Cách đây gần nửa tháng, tôi có viết một bài với tựa đề “ Tản Mạn Ngọn Nguồn”. Nay, sau khi tôi tổ chức một cuộc hành trình tổng kết đường dài gần 2000 km, đi đến 4 nơi, để viếng thăm và đáp lại lời mời của các vị lãnh đạo tinh thần của các tôn giáo, các nhân sĩ; tất cả mọi người vừa là Bạn Đạo, vừa là thành viên Cố vấn Hội Ái Hữu Tù Nhân CT và TGVN, quý vị đã từng nằm gai nếm mật, chia sẻ ngọt bùi, đồng cam cộng khổ có nhau trong nhà tù của chế độ cộng sản nhiều năm.Biết trước, sự đi lại không tránh khỏi khó khăn và bị theo dõi của chính quyền.Nhưng chính nghĩa và việc làm đúng nên chúng tôi không ngần ngại. Khi tường trình lại chuyến đi qua bài viết nầy tôi không biết dùng lời tựa gì cho thích hợp? Thôi thì để dễ nhớ, trước thế nào, sau thế ấy vậy! Tôi xin tiếp tục lấy tựa đề “Tản Mạn Ngọn Nguổn 2”
Trước nhất, tôi mạn phép những vị tôi đã đến thăm, xin hãy hoan hỷ cho tôi trung thực trình bày những gì mình thấy tận mắt, nghe tận tai, hoặc trưng bày những hình ảnh kỷ niệm, lưu lại trong cuộc thăm viếng vừa qua…………
1/ Từ Bạc Liêu, những ngày giữa tháng 8.( Nhằm mùa Vu Lan tháng 07 al). Một hôm nọ, đã dự tính trước, tôi thức dậy thật khuya chuẩn bị lên đường trong đêm tĩnh mịch, sở dĩ đi trong đêm vì đường xa vừa không muốn những cặp mắt dõi bước của mấy anh cái gọi là “Bạn của dân” họ hay bám sát, họăc thường trực đóng chốt canh giữ trước đầu đường, lối vào con hẻm nhỏ, những người bạn dân nầy, đóng vai khá khéo léo với bộ thường phục hoặc cài cắm những anh chạy xe ôm, những người kề cận quanh nhà. Kinh nghiệm trong 2 năm qua, có nhiều lần tôi rời khỏi nhà từ Bạc Liêu đi thành phố, ngồi trên xe đò khi xe vừa chạy gần đến thị trấn Phú Lộc, huyện Thạnh Trị, thuộc tỉnh Sóc Trăng, cách nhà tôi chỉ chừng mười mấy cây số, thì tôi nhận được điện thoại của Thượng Tọa Thích Viên Định, phó Viện Trưởng,Viện Hóa Đạo GHPGVNTN, trụ trì chùa Giác Hoa, số 15/7 đường Nơ Trang Long, phường7, Q.Bình Thạnh hỏi thăm tôi đang làm gì tại Bạc Liêu? Tôi trả lời rằng “ tôi đang trên đường đi thành phố” TT.Viên Định cười và nói“ Công an phường 7, Quận Bình Thạnh vừa mới thông báo cho chùa Giác Hoa;Chiều nay ông Thầy Thích Thiện Minh có đến ở lại chùa, quý Thầy phải làm đơn xin tạm trú nhé!” Qua việc như thế, đủ đoán biết sự theo dõi của công an chặt chẽ đến mức nào rồi!
Nay xin tản mạn tiếp chuyến đi đầu tiên, tôi đến chùa Ba La Mật, tọa lạc tại khu đồi: Dóc 47, Xã Tam Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai thăm viếng Hòa Thượng Thích Nhật Ban, phone: 0945.285.642 và 0612.641.335.Ngài là thành viên Hội đồng Trưỡng lão GHPGVNTN kiêm Chánh Đại Diện GHPGVNTN tỉnh Đồng Nai, đương kim Cố Vấn Hội Ái Hữu Tù Nhân lương thức.Trên đường xe đi từ Sài Gòn ra Đồng Nai cơn mưa không dứt hạt, lúc xuống xe tôi tạm trú mưa tại chiếc quán nước bên đường, trước con đường mòn lồi lõm vào chùa, lúc uống nước ngồi chờ tạnh mưa để ra đi, thì có một người phụ nữ trạc tuổi 40, cô ta đến mỉm cười vui vẻ gật đầu chào tôi và hỏi:
“ Thưa thầy, thầy từ đâu đến đây và viếng chùa nào vậy?” tôi trả lời khéo léo… “Tôi từ xa đi đến viếng thăm các chùa nhân dịp mùa lễ Vu Lan, Mùa Báo Hiếu tháng 07 nầy!”
Cô ta nói tiếp “Ở đây có nhiều chùa lắm, khoảng 5-7 ngôi chùa kế cận nhau, nếu có viếng chùa, thì thầy đừng có ghé chùa Ba La Mật của ông Nhật Ban?” Tôi hỏi “ sao vậy!”
