“Dân Ông Tạ đó!” Tập 3 đưa tôi về miền ký ức tuổi thơ thì “Gia Định là nhớ Sài Gòn là thương 2” lại đưa tôi về Sài Gòn mộng mơ của tuổi mới lớn, khi mà niên khoá 1970-71 mỗi chiều tôi đạp xe từ Nghĩa Hoà để lên trường Nguyễn Bá Tòng Sài Gòn học lớp 10, hay sáng đi học thêm Anh ngữ Ziên Hồng và có những ngày cúp cua lang thang trên phố, quanh hàng quán. Rồi những năm đại học với lý tưởng, ước mơ cho quê hương thanh bình. Tác giả đưa tôi trở lại những sạp bán sách cạnh rạp chiếu bóng Nam Quang, những con đường lá me bay hay những con phố nhộn nhịp của trung tâm thủ đô từ Nguyễn Huệ, Tự Do qua Lê Lợi, Hàm Nghi, không chỉ qua năm tháng của thập niên 1970 hay hiện tại. mà còn về lại với lịch sử của Sài Gòn từ ngày còn là Bến Nghé.

Xe vừa ra khỏi phi trường, bên đường có một cửa hàng bán các loại máy điện, xe máy cày và xe gắn máy với bảng quảng cáo thương hiệu Trung Quốc. Như thế ngày nay các mặt hàng tân tiến của Trung Quốc đã lan tràn đến Châu Phi, còn thập niên 1980 là xe đạp, đồ gia dụng bằng nhựa và giấy đi cầu. Lúc đó người dân ở nông thôn mà có xe đạp Trung Quốc là khá giả rồi, như ông chủ nhà của tôi. Đường dẫn vào phi trường không còn hàng cây xanh, trông rộng và thoáng hơn. Nhiều bùng binh có tượng hình xiển dương các hội nghị khu vực hay kỷ niệm gì đó với cờ bay phất phới, trên phố có bảng quảng cáo một loại bia mới, không còn thấy BB (Bièrre Bénin) mà tôi thích uống trước đây, ngon như Heineken.

Nhắc đến Phạm Thị Hoài, ngoài những tác phẩm văn chương, nhiều người biết đến chị hơn qua diễn đàn talawas.org từ 2001 đến 2008, rồi chuyển sang talawas blog cho đến tháng 11 năm 2010 thì chấm dứt. Chị nói khi đó trí thức và công an trong nước sáng thức dậy, bật máy lên, vào xem ngay talawas hôm nay có bài gì. Năm 2004, sau buổi diễn thuyết tôi gặp lại chị tại nhà anh Phạm Ngọc Lân và chị Quản Mỹ Lan ở San Jose. Trò chuyện với nhau nhiều hơn về sinh hoạt văn học, báo chí trong nước và hải ngoại, tìm hiểu thêm về talawas do chị lập ra vài năm trước, tôi biết diễn đàn này không chỉ có văn chương mà bao gồm cả đời sống và chính trị theo mọi trường phái, khuynh hướng.

Thi sĩ Bùi Minh Quốc trả lời rằng sau năm 1975 ông dần dần nhận ra những người lãnh đạo của Đảng Cộng sản, tức là những người cầm đầu của chế độ độc tài toàn trị đã phản bội toàn bộ cách mạng dân tộc, dân chủ mà ông từng theo đuổi. Tất cả những quyền công dân ghi trong Hiến Pháp họ không thực hiện, chỉ có trên giấy, như quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do xuất bản, tự do ứng cử bầu cử đều không có. Trong lãnh vực văn hoá văn nghệ là rõ nhất, tất cả những tiếng nói trái với tai những người lãnh đạo đều bị bịt miệng.

Hiện nay có lẽ VinFast mới chỉ quảng cáo nhiều trong cộng đồng người Việt, cho những người có khả năng tiếng Anh giới hạn. Còn những ai đã đọc qua các bài báo trước đây và tuần qua mà vẫn mua xe VinFast thì chắc là người không sợ xe hỏng giữa đường hay là người tiêu xài đôla như đốt tiền âm phủ. Không biết trong số 55 nghìn người đã đặt mua xe, trong đó có 12 nghìn người ở Mỹ, bao nhiêu khách hàng còn muốn làm chủ một xe VF8 lúc này.

