Suốt nửa đầu thập niên 70, dù chúng tôi sinh viên nhưng hình như cả lớp chỉ vài anh có đồng hồ đeo tay, phần lớn là cán bộ đi học. Có lần tôi tới nhà ông anh họ chơi, tàu điện ngang Cửa Nam, thấy còn sớm, nhảy xuống vào ngó cửa hàng bách hóa Cửa Nam, rồi lẩn mẩn sang cửa hàng đồng hồ kế bên. Thấy đồn đây là cửa hàng đồng hồ lớn nhất thủ đô. Xem cho biết thôi chứ làm gì có tiền, thậm chí đang tiếc chút nữa lại mất thêm 5 xu tàu điện để đi tiếp. Giời ạ, lần đầu tiên biết đến đủ loại đồng hồ: Nicles, Slava, Vostok, Raketa, Seiko, Orient, Omega, Titoni, Longines, hình như mấy thứ đắt tiền đều đem từ miền Nam ra.

Xe lửa, ô tô, tàu thủy tấp nập kìn kìn đưa hàng ra Bắc. Có lẽ lần đầu tiên người dân miền Bắc biết hình dáng chiếc xe Honda dame 50 phân khối, tủ lạnh Hitachi, Sanyo, tivi Denon cửa lùa, radio cassette Sony hoặc Sharp, dàn nghe nhạc Akai, vải ka tê trắng mịn mềm như lụa. Và nhất là đồng hồ, thật ấn tượng, đủ loại cao cấp của Nhật Bản, Thụy Sĩ như Orient, Seiko, Omega, Titoni, Odo… Những chiếc đồng hồ, nếu không có sự thống nhất Nam Bắc, có lẽ có sống hết đời tôi cũng chả nhìn thấy bao giờ.

Lại nhớ thời còn bé, những năm 60-70 ở miền Bắc, đồng hồ là của hiếm. Thực ra chỉ hiếm sau năm 1954, tức là sau khi chính quyền mới tiếp thu miền Bắc. Đuổi được Pháp thì cũng đồng thời đuổi luôn những tiện nghi, vật dụng của bọn “đế quốc sài lang”. Ô tô, xe đạp, quạt máy, lụa là vải vóc…, chả riêng gì đồng hồ, dính với thực dân phong kiến, với lối sống hưởng lạc, cứ là dẹp cho bằng hết. Ta độc lập tự chủ, tự ta làm lấy mọi thứ, không có thì tạm nhịn. Ấy là nói với dân thôi, chứ cán bộ đã có hàng hóa Liên Xô, Trung Quốc viện trợ.

Đành rằng thủ đô Hà Nội sau khi sáp nhập Hà Tây vào đã khá rộng nhưng một địa phương cấp tỉnh thành mà có tới 20.000 công an thì quả thật choáng. Bình quân đầu người, cứ hơn 400 dân cõng một chú công an. Theo biên chế phổ biến lâu nay của quân đội, bằng 2 sư đoàn. Một thủ đô hòa bình mà có tới 2 sư đoàn cảnh sát công an, không biết đông như thế để làm gì, nhưng nuôi số ấy quả thật rất tốn kém.