Mình có bạn bè cả 2 phe “cuồng Trump” và “cuồng chống Trump”, vẫn quan hệ bình thường, mình không cãi cọ với ai và cũng không huỷ kết bạn với ai cả. (à, có trường hợp Trần Đình Thu. Mình bảo Trump láu cá ra phết, thế là ông ta bảo mình “trúng tên bọc đường của Trung cộng”, vân vân. Mình bảo ông này chả hiểu gì về mình. Vậy là mình ủn ông ta, duy nhất một trường hợp).
Trong những ngày qua, phe “ghét Trump” gửi cho mình khá nhiều tài liệu nói về những điều xấu xa của Trump; đặc biệt có ông bạn ở bên Đức gửi liền 4 bài toàn những chuyên gia, trong đó có cô cháu của Trump từng viết sách “đen” về Trump, nói về những điều tồi tệ của Trump.
Ngược lại, phe “yêu Trump” cũng gửi cho mình vô số tài liệu nói về những điều tốt đẹp tuyệt vời của Trump. Mình vui vẻ bảo, bên “ghét Trump” hãy đọc cả những bài khen Trump nữa và với bên “yêu Trump” mình cũng khuyên, hãy đọc cả những bài nói Trump xấu. Mình nghĩ rằng, khi xem xét, đánh giá một con người, cần nhìn nhận cả hai mặt một cách khách quan, sẽ giúp ta thoát khỏi định kiến chủ quan và sáng suốt hơn…Thú thật mình không “cuồng Trump”, không sùng bái Trump, nhưng mình thích thú quan sát Trump như một điển hình tính cách của kiểu người Choleric. Hồi Trump mới lên Tổng thống, mình có viết bài: Trump điển hình của tính khí (Temperament) Choleric (nóng), phân tích đặc điểm cảm xúc, tư duy, ngôn ngữ, hành vi ứng xử của Trump và dự báo ông sẽ bị nhiều người ghét, nhất là những người vốn quen lịch thiệp, nền nếp, không chịu được sự thất thường, bốc đồng, thô lỗ, kiêu ngạo, độc đoán, quyết liệt… của tính cách Trump. Mình bảo, các nhà Tâm lý học chỉ cần mô tả tính khí Trump là đủ điển hình cho kiểu khí chất Choleric (Choleric Temperament type).
Dự đoán của mình cũng đúng, nhưng không thể ngờ sau 4 năm cầm quyền, Trump lại bị nhiều người ghét, thậm chí “cuồng chống Trump” đến thế. Nhưng lại cũng có chừng từng ấy người yêu quý Trump, “cuồng Trump” đến thế.
Đúng với tính khí Choleric, Trump đã bộc lộ toàn bộ bản chất của mình cả mặt TỐT và XẤU một cách mạnh mẽ nhất, bộc trực nhất, đầy đủ nhất. Trump “ruột để ngoài da”; có bao nhiêu “cái xấu” đều tự phơi bày ra hết trước bàn dân thiên hạ, khiến những người không ưa tha hồ đàm tiếu, bêu xấu. Nào là Trump kiêu ngạo, bốc phét, hoang tưởng, thô lỗ, dùng cả từ ngữ xã hội đen, lố bịch, khoe cả tôi có nhiều tiền, có mái tóc đẹp!.. Nào là Trump không biết tư duy logic, chỉ biết tư duy giật cục, xử lý tình huống láu cá kiểu con buôn; hành động theo trực giác, cảm tính đồng bóng; Trump độc đoán, thay nhân viên như thay áo, nay khen người này tuyệt vời, mấy hôm sau sa thải luôn…; Trump phá vỡ hết nề nếp xã hội truyền thống, luật pháp, làm đảo lộn đạo đức, các giá trị xã hội; Trump gây sự với cả hệ thống thiết chế xã hội hàng 100 năm của nước Mỹ và đảo lộn các thiết chế và quan hệ quốc tế đã được thiết lập từ bao đời tổng thống; Trump không biết sách lược chính trị là gì, điên khùng đi gây thù, chuốc oán cùng một lúc với tất cả các đối thủ ở trong và ngoài nước… Thái độ “địch – ta” cũng luôn thay đổi, bốc đồng… Trump gây chia rẽ, thù hận trong nước, phá vỡ sự gắn bó với đồng minh truyền thống v. v…
Là người nghiên cứu Tâm lý học, quan sát Trump, tôi thấy ông ấy bộc lộ hết những tính xấu nêu trên là có thật. Thêm nữa, ông ta còn có thể láu cá “trốn thuế” và “trốn nghĩa vụ quân sự” một cách hợp pháp; Ông ta còn ly dị hai đời vợ, bồ bịch tùm lum với toàn gái đẹp… Nhưng đó là thời trước khi làm Tổng thống và công khai lý lịch hết cả. Tóm lại, Trump có gì xấu, bị người không ưa và các đối thủ vạch vòi ra bằng hết, mà còn bịa thêm, cường điệu hết cỡ, nhưng ông ta cứ phớt lờ, chẳng bận tâm… Có lẽ Trump cũng giống như nhà văn nào đó nói: Kệ người ta nói xấu tôi, vì họ đã xây dựng hình ảnh của tôi bằng những vật liệu sẵn có trong đầu óc họ.