Cô ta trả lời tiếp “ Chùa nầy là chùa phản động, ông ấy chống đối nhà nước, không tuân thủ luật pháp, ông theo giáo hội PGVNTN, giáo hội nầy hoạt động bất hợp pháp!” Tôi gật đầu cảm ơn rồi từ giã ra đi……trên đường đi phải qua 3-4 ngôi chùa mới đến chùa Ba La Mật, các ngôi chùa chung quanh khá tươm tất, khang trang, được sơn phết, sửa sang mới mẻ để đón tiếp khách thập phương tham quan, cúng bái…..Còn ngôi chùa Ba La Mật thuộc GHPGVNTN thì ọp ẹp, vắng tanh, tấm bảng hiệu chùa đã bị chính quyền cho người đập phá, đường vào chùa đổ đất và đá thành những mô cao chắn ngang và có rải miểng(mảnh) chai nhằm cản lối đi, ngôi chùa tróc vôi vì bị cấm không được sơn sửa, mái chùa bị tróc nóc bởi ảnh hưởng các cơn bảo hằng năm, nhìn vách bên ngoài chánh điện có vài khung sườn sắt bị rỉ sét…..vì trải qua mấy mùa mưa nắng! Hỏi thăm Hòa Thượng tôi mới hiểu ra, ngôi chùa nầy chính quyền không cho thu nhận đệ tử, chỉ vị Sư già trên 70 tuổi, thui thủi một mình, hằng ngày bị cô lập bởi chung quanh là các chùa theo Phật giáo nhà nước, bên cạnh, có chính quyền trực tiếp chỉ đạo.Tôi vô cùng xót xa vì nghe HT kể lại mỗi khi có khách thập phương tham quan, thì chiếc quán đầu đường kia, là trạm của công an PA38, công an do huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai bố trí canh gác thường trực Chùa Ba La Mật, để ngăn cản người vào chùa và theo dõi ai là người thường xuyên qụan hệ với Hòa Thượng. Khi có người chuẩn bị vào con đường nầy thì an ninh chìm đã rỉ tai từ đầu ngõ, khuyên khách tham quan đừng đến chùa Ba La Mật.Còn khung sắt bên hong chùa, HT dự định tu sửa lại ngôi chính điện cho kín mưa đỡ nắng, nhưng mấy lần tiến hành đều bị chính quyền ngăn cản, ngôi chùa theo phật giáo nhà nước kề bên cũng lên tiếng không cho HT sửa sang, họ lấy cớ đất ngôi chùa HT đang ở là đất của họ. Sở dĩ có chuyện như thế là vì trước đây HT Thích Nhật Ban có khu đất rộng rãi, trên đồi cao, có phong cảnh đẹp, cách nơi đây gần 1 km, HT đủ giấy tờ hẳn hoi, nơi ấy có Đầu Phật Đài rất cao, do vị phật tử trước đây xây dựng và cúng hiến cho HT. Nhiều lần chính quyền muốn trưng dụng để làm khu du lịch, nhưng không được(Bởi ở Việt Nam, chính quyền cứ ngồi nhìn bản đồ nơi nào đất có giá trị thì cứ ra lệnh quy hoạch, giải toả đuỗi khéo dân đi một cách hợp pháp)Đến năm 1995 sau khi phái đoàn GHPGVNTN đi cứu trợ các tỉnh miền Tây do HT. Thích Quảng Độ dẫn đầu đã bị chính quyền ngăn cản, bắt giam Tăng đoàn và tịch thu vật phẩm,TT.Thích Không Tánh và HT.Thích Nhật Ban, Thích trí Lực cũng bị bắt và bị tuyên án 4 năm với tội danh “ Đi cứu trợ bất hợp pháp vì không xin phép”Lợi dụng lúc nầy…Chính quyền cưỡng chiếm bất hợp pháp Đầu Phật Đài và khi HT mãn án tù, chính quyền quy định chỗ cư trú đưa HT về nơi Ba La Mật, ngài cất ngôi chùa nhỏ nơi đây. Đất nơi đây là của ngôi chùa theo Phật giáo nhà nước, HT. không được cấp hộ khẩu mới. Ở VN bất cứ việc gì cũng liên quan đến hộ khẩu, nếu không có hộ khẩu thì không thể đăng ký điện thoại nhà, không thể đăng ký đường dây điện lực, không thể xin giấy xây dựng sửa chữa chùa, không cấp chứng minh nhân dân. v.v….Nói tóm lại, qua cuộc thăm viếng nầy tôi có nhận xét, chỉ vì một lòng trung kiên với GHPGVNT mà HT.Thích Nhật Ban bị chính quyền o ép, sách nhiễu, trù dập gây khó khăn mọi mặt về sinh hoạt. Đây là những hình ảnh tôi ghi nhận được:
Sở dĩ, tôi phổ biến bài nầy vì tôi vừa nhận được thông báo của Hoà Thượng Thích Nhật Ban cho hay. Vào lúc buổi chiều hôm qua, ngày 02/09/2007 HTchuẩn bị lên đường tham dự lời mời cúng tế nhân tháng 07 Vu Lan. Khi ra đến đầu đường thì hàng chục công an PA38 của tỉnh Đồng Nai chặn lại và ép buộc Hoà Thượng phải vào chùa…Các tên công an còn hăm doạ “nếu ngày mai còn ra nữa sẽ bị đánh qùe chân” và tối đêm rồi công an tiến vào sân chùa quậy phá lung tung. Đây là chủ trương đánh phá GHPGVNTN có hệ thống trong mấy ngày gần đây
*Cuộc thăm viếng GS Nguyễn Mạnh Bảo, Cao Đài Tây Ninh
2/Sáng hôm sau, đoàn chúng tôi, gồm 4 người trong đó có Cụ Trần Hữu Duyên, PGHH, HT.Thích Nhật Ban, Huynh trưởng Nguyên Minh Gia đình Phật tử tỉnh Bình Thuận cùng tôi, tất cả xuất phát từ chùa Ba La Mật tỉnh Đồng Nai, để đi thăm Giáo Sư Nguyễn Mạnh Bảo,Tây Ninh, tham quan Tòa Thánh và thăm vài vị chức sắc đã từng ở tù chung tại trại Z30A,Xuân Lộc-Đồng Nai. Chúng tôi chia làm hai hướng riêng rẽ để đánh lạc hướng bọn công an, vì đêm rồi khi hay tin có người đến viếng chùa Ba La Mật, hàng chục công an PA38 được huy động canh gác tại ngôi chùa kề bên theo dõi…..những tên công an đi qua đi lại, chứ không vào trong chùa….Chúng tôi vẫn biết nhưng rất tự nhiên vì việc ai nấy làm, công an lãnh lương chế độ nên làm theo lệnh chế độ, làm như cái máy chứ họ chẳng có chút suy nghĩ gì cho thoáng, rộng hơn….
Tôi xin giới thiệu Giáo Sư Nguyễn Mạnh Bảo, đã từng dạy đại học Cao Đài tỉnh Tây Ninh, Ông là một nhà mô phạm gương mẫu, tính tình điểm đạm, vui vẻ, hài hòa có bản lĩnh chính trị và tư cách đạo đức của một tín đồ sùng đạo, GS bị cầm tù, với bản án 20 năm, trong nhà giam ông nhiệt tình chia sẻ kiến thức của mình cho các bạn trẻ, tận tâm hướng dẫn các anh em những gì cần tham khảo, Ông không chút thoái thác từ nan. Sau khi mãn án vì nghịch cảnh gia đình GS về Tây Ninh tạm trú tại ngôi nhà người cháu ruột là chị Nguyễn Thị Xuân Nguyệt, số 86/6 ấp: Long Mỹ, xã Long Thành Bắc, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh, số phone: 0917.144.219. Nơi đây cuộc sống hẩm hiu, chật vật, khốn đốn khó khăn, lẽ đương nhiên mang tội danh tù chính trị khi trở về địa phương thì chính quyền nơi đâu cũng có một hệ, một khuôn. Công an khu vực luôn theo sát từng hành động và chú ý mọi sinh hoạt, cho nên, , gia đình người cháu không ít thì nhiều cũng chịu thiệt thòi ảnh hưởng, chúng tôi đến tận nhà, trông ngôi nhà rất đơn sơ chịu phần thua kém so với mọi gia đình bình thường khác, nhìn hoàn cảnh GS càng đồng cảm thương tâm. Chúng tôi được GS Bảo hướng dẫn tham quan Tòa Thánh Tây Ninh, đây là lần đầu tiên tôi đến đến viếng Thánh địa nầy, mặc dầu có nghe nhiều nhưng chưa có dịp tận kiến, sau đó, chúng tôi có đến thăm viếng vài vị chức sắc đã từng quen biết nhau nơi chốn lao tù. Hỏi thăm các vị cho biết Tòa Thánh Tây Ninh bây giờ do Ông Đầu Sư Thượng Tám Thanh cai quản. Ông là người của nhà nước…Sinh hoạt khác xưa nhiều….Cho dù gặp khó khăn nào, niềm tin đạo của tín đồ là bất diệt, nhìn quang cảnh ngày cúng ngọ trưa rất đông đúc tín Hữu, tôi tỏ lời tán thán “Ở đây cúng Ngọ trưa đông quá!” ….Nhưng, các vị chức sắc với vẻ mặt không mấy vui, lắc đầu cho biết, “Nay đã giảm hơn xưa nhiều thầy Thiện Minh ơi!……Ở đâu cũng vậy, tôn giáo nào cũng cùng chung số phận mà!,nhất là trong bối cảnh của chế độ thiếu dân chủ, tự do như hiện nay!”Tôi gật đầu tán thành và thâm cảm.
Ngày 06 tháng 09 năm 2007
Muời phương nên chừa một phương
Trong tháng qua, sự kiện dân oan đã nổi cộm, tôi không trực tiếp tham gia cùng Tổng vụ từ thiện xã hội vì tôi đảm trách Hội ái Hữu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo VN. Cho dù, cả hai việc làm đều tương thân tương ái rất giống nhau, nhưng cũng có những điểm khác nhau nếu ai muốn đặt nặng vấn đề đem ra phân tích. Vì, có một vài ý kiến đóng góp chân tình của nội bộ nhằm tránh đưa GHPGVNTN vào thế kẹt, nhất là trong tình hình khá nhạy cảm lúc nầy, nên tôi không được trực tiếp tham gia. Mặc dù, trong lòng tôi rất sẵn sàng không nề gian truân hay đưong đầu vào khổ nạn.Tuy nhiên, tuỳ hoàn cảnh địa phương tôi có thể tạm dùng quỹ ít ỏi của Hội ái hữu cứu giúp một số dân oan theo khả năng của mình, quỹ có được gần đây, do sự ủng hộ của một vài nhà hảo tâm hay hội đoàn. Nhưng ngược lại “quỹ từ thiện cứu tế dân oan” của GH chủ trương, duy nhất chỉ dùng để cứu tế dân oan, chứ tuyệt đối không có nhập nhằng gì đến Hội ái Hữu chi cả! đó là sự minh bạch trong sáng của công việc GHPGVNTN chúng tôi.
Tôi rất trân trọng hai Ông bà ở vùng Bắc Cali( xin giấu tên) đã tâm tình với tôi rằng “Dầu sao, Thầy cũng là Hội trưởng một hội lớn, dám dấn thân hy sinh đứng đầu sóng, ngọn gió mà không có tài chính thì làm sao giải quyết công việc thông suốt được” nên ông bà cùng quý hội, quý thân Hữu xa gần, một vài anh em trong phong trào dân chủ, đã gửi ít tịnh tài cho Hội ái hữu trong nước linh động trang trải cứu giúp mọi người, trước giúp hội viên trong hội, giúp những người đang bị tù, giúp công nhân, nông dân những người lâm cơn khốn khó….
Tuy, hoàn cảnh không được phép tham gia cùng Tổng Vụ Từ thiện Xã hội như nói trên. Nhưng tâm can tôi rất đau xót khi hằng ngày phải nghe lời bêu xấu, kết tội HT.Thích Quảng Độ một cách vội vàng của chính quyền Việt Nam , là thành viên trong GH làm sao tôi có thể an lòng chấp nhận những luận đỉêm quái ác nầy! Quý thầy có tham gia trực tiếp cứu trợ không thấy vị nào phản biện, minh định việc làm chính đáng của Giáo hội, bênh vực cho Hòa Thượng Viện trưởng hay Tổng Vụ Trưởng, Tổng Vụ Từ thiện mà chỉ forward, chuyển đến nhiều nơi bằng cách đưa bài viết của công an trên các báo, hay chỉ thông tin cho trong ngoài nước biết mình đã và đang bị chính quyền triệu tập làm việc…mà thôi! Theo tôi hiểu, chắc có lẽ Chư vị cố gìn lòng kham nhẫn theo điều thứ 10, trong 10 điều tâm niệm của Luận Bảo Vương Tam Muội:
“ Oan ức không cần biện bạch, vì biện bạch là hèn nhát mà trả thù thì oán thù càng tăng” theo thiển kiến của tôi, chính quyền mà độc quyền thông tin, hay bưng bít thông tin, hoặc thông tin một chiều thì làm sao người dân có thể nắm bắt được tin tức một cách chuẩn xác được.Tôi rất cảm ơn một số bài viết rất súc tích, khá hay từ bên ngoài đã lên tiếng ủng hộ HT.Thích Quảng Độ, TT.Thích Không Tánh và GHPGVNTN. Nay tôi xin có vài lời gọi là “ Tản Mạn Ngọn Nguồn 3”Xin mọi người cảm thông và bổ sung cho những gì còn khiếm khuyết.