Hình ảnh cờ vàng bây giờ không còn là đại diện cho một quốc gia trong cộng đồng thế giới, vì chính thể Việt Nam Cộng hoà đã chấm dứt từ 48 năm qua, nhưng quan chức Việt Nam khi qua Mỹ, qua Úc hay những nơi có đông người Việt lại rất sợ khi thấy cờ vàng tung bay. Ngày nay tại Hoa Kỳ cờ vàng là biểu tượng, là di sản tự do của cộng đồng người Việt và đã được hơn 50 đơn vị hành chánh từ cấp tiểu bang, quận hạt đến thành phố công nhận. Trong khi cờ đỏ sao vàng còn bị cấm treo trên các công sở hay toà nhà thuộc về thành phố, như ở San Jose, Westminster là những nơi có đông người Việt sinh sống ở hai miền nam bắc California.

Nhà nước kêu gọi hoà giải, nhưng tất cả những gì liên quan đến quá khứ hay lý lịch Việt Nam Cộng hoà, thuyền nhân vượt biển thì không được hoan nghênh, tôn trọng, không cho phổ biến. Nhà nước kêu gọi hoà giải, nhưng tất cả những gì liên quan đến quá khứ hay lý lịch Việt Nam Cộng hoà, thuyền nhân vượt biển thì không được hoan nghênh, tôn trọng, không cho phổ biến. Đây là những con tầu đã đưa người vượt biển đến Galang, Indonesia (Ảnh Bùi Văn Phú) Chuyện vượt biển ít có tài liệu trong nước ghi lại. Đây là những con tầu đã đưa người vượt biển đến Galang, Indonesia (Ảnh: Bùi Văn Phú) Năm 2005 Hà Nội đã dùng áp lực ngoại giao để phá bỏ bia tưởng niệm thuyền nhân do cộng đồng người Việt dựng lên trong trại tị nạn Galang ở Indonesia. Diễn viên Quan Kế Huy khi nhận giải Oscar hồi đầu năm nay đã phát biểu mình là gốc thuyền nhân tị nạn đã làm cho Ban Tuyên giáo bực bội.

Ngã ba Ông Tạ cũng là nhà của nhiều văn nghệ sĩ được tác giả nhắc đến. Linh mục nhạc sĩ Kim Long với ca khúc “Kinh hoà bình” vang vang trong các thánh đường, các cuộc rước kiệu từ 65 năm qua. Nhạc sĩ Thông Đạt với ca khúc “Mừng ngày Phật Đản” nổi tiếng về đạo và “Ai về sông Tương” về tình yêu. Nhạc sĩ Hoài An với nhạc xuân, nhạc sĩ Nguyễn Vũ với nhạc phẩm “Bài thánh ca buồn” về mùa lễ Giáng Sinh, nhạc sĩ Ngọc Chánh – Shotgun với “Vết thù trên lưng ngựa hoang”.

Ai sẽ bỏ ra 55 nghìn đôla để mua VF8 lúc này? Sẽ có hàng nghìn người Việt mua xe VF8, là những người giầu từ Việt Nam qua Mỹ định cư trong những năm gần đây, họ mua để chứng tỏ yêu nước là yêu xã hội chủ nghĩa? Họ là những người có dự án làm ăn ở Việt Nam, họ mua VF8 như là cách bày tỏ sự ủng hộ nhà nước Việt Nam? Một năm sau ngày VinFast đem hai mẫu xe qua Mỹ tham gia triển lãm ôtô tại Los Angeles vào cuối tháng 11 năm 2021, những chiếc xe VinFast đầu tiên đã cập bến cảng Mỹ để giao cho khách hàng trong những ngày tới.

Chất lượng của xe VinFast chưa biết ra sao. Ai sẽ bỏ 50 nghìn đôla để mua xe trong thời gian đầu chào hàng ở Mỹ, có phải họ là những âm binh, xài đôla như tiền âm phủ? Hay như một anh bạn có nhận xét danh hiệu VinFast nghe hấp dẫn và đáng chú ý, vì giống như trong loạt phim “Fast and Furious” của Hollywood với những màn đua xe làm khán giả nghẹt thở.