Chê Trump có thể nói hết những điều tồi tệ của ông ta mà mình không ưa, mình ghét, nhưng nguyền rủa, khinh miệt, quy kết một cách ác độc về ông ấy thì lại thể hiện cái tâm của mình không được lành. Có những lời quy kết suy diễn, miệt thị Trump chẳng khác gì những lời đấu tố địa chủ, nhân văn giai phẩm hay DLV quy kết, chửi rủa những người có quan điểm đối lập với Đảng cộng sản. Hơn nữa lại còn quy chụp cho những người “yêu Trump” là ngu muội, u mê, dốt nát… thì thật sự chả còn tôn trọng tự do tư tưởng theo tinh thần dân chủ… (Ngược lại, những người “cuồng Trump” chửi rủa những người “chống Trump”, thì cũng vậy).
Nhưng, mình nghĩ, có lẽ nhờ những “tính xấu” ấy, Trump mới là một Tổng thống Mỹ dám
“Chọc Trời, khuấy nước mặc dầu/
“Chọc Trời, khuấy nước mặc dầu/
Dọc ngang nào biết trên đầu có ai”;
mới bằng trực giác, thấy nước mỹ đã cũ kỹ, lỗi thời, đang bị tụt hậu, phải “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”; phải thay đổi lại hệ thống thế giới để nước Mỹ giữ vị trí dẫn đầu! Trump cùng lúc muốn tháo tung ra để làm lại tất cả! Muốn “tát cạn đầm lầy” để toanh hoanh, tô hô, phơi bày ra tất cả sự thật của cái đám bùng nhùng, bao lâu nay sống trong “cái đầm lầy” u u minh minh… Chính vì vậy Trump phải đối phó cùng lúc với quá nhiều “thế lực thù địch” thật sự!
Trump có thể thất bại, nhưng hơn 70 triệu công dân Mỹ đã bầu chọn ông. Ông đã khuấy động, thức tỉnh nhân dân Mỹ, thức tỉnh thế giới về những hiểm họa đang đe dọa nước Mỹ và nhân loại… Ông sẽ đi vào lịch sử như một nhân vật đặc biệt được bàn luận nhiều nhất của đầu thế kỷ XXI.
Trả lời Financial Times năm 2018, Henry Kissinger mô tả Donald Trump như một trong những nhân vật «thỉnh thoảng xuất hiện trong lịch sử để đánh dấu hồi kết của một thời đại, buộc phải từ bỏ những vọng tưởng».
Có những người “xấu” xuất hiện để làm nên lịch sử!
(P/S, có bạn viết: Trump là kẻ vô văn hoá, vô giáo dục, trì độn, ngu muội, ngôn ngữ không bằng đứa trẻ 8 tuổi… Vậy mình đưa vài câu Trump nói để thấy, ông ấy đâu đến nỗi như bạn kia nói).
Gửi ý kiến của bạn