.Thời gian gần tuần lễ nay, chắc Chư Tôn Đức Tăng Ni và đồng bào Phật Tử Việt Nam cũng như những chính giới và cộng đồng người Việt từ hải ngoại lấy làm bức xúc, xót xa……khi nghe tin tức truyền thông từ,báo chí, đài phát thanh, và đài truyền hình của nhà nước CHXHCNVN loan tải, ra rả hằng ngày, quy kết chụp mũ Hoà Thượng Thích Quảng Độ Viện Trưởng Viện Hoá Đạo, GHPGVNTN về việc Ngài trực tiếp đi cứu trợ dân oan tại thành phố, và cử TT.Thích Không Tánh Tổng Vụ Trưởng, Tổng Vụ Từ thiện Xã Hội, từ miền Nam lặn lội ra miền Bắc, cùng với Bản Thông bạch kêu gọi “Quỹ Cứu tế dân oan” của Ngài. Nhà cầm quyền Việt Nam cho rằng, HT.Thích Quảng Độ đã dùng tiền của cái gọi là của “Các thế lực thù địch” của “Bọn phản động lưu vong nước ngoài” nhằm kích động đồng bào dân oan khiếu kiện, xúi giục những thành phần xấu biểu tình, gây rối, chống lại chính quyền
.Mấy tuần qua liên tục, Báo Tuổi trẻ, báo Nhân dân, báo Công an, báo An ninh Thế giới,báo lao động v.v…đăng tải hình ảnh, thêu dệt sự kiện GHPGVNTN cứu trợ dân oan, phóng đại, chuyện bé xé ra to…Đài truyền hình thành phố, đài truyền hình Hà Nội v.v…Lúc nào cũng rêu rao cho rằng Hoà Thượng bị Ông Võ Văn Ái, Giám đốc Phòng Thông Tin Phật giáo Quốc Tế chu cấp tiền bạc và giựt dây, vu cáo trắng trợn và thâm độc rằng Hòa Thượng có mưu đồ chính trị hay chính trị hoá sự kiện dân oan…..Họ bêu tên tộc, thêm thắt đủ điều về Ngài, chính quyền địa phương các tỉnh ép buộc dân oan, mua chuộc những người dân có tham gia biểu tình đã nhận quà tiền cứu trợ của Hoà Thượng trước đây, cưỡng bức họ phải ký tên vào đơn tố giác lại Hòa Thượng, nêú ai ký sẽ hưởng được quyền lợi bằng cách xem xét giải quyết thoả đáng về việc bồi thường đất đai hoặc xem xét lại các vụ án oan sai hay xét xử thiếu công bằng v.v… Bằng ngược lại, sẽ bị thiệt thòi đủ mọi thứ.Chính quyền sẽ dùng đơn tố giác nầy để làm cái cớ lên án, đấu tố, bôi nhọ cô lập Ngài, hoặc có thể đem trình cho các tổ chức quốc tế cho biết rằng Hoà Thượng đã bị nhân dân cáo giác. Mấy ngày gần đây công an còn tuyên truyền Hòa Thượng đã bị bắt rồi! gây hoang mang trong dư luận, dân chúng dù ít hay nhiều cũng có người tin bởi vì báo chí, đài phát thanh, truyền hình ngày đêm công kích để “bẻ tay Bụt ngày rằm”.Ngoài ra, công an phường 15, quận Phú Nhuận đã gởi giấy mời Hòa Thượng Thích Quảng Độ làm việc lần 3, nhưng HT không trả lời. Công an phường An Khánh, quận 2 mời TT.Thích Không Tánh lần 3, TT thối thác không đi. Trung tá, Phạm Minh Tuấn, Trưởng Công an phường 7, quận Bình Thạnh viết thư mời triệu tập một số Chư Tăng chùa Giác Hoa đã từng tham gia cứu trợ gồm Đại Đức Thích Viên Hỷ, Đại Đức Thích Đồng Minh làm việc liên tiếp mấy hôm, Những vị không có mặt trong ngày cứu trợ như:TT.Thích Chân Tâm, Tổng vụ trưởng Tổng Vụ Giáo dục cũng bị ông Thượng tá Nguyễn Xuân, trưởng công an PA38 thành phố mời làm việc, nhằm thăm dò tư tưởng, khai thác công việc của Giáo Hội và ghi âm nếu vị nào bị sơ xuất trong lúc hỏi cung thì công an sẽ căn cứ kẻ hở ấy mà quy chụp Hòa Thượng Viện trưởng. Còn bản thân tôi vừa đến thành phố viếng thăm Hòa Thượng Viện Trưởng thì gia đình em tôi gọi điện báo tin công an tỉnh Bạc Liêu đến nhà gởi giấy mời làm việc lấy cớ là “ Liên quan đến cơ quan xuất nhập cảnh” Nhưng khi tôi trở về nhà gần tuần lễ nay, chẳng thấy việc gì? chẳng qua chính quyền muốn ngăn cản bước đi của tôi không cho tôi đến thành phố! Việc làm nầy của công an tỉnh Bạc Liêu đối với tôi đâu còn lạ lùng gì nữa! Ngoài ra, chính quyền còn dùng những chiêu hạ sách như: đưa TT. Thích Minh Nguyệt, Chánh đại diện GHPGVNTN tỉnh Tiền Giang, đem ra đấu tố trước dân TT. Thích Thiện Khánh, Chánh đại diện GHPGVNTN tỉnh Phú Yên bị công an xã Xuân Lộc, huyện Sông cầu, tỉnh Phú Yên mời làm