Dắt xe đạp len lách qua những gánh hàng rau của cái chợ cóc tự phát vỉa hè phố Yết Kiêu, tôi lại lên những bậc cầu thang đổ ra góc phố. Vẫn cánh cửa gỗ cũ kĩ. Vẫn bà Băng, người bạn đời chia sẻ mọi hoạn nạn với Văn Cao ra mở cửa. Vẫn bức tượng chân dung do nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng ở Đà Nẵng tạc tặng ông đặt trên chiếc đàn piano cũ. Ở phòng khách lần này có một cái mới là thêm bức ảnh đẹp do Lê Quang Châu chụp Văn Cao ngồi bên đàn với bình hoa cúc vàng đến ngẩn ngơ. Tôi chợt nhận ra màu vàng của hoa cúc mùa thu sao đồng điệu với Văn Cao đến thế.

Sau câu chuyện của Nguyễn Ánh, tôi đã có dịp gặp Văn Cao. Khi ấy tên tuổi ông đã lại được nhiều tờ báo nhắc đến với sự trân trọng, ngưỡng mộ. Những đêm nhạc Văn Cao lại được liên tiếp tổ chức tưng bừng ở Hà Nội, Hải Phòng và ở cả thành phố phương Nam nơi tôi sống. Ông xuất hiện ở đâu cũng được chào đón nồng nhiệt. Nhưng gặp ông tôi vẫn thấy một Văn Cao dung dị, cởi mở nhưng khắc khổ, ưu tư, như thảng thốt, như đang mang một tâm trạng đầy khắc khoải. Sự khắc khoải về một cuộc sống đầy tai ương, bất trắc. Nghe nhạc Văn Cao, tôi cũng nhận ra sự khắc khoải ấy. Sư khắc khoải về cái đẹp.

Một sản phẩm khi ra đời phải núp bóng chính trị, núp bóng quyền lực thì không thể là sản phẩm văn hoá. Một sản phẩm văn hoá khi ra đời càng núp sâu dưới bóng chính trị, càng núp sâu dưới bóng quyền lực càng phản cảm, càng tầm thường, càng không còn giá trị văn hoá. Văn chương phải núp bóng quyền lực chỉ là thứ văn chương công cụ của tuyên truyền. Người viết phải núp háng quan chức thì không thể có tư cách nhà văn.

Ngày 8 tháng ba cũng là ngày Phụ Nữ Quốc Tế. Ngày Phụ Nữ Việt Nam trùng với ngày Phụ Nữ Quốc Tế là sự hoà nhập của xã hội Việt Nam với thế giới. Phụ nữ Việt Nam từ xã hội trọng nam khinh nữ nay sánh vai với phụ nữ thế giới, sánh vai cùng một nửa nhân loại đưa xã hội loài người đến những nền văn minh rực rỡ, văn minh công nghiệp, văn minh tin học. Chỉ có ngày 8 tháng ba mới thực sự xứng đáng là ngày Phụ Nữ Việt Nam.

Không để lương tâm con người và nỗi đau của người dân kịp lên tiếng, bản án tử hình oan sai với Lê Văn Mạnh đã được thi hành lặng lẽ, mau lẹ. Lê Văn Mạnh phải nhận cái chết oan trong âm thầm để quan toà ngạo nghễ thắng dân, thắng cả công lí và quan toà chứng tỏ với quyền lực rằng quan toà luôn đúng, để ông quan toà giấu kín được sự thiếu năng lực và tàn ác, để ông vẫn giữ được chiếc ghế quyền lực và tiếp tục thăng tiến!

Nhà thơ, nhà văn chân chính là người mang lí tưởng khởi nguồn của văn học dân gian, của ca dao, của sử thi, của những câu truyện cổ tích đánh thức tâm hồn con người, hướng tâm hồn con người tới cái đẹp, cái cao cả, chỉ ra cái ác, cái thấp hèn để con người giữ mình. Ác như Đỗ Hữu Ca, Dương Tự Trọng mà có người được coi là nhà báo viết bài tri âm, tri kỉ với cái ác. Có người tư nhận là nhà thơ mà chụp ảnh bá vai bá cố với cái ác, đánh đu với cái ác, hí hửng bầu bạn với cái ác, tán tụng cái ác, mang ngôn từ mĩ miều làm thơ đánh bóng cho cái ác! Rượu chè với cái ác. Ngâm ngợi cái ác bằng ngôn từ dịu dàng, óng ả thì có phải là thơ không nhỉ?

Được đảng của ông trao những trọng trách tối cao, ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng – An ninh mới hơn một năm, chưa được nửa nhiệm kì, đang hả hê, mãn nguyện có mặt ở mọi hội hè, lễ lạt, đang véo von những ngôn từ viển vông, sáo rỗng bỗng ông Phúc đột ngột rầu rĩ nói lời từ biệt đỉnh cao quyền lực về vườn với lí do được tuyên giáo lựa chọn từ ngữ và công bố là chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ có nhiều sai phạm gây những hậu quả rất nghiêm trọng.

Một người nổ súng thì ý đồ và quá trình sự việc diễn ra âm thầm trong suy nghĩ, trong nội tâm, người ngoài khó phát hiện. Nhưng vài chục người cùng hành động là phải có quá trình dài, vận động, tập hợp, tổ chức, phân công, chuẩn bị với nhiều hoạt động dù lén lút nhưng phải diễn ra trong không gian rộng, cả không gian thực trên mặt đất, cả không gian mạng trên trời và diễn ra trong thời gian dài. Hoạt động nổi cộm ráo riết như vậy mà lực lượng công an rải kín địa bàn, nắm địa bàn từng giây, từng phút không hay biết để ngăn chặn. Máu những sĩ quan công an đổ ra ngay trong phòng ngủ trụ sở công an là một thất bại, một trận thua trắng.

Kết thúc cuộc nội chiến đẫm máu người Việt cộng sản bắn giết, thanh toán người Việt không cộng sản suốt ba mươi năm bằng chiến thắng của những người cộng sản, những người sắt máu phát động cuộc chiến tranh tương tàn chỉ để giành lãnh thổ Việt Nam cho đảng cộng sản Việt Nam, cho giai cấp vô sản thế giới, chỉ để áp đặt lên cả nước Việt Nam thể chế độc tài cộng sản còn đau thương, bạo liệt hơn cả độc tài Trung Cổ. Ngày 30.4.1975 chỉ là ngày đau buồn của cả dân tộc Việt Nam. Làm gì có triệu người vui!

Tưởng như từ rừng rú tối tăm ra đô thị ánh sáng thì bản án man rợ giết người đàn bà 47 tuổi, giỏi việc nhà, đảm việc nước Nguyễn Thị Năm vĩnh viễn không còn nữa. Tưởng như dưới tán rừng già chỉ le lói chút nắng xiên khoai chiều tà, những du kích áo nâu vá vai chân đi dép cao su dẫn giải bà Nguyễn Thị Năm vào rừng, nổ súng giết người đàn bà tần tảo việc nhà, nồng nàn yêu nước vĩnh viễn chìm sâu vào thời mông muội đã qua. Nhưng không. Nhà nước độc tài còn ứng xử với dân bằng sức mạnh cứng, còn coi tiếng nói sự thật hợp pháp, chính đáng của dân nhưng không thuận tai độc tài đều là thế lực thù địch thì còn những vụ hành quyết thê thảm, rùng rợn hơn cả vụ hành quyết bà Nguyễn Thị Năm, ân nhân của nhà nước cộng sản Việt Nam.