất bốc của ông cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ngoài vật giấu đi còn có con gái đang làm tỉ phú đô la...Các ông tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đương nhiệm đã bốc bằng căn biệt thự triệu đô và con trai nhập quốc tịch Mỹ, nhiều người khác trong dây chủ hụi đã bí mật bốc hụi mà vẫn đang cầm cái...
Người bốc hụi muộn nhất kỳ này là Trịnh Xuân Thanh.
Đời ông Hồ Chí Minh làm chủ hụi, người chơi ta đã kể, đến đời ông Nông Đức Mạnh, Nguyễn Phú Trọng làm chủ hụi người chơi đã bốc là mẹ con cháu Đỗ Đăng Dư, ông Đoàn Văn Vươn, anh Đặng Ngọc Viết, chị Cấn Thị Thêu, Chị bán hàng rong tên Thảo ngụ tại quận Tân Bình -Sài gòn, hai nhà báo trên cầu Nhật Tân- quận Đông Anh -Hà Nội. Đông nhất là bà con làm nghề cá và du lịch ở 4 tỉnh miền Trung, nơi có formosa...
Canh hụi này sẽ ra sao; Bao giờ kết thúc để gần 100 triệu người còn lại được bốc???
Rất nhiều người không đủ trí thông minh để trả lời câu hỏi trên. Họ chỉ nhìn thấy chủ hụi vẫn chưa xù, cuộc chơi vẫn còn...
Sẽ đến lượt tôi, anh và chúng ta: những người còn tin chủ hụi, mới đóng được vài kỳ, tổng số góp còn ít.
Nguyễn Xuân Nghĩa