việc. Phật tử Nguyên Minh, thế danh: Phan Lê Nam Văn Thiên Chương, Phó ban hướng dẫn Gia đình Phật tử tỉnh Bình Thuận bị Ông Huỳnh Ngọc Liêm, cán bộ an ninh tôn giáo và Ông Nguyễn Hữu Quyền, Phó phòng công an PA38, tỉnh Bình Thuận mời điều tra mấy ngày liên tục về Gia đình Phật tử Việt Nam và tìm hiểu công tác phật sự của GHPGVNTN. Chùa Ba La Mật, của Hoà Thượng Thích Nhật Ban, toạ lạc tại xã Tam Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, bị Ông Sang văn Liệt, thiếu tá Trần Văn Dũng và ông Nguyễn Văn Nơ công an PA 38 tỉnh Đồng Nai thường xuyên vào chùa vào ban đêm quậy phá, ném đá, và ngăn cản không cho Hòa Thượng ra khỏi chùa đi bái sám..Thượng Toạ Thích Viên Định, từ Sài gòn ra chùa Thập Tháp tỉnh Bình Định, bị công an xã, huyện mời làm việc và ra lệnh buộc TT. phải trở về Sài Gòn gấp, bằng trái lại cấm Thượng Toạ không được ra khỏi chùa. Điều tàn độc nhất là mượn cò mồi để tố khổ, mượn Sư đánh phá Sư, chỉ thị các Sư làm chính trị cho Mặt Trận Tổ Quốc, cho Đảng CS VN như TT.Thích Bảo Nghiêm, Phó Ban Trị Sự Thành hội,thành phố Hà Nội, HT.Thích Thanh Tứ, Phó Chủ tịch Hội Đồng Trị Sự Phật giáo nhà nước, TT. Thích Thiện Tánh, Phó Ban Trị sự Thành hội, thành phố Sài Gòn và một Phật tử chùa Khánh Anh, đường 3-2 thành phố. Các vị nầy không ngượng ngùng lên tiếng mạnh mẽ tố cáo, phê phán Hoà Thượng Thích Quảng Độ và GHPGVNTN cho rằng việc thực hiện hạnh nguyện từ bi, cứu khổ độ sinh của GHPGVNTN là sai trái…Qua các việc trên cho thấy:
Phật pháp Hưng thời Tăng Ái Tăng, còn Phật Pháp Suy thời Tăng Ố Tăng? Có phải chăng Phật pháp đã đến thời kỳ suy thoái? Cho nên Tăng bây giờ lên án, dèm pha, phỉ báng lại tăng chăng?
Nếu có ai hỏi tôi việc làm của Hòa Thượng Thích Quảng Độ đúng hay sai?
Tôi xin trả lời rằng: Việc làm của Ngài Hoàn toàn đúng! Và đúng cả mặt Đạo lẫn Đời!
Về mặt Đạo: Đạo Phật là đạo từ bi, “Từ năng dữ nhất thiết chúng sinh chi lạc 2”, từ là ban vui cho hết thảy chúng sinh, “Bi năng bạt nhất thiết chúng sinh chi khổ”, Bi là cứu khổ cho hết thảy chúng sinh, Từ là ban vui, và Bi là Cứu khổ, đạo Phật là đạo tình thương, đạo Phật không có hận thù. Phật dạy:
“Phục vụ chúng sinh là cúng dường chư Phật”
cho nên: Dẫu xây chín cấp phù đồ
Không bằng làm phúc cứu cho một người
Vì thế:Việc làm trên hoàn toàn đúng hạnh nguyện của kẻ xuất gia, và mới xứng đáng là trưởng tử của Như lai, đích thực là đệ tử Phật vậy!
Về mặt Đời: Khi chứng kiến sự thống khổ của đồng bào, “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”,
cho nên: “Một nắm khi đói, bằng một gói khi no”…vì thế: Việc làm trên rất đúng với, ca dao, phong dao, phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống đạo lý và văn hoá của người Việt Nam
Ngoài ra, về mặt xã hội hay chính quyền: Việc làm của HT Thích Quảng Độ cũng hoàn toàn đúng, vì nhà nước VN có chủ trương kêu gọi“lá lành đùm lá rách” hay “xoá đói giảm nghèo” hoặc kêu gọi hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương
vả lại: Dân oan khiếu kiện là nạn nhân do chế độ tạo ra mấy mươi năm qua, nào là án oan, chết oan, đền bù việc giải toả nhà cửa đất đai không thỏa đáng, sung công cưỡng chế bất hợp pháp tài sản, nhà cửa của dân, chính quyền ỷ thế bức hiếp dân v.v…Ôi hàng trăm, hàng ngàn sự kiện đã xảy ra lúc HT, Thích Quảng Độ còn trong tù kia mà! Có những việc xảy ra gần đây, tất cả đều do chính quyền gây nên cả, chứ dân oan không phải do HT Thích Quảng Độ hay GHPGVNTN tạo nên, cho dù HT Thích Quảng Độ có ra tay cứu trợ hay không thì Dân oan vẫn tự bột phát đứng lên, đấu tranh đòi công lý, người dân biểu tình một cách ôn hòa bất bạo động để đòi hỏi quyền lợi chính đáng và thiết thực của đồng bào, mà điều 69 trong Hiến Pháp nước CHXHCNVN và luật pháp nhà nước Việt Nam cho phép.
Đáng lý ra, nhà nước Việt Nam cần có lời trân trọng cảm ơn Hoà Thượng Thích Quảng Độ mới đúng, vì món nợ của nhà nước gieo oan kết trái, nhà nước không trực tiếp xoa dịu, tự giải oan và giải quyết thoả đáng được, nên Hòa Thượng và GHPGVNTN cám cảnh sinh tình, đành đứng ra cứu giúp đồng bào. Một ít quà chẳng đủ vào đâu nhưng biểu tỏ sự cảm thông, sẻ chia, an ủi, chứ chẳng có mục đích nào khác, ngoài việc thể hiện Đạo từ bi. Nếu xét cho cùng GHPGVNTN cũng là giáo hội nghèo và cũng là dân oan, nên đồng cảm với hoàn cảnh dân oan thôi! Giáo hội không nghèo và oan khuất sao được khi cơ sở của giáo hội từ trung ương đến địa phương đều bị sung công quản lý, tất cả Tăng Ni và Giáo sản đã bị chính quyền CSVN dùng quyền lực ra lệnh vào năm 1981, chỉ ra lệnh xoá 2 chữ thống nhất là tất cả biến đổi trở thành GHPGVN dưới sự điều hành của Mặt trận Tổ quốc VN, của Đảng CSVN,
Hãy hình dung lại, bao nhiêu năm trong bưng biền người CS không công lao tạo dựng, không đóng góp gì cho tôn giáo, nhưng đến khi chiếm được miển Nam liền dùng sức mạnh bạo quyền áp đặt tất cả các tôn giáo phải trực thuộc về Đảng, phải làm công cụ chính trị cho đảng CS nói chung, trong đó có GHPGVNTN nói riêng, liệu có bất công không? Mà công an các tỉnh thành lúc nào cũng luôn miệng nhai đi nhai lại một kịch bản rẻ tiền cho rằng GHPGVNTN hoạt động bất hợp pháp, không được chính quyền thừa nhận? GHPGVNTN làm chính trị? GHPGVNTN chống chính quyền?
Hãy xét lại:
1/Phật lịch đến nay đã 2551 năm, còn Chủ nghĩa Mác-LêNin chưa gần 160 năm, chả lẻ Đức Phật ra đời trước để chờ sẵn chống Ông Mác, Ông Lê Nin hay sao?
2/ Đạo Phật hiện diện tại Việt Nam vào năm 40 trước công nguyên, đến nay trên 2000 năm còn chủ nghĩa cộng sản manh nha tại Việt Nam vào năm 1930, đến nay mới 77 năm, chả lẻ đạo Phật du nhập vào VN trước để chờ sẵn chống chủ thuyết cộng sản hay sao?
3/ GHPGVNTN là sự kết hợp kế thừa của các tổng hội Phật giáo, Nam Bắc Tông ra đời vào năm 1964, còn chính qụyền cộng sản cưỡng chiếm miền Nam vào ngày 30-04-75, chả lẻ GHPGVNTN có trước để chờ sẵn chống chính quyền CS hay sao?
Nói tóm lại, đạo phật sinh trước, chế độ CS sinh sau đẻ muộn mà lại nói GHPGVNTN chưa được chính quyền thừa nhận, sao không nói ngược lại GHPGVNTN có thừa nhận chính quyền CS hay không?
Còn nói: Hoà thượng Thích Quảng Độ xúi dục, kích động những phần tử xấu quấy rối, chống lại chính quyền thì càng sai, vì những người tiên phuông dám đứng lên đấu tranh đòi hỏi, hầu hết là những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng, cán bộ phục viên, thương phế binh của chế độ, họ mang cả hình ảnh, huân chương, huy chương, bằng khen của nhà nước VN cấp, có cả cờ đỏ sao vàng và hình Cụ Hồ, họ mạnh dạn và can đảm vì đã từng đội bom, đội đạn hy sinh đóng góp rất nhiều cho đất nứơc để ngày nay những người đương quyền tận hưởng bổng lộc quyền cao, mà gọi họ là phần tử xấu hay sao!Chưa nói, nếu nhà nước Việt Nam muốn thúc đẩy tiến trình dân chủ hoá đất nước tiến nhanh hơn cũng cần có tiếng nói phản biện của quần chúng….để thấy rõ sự tiến bộ của xã hội.Dù muốn dù không,Việt Nam phải vào quỹ đạo của tiến trình dân chủ hoá toàn cầu và không có con đường nào khác. Như vậy, những nhà đấu tranh cho tự do dân chủ, nhân quyền hay tự do tôn giáo một cách ôn hòa, bất bạo động trong ngoài nước hiện nay và đảng cộng sản Việt Nam cũng cùng mục tiêu phải tiến, duy chỉ khác nhau là tiến trình đến nhanh hay chậm mà thôi!Cho nên thái độ chính trị của Hoà Thượng Thích Quảng Độ có lên tiếng nói đòi hỏi dân chủ công khai trước đồng bào dân oan khiếu kiện tại thành phố đi nữa, chính quyền cần phải trân trọng! vì có người công khai yêu sách càng cho thấy sự tiến bộ Dân chủ của chế độ! cho dù, trên cương vị cầm quyền đôi lúc cũng gặp không ít đau lòng…Nhưng có trách cứ thì chính quyền trước sau vì cũng nhận ra “Hoà Thượng Thích Quảng Độ cầm đèn chạy trước ô tô mà thôi!” “vì trước hay sau vì, con đường nào cũng về Tây Thiên trúc” Tây Thiên Trúc ở đây tôi muốn nói là “ Dân chủ Đa Nguyên”
Ngoài ra: Cương vị nhà Sư là thể hiện hạnh nguyện bố thí, bố thí gồm tài thí, pháp thí và vô uý thí, đương nhiên muốn bố thí, thì phải có mới bố thí, trước nhất phải có tấm lòng thương người, quan tâm đến tha nhân, nhưng nhà Sư chỉ có thể hiện được Pháp Thí và Vô Uý Thí, vì tài thí tức tiền của, vật chất đều phải nhờ sự hỗ trợ của đàn na tín thí của những nhà hảo tâm, chính vì thế phải kêu gọi sự hỗ trợ của mọi giới, không phân biệt trong hay ngoài nước, của cá nhân hay tập thể, của các tổ chức đoàn thể chính trị hay kinh tế hoặc tôn giáo kể cả chính quyền CSVN, hay cán bộ cộng sản nếu có tấm lòng.
Do đó, nếu nhận biết được đồng bào lâm cơn thống khổ, như thiên tai, lũ lụt, hỏa hoạn, hạn hán, động đất v.v…nếu có thể được GHPGVNTN sẵn sàng tạo điều kiện đóng góp không chút từ nan.
Nói gì thì nói, chính quyền đã dùng quyền lực của mình ra áp đặt thống soái mọi lĩnh vực, mọi sinh hoạt xã hội, mọi tầng lớp dân chúng. Nếu có trấn áp 10 phương cũng nên chừa một phương? để còn có cơ hội…..chứ! Bởi vì, “Hữu phước bất khả hưởng tận, hữu thế bất khả ỷ tận, bần cùng bất khả khinh tận, tam giả giải thiên địa tuần hoàn châu nhi phục thỉ”có phước đừng hưởng hết phước, có thế lực đừng ỷ hết thế lực, kẻ yếu thế hay nghèo nàn đừng khinh miệt hết mức, 3 điều ấy theo định luật tuần hoàn của trời đất xoay dần rồi trở lại ban đầu. Trước hết, những nhà lãnh đạo Việt Nam đừng nên phá sản lại sự nghiệp của mình, nhất là đừng đi ngược lại khát vọng của đồng bào VN trong ngoài nước và cộng đồng Quốc tế.Dẫu sao, sự cứu trợ của GHPGVNTN ít nhiều cũng có sự tác dụng, đôi khi đứng về kẻ cầm quyền cũng cảm thấy quan ngại. Cho dù có một bộ máy công an và quân đội hùng mạnh, đã từng tự hào đánh thắng các đế quốc trong chiến tranh. Nhưng từ trung ương đến địa phương giờ đây đã mục ruỗng vì cán bộ quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, hữu hoá chuyên quyền móc ngoặc, hối lộ, tham nhũng tràn lan, thực sự đã mất lòng dân cho nên đã làm nền hòa bình bị tê liệt. Từ đó nên quan ngại lo xa, chứ nhà nước Việt Nam cũng dư sức thừa hiểu GHPGVNTN không làm chính trị mà chỉ sợ, GHPGVNTN bị các thế lực chính trị lợi dụng như chính những người cộng sản đã từng lợi dụng tôn giáo trước đây! Một lần nữa mong rằng nhà nước VN “ 10 phương nên chừa một phương”./.
Thích Thiện Minh
Trước nhất, tôi mạn phép những vị tôi đã đến thăm, xin hãy hoan hỷ cho tôi trung thực trình bày những gì mình thấy tận mắt, nghe tận tai, hoặc trưng bày những hình ảnh kỷ niệm, lưu lại trong cuộc thăm viếng vừa qua…………
1/ Từ Bạc Liêu, những ngày giữa tháng 8.( Nhằm mùa Vu Lan tháng 07 al). Một hôm nọ, đã dự tính trước, tôi thức dậy thật khuya chuẩn bị lên đường trong đêm tĩnh mịch, sở dĩ đi trong đêm vì đường xa vừa không muốn những cặp mắt dõi bước của mấy anh cái gọi là “Bạn của dân” họ hay bám sát, họăc thường trực đóng chốt canh giữ trước đầu đường, lối vào con hẻm nhỏ, những người bạn dân nầy, đóng vai khá khéo léo với bộ thường phục hoặc cài cắm những anh chạy xe ôm, những người kề cận quanh nhà. Kinh nghiệm trong 2 năm qua, có nhiều lần tôi rời khỏi nhà từ Bạc Liêu đi thành phố, ngồi trên xe đò khi xe vừa chạy gần đến thị trấn Phú Lộc, huyện Thạnh Trị, thuộc tỉnh Sóc Trăng, cách nhà tôi chỉ chừng mười mấy cây số, thì tôi nhận được điện thoại của Thượng Tọa Thích Viên Định, phó Viện Trưởng,Viện Hóa Đạo GHPGVNTN, trụ trì chùa Giác Hoa, số 15/7 đường Nơ Trang Long, phường7, Q.Bình Thạnh hỏi thăm tôi đang làm gì tại Bạc Liêu? Tôi trả lời rằng “ tôi đang trên đường đi thành phố” TT.Viên Định cười và nói“ Công an phường 7, Quận Bình Thạnh vừa mới thông báo cho chùa Giác Hoa;Chiều nay ông Thầy Thích Thiện Minh có đến ở lại chùa, quý Thầy phải làm đơn xin tạm trú nhé!” Qua việc như thế, đủ đoán biết sự theo dõi của công an chặt chẽ đến mức nào rồi!
Nay xin tản mạn tiếp chuyến đi đầu tiên, tôi đến chùa Ba La Mật, tọa lạc tại khu đồi: Dóc 47, Xã Tam Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai thăm viếng Hòa Thượng Thích Nhật Ban, phone: 0945.285.642 và 0612.641.335.Ngài là thành viên Hội đồng Trưỡng lão GHPGVNTN kiêm Chánh Đại Diện GHPGVNTN tỉnh Đồng Nai, đương kim Cố Vấn Hội Ái Hữu Tù Nhân lương thức.Trên đường xe đi từ Sài Gòn ra Đồng Nai cơn mưa không dứt hạt, lúc xuống xe tôi tạm trú mưa tại chiếc quán nước bên đường, trước con đường mòn lồi lõm vào chùa, lúc uống nước ngồi chờ tạnh mưa để ra đi, thì có một người phụ nữ trạc tuổi 40, cô ta đến mỉm cười vui vẻ gật đầu chào tôi và hỏi:
“ Thưa thầy, thầy từ đâu đến đây và viếng chùa nào vậy?” tôi trả lời khéo léo… “Tôi từ xa đi đến viếng thăm các chùa nhân dịp mùa lễ Vu Lan, Mùa Báo Hiếu tháng 07 nầy!”
Cô ta nói tiếp “Ở đây có nhiều chùa lắm, khoảng 5-7 ngôi chùa kế cận nhau, nếu có viếng chùa, thì thầy đừng có ghé chùa Ba La Mật của ông Nhật Ban?” Tôi hỏi “ sao vậy!”
Cô ta trả lời tiếp “ Chùa nầy là chùa phản động, ông ấy chống đối nhà nước, không tuân thủ luật pháp, ông theo giáo hội PGVNTN, giáo hội nầy hoạt động bất hợp pháp!” Tôi gật đầu cảm ơn rồi từ giã ra đi……trên đường đi phải qua 3-4 ngôi chùa mới đến chùa Ba La Mật, các ngôi chùa chung quanh khá tươm tất, khang trang, được sơn phết, sửa sang mới mẻ để đón tiếp khách thập phương tham quan, cúng bái…..Còn ngôi chùa Ba La Mật thuộc GHPGVNTN thì ọp ẹp, vắng tanh, tấm bảng hiệu chùa đã bị chính quyền cho người đập phá, đường vào chùa đổ đất và đá thành những mô cao chắn ngang và có rải miểng(mảnh) chai nhằm cản lối đi, ngôi chùa tróc vôi vì bị cấm không được sơn sửa, mái chùa bị tróc nóc bởi ảnh hưởng các cơn bảo hằng năm, nhìn vách bên ngoài chánh điện có vài khung sườn sắt bị rỉ sét…..vì trải qua mấy mùa mưa nắng! Hỏi thăm Hòa Thượng tôi mới hiểu ra, ngôi chùa nầy chính quyền không cho thu nhận đệ tử, chỉ vị Sư già trên 70 tuổi, thui thủi một mình, hằng ngày bị cô lập bởi chung quanh là các chùa theo Phật giáo nhà nước, bên cạnh, có chính quyền trực tiếp chỉ đạo.Tôi vô cùng xót xa vì nghe HT kể lại mỗi khi có khách thập phương tham quan, thì chiếc quán đầu đường kia, là trạm của công an PA38, công an do huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai bố trí canh gác thường trực Chùa Ba La Mật, để ngăn cản người vào chùa và theo dõi ai là người thường xuyên qụan hệ với Hòa Thượng. Khi có người chuẩn bị vào con đường nầy thì an ninh chìm đã rỉ tai từ đầu ngõ, khuyên khách tham quan đừng đến chùa Ba La Mật.Còn khung sắt bên hong chùa, HT dự định tu sửa lại ngôi chính điện cho kín mưa đỡ nắng, nhưng mấy lần tiến hành đều bị chính quyền ngăn cản, ngôi chùa theo phật giáo nhà nước kề bên cũng lên tiếng không cho HT sửa sang, họ lấy cớ đất ngôi chùa HT đang ở là đất của họ. Sở dĩ có chuyện như thế là vì trước đây HT Thích Nhật Ban có khu đất rộng rãi, trên đồi cao, có phong cảnh đẹp, cách nơi đây gần 1 km, HT đủ giấy tờ hẳn hoi, nơi ấy có Đầu Phật Đài rất cao, do vị phật tử trước đây xây dựng và cúng hiến cho HT. Nhiều lần chính quyền muốn trưng dụng để làm khu du lịch, nhưng không được(Bởi ở Việt Nam, chính quyền cứ ngồi nhìn bản đồ nơi nào đất có giá trị thì cứ ra lệnh quy hoạch, giải toả đuỗi khéo dân đi một cách hợp pháp)Đến năm 1995 sau khi phái đoàn GHPGVNTN đi cứu trợ các tỉnh miền Tây do HT. Thích Quảng Độ dẫn đầu đã bị chính quyền ngăn cản, bắt giam Tăng đoàn và tịch thu vật phẩm,TT.Thích Không Tánh và HT.Thích Nhật Ban, Thích trí Lực cũng bị bắt và bị tuyên án 4 năm với tội danh “ Đi cứu trợ bất hợp pháp vì không xin phép”Lợi dụng lúc nầy…Chính quyền cưỡng chiếm bất hợp pháp Đầu Phật Đài và khi HT mãn án tù, chính quyền quy định chỗ cư trú đưa HT về nơi Ba La Mật, ngài cất ngôi chùa nhỏ nơi đây. Đất nơi đây là của ngôi chùa theo Phật giáo nhà nước, HT. không được cấp hộ khẩu mới. Ở VN bất cứ việc gì cũng liên quan đến hộ khẩu, nếu không có hộ khẩu thì không thể đăng ký điện thoại nhà, không thể đăng ký đường dây điện lực, không thể xin giấy xây dựng sửa chữa chùa, không cấp chứng minh nhân dân. v.v….Nói tóm lại, qua cuộc thăm viếng nầy tôi có nhận xét, chỉ vì một lòng trung kiên với GHPGVNT mà HT.Thích Nhật Ban bị chính quyền o ép, sách nhiễu, trù dập gây khó khăn mọi mặt về sinh hoạt. Đây là những hình ảnh tôi ghi nhận được:
Sở dĩ, tôi phổ biến bài nầy vì tôi vừa nhận được thông báo của Hoà Thượng Thích Nhật Ban cho hay. Vào lúc buổi chiều hôm qua, ngày 02/09/2007 HTchuẩn bị lên đường tham dự lời mời cúng tế nhân tháng 07 Vu Lan. Khi ra đến đầu đường thì hàng chục công an PA38 của tỉnh Đồng Nai chặn lại và ép buộc Hoà Thượng phải vào chùa…Các tên công an còn hăm doạ “nếu ngày mai còn ra nữa sẽ bị đánh qùe chân” và tối đêm rồi công an tiến vào sân chùa quậy phá lung tung. Đây là chủ trương đánh phá GHPGVNTN có hệ thống trong mấy ngày gần đây
*Cuộc thăm viếng GS Nguyễn Mạnh Bảo, Cao Đài Tây Ninh
2/Sáng hôm sau, đoàn chúng tôi, gồm 4 người trong đó có Cụ Trần Hữu Duyên, PGHH, HT.Thích Nhật Ban, Huynh trưởng Nguyên