Sao không đưa nhà máy vào trong hang núi ?

Tôi đã 3-4 lần nhìn thấy ông Đỗ Mười, và đã có một lần tháp tùng ông ấy nguyên cả ngày. Hồi ấy, tôi làm ở báo Bà Rịa- Vũng Tàu. Ông Đỗ Mười dù trong vai trò gì, chủ tịch hội đồng bộ trưởng (thủ tướng bây giờ), tổng bí thư hay cố vấn, đều thích đến Vũng Tàu để nghỉ ngơi. Ông chỉ nghỉ trong hệ thống khách sạn của Công ty du lịch dịch vụ dầu khí Việt Nam (OSC Vietnam). Bao giờ ông cũng mang theo người con trai khù khờ, rụt rè và có vẻ thiểu năng. Cứ đi được khoảng 10 bước chân ông lại ngoảnh nhìn, tìm kiếm người con trai với vẻ lo lắng. Rõ ràng, ông rất yêu quý người con trai này.

Khoảng đầu năm 1998, trong vai trò cố vấn, ông vào Bà Rịa- Vũng Tàu, đi thăm thú và xem xét một số nơi. Vì thiếu người nên tòa soan báo Bà Rịa- Vũng Tàu cử tôi tháp tùng ông Đỗ Mười để làm tin. Đầu tiên, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bố trí ông thăm một hộ nông dân sản xuất giỏi ở huyện Châu Đức. Đoàn xe dừng lại ở một ngôi nhà khá hoành tráng của người nông dân. Tôi nhanh chóng xuống xe, và tiến lại gần ông Đỗ Mười. Ông Đỗ Mười đưa mắt nhìn xung quanh, rồi chợt ông sầm mặt lại. Ông hỏi với giọng gắt gỏng:

-Các ông đưa tôi đi đâu thế này?

Một người tôi không quen biết, có thể là thư ký của ông Đỗ Mười, vội vàng nói:

-Thưa bác, chương trình bố trí đưa bác đến thăm một hộ nông dân sản xuất giỏi ạ.

-Tôi đã đến thăm nhiều nông dân sản xuất giỏi rồi. Các ông thật vớ vẩn.

-Bác thông cảm ạ!

Ông Đỗ Mười dịu khuôn mặt lại, rồi từ tốn đi vào ngôi nhà người nông dân. Khi phía tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu giới thiệu rằng người nông dân này trồng mì- sắn để bán cho công ty Vedan của Đài Loan, ông Đỗ Mười chợt bừng tỉnh và hồ hởi. Ông nhanh chóng đặt câu hỏi:

-Công ty Vedan là của nước nào? Là tư bản hay ta?

Một đại diên chính quyền Bà Rịa- Vũng Tàu nói:

-Thưa bác, Công ty Vedan của Đài Loan ạ. Họ mua mì-sắn để làm bột ngọt (mì chính) ạ.

-Tầm bậy tầm bạ. Sao lại để cho nó thoải mái đi lại, mua bán trên đất nước ta? Tình hình đất nước đang rất phức tạp, hãy kiểm soát bọn nước ngoài thật chặt, không được để cho nó muốn làm gì thì làm.

Phía chủ nhà Bà Rịa- Vũng Tàu mặt ngẩn tò te, không dám nói câu nào. Có người còn thẳng thắn bày tỏ cảm xúc ngạc nhiên và thất vọng về cách nhìn của ông Đỗ Mười.

Khi ra đi, ông Đỗ Mười không chào người chủ nhà nông dân.

Sau đó, phía chủ nhà chính quyền Bà Rịa- Vũng Tàu đưa ông Đỗ Mười đi thăm khu công nghiệp khí- điện- đạm Phú Mỹ đang được gấp rút triển khai xây dựng. Đây là khu công nghiệp lớn, quan trọng và có các công nghệ hiện đại chưa từng có ở Việt Nam. Sau khi đi một vòng
(ngồi trên xe hơi) và trực tiếp xem mô hình các dự án trên sơ đồ, ông Đỗ Mười thẳng thắn phán:

-Thế này thì hỏng. Các nhà máy lớn như thế này mà nằm chình ình trên đất trống. Nếu có chiến tranh, chỉ mấy quả bom là nhà máy bị phá hủy ngay. Sao các anh không đưa nhà máy vào trong hang núi?

Chẳng có ai trả lời câu hỏi này của ông Đỗ Mười.

Kết thúc ngày tham quan của ông Đỗ Mười, mọi người tháp tùng ông tỏ rõ vẻ mệt mỏi. Tôi nhẹ nhàng nói với mấy người ngồi trên xe:

-Cụ Đỗ Mười Một này có tư duy thời chiến đậm đặc quá, không hề có tư duy thời bình chút nào!

Mọi người cười nhẹ nhàng. Và rồi một giọng nói Nam Bộ vang lên trong xe:

-Có tư duy ấy nên cụ đã hoàn thành xuất sắc việc cải tạo công thương nghiệp miền Nam đấy!

Chu Vĩnh Hải
Nguồn Facebook Chu Vĩnh Hải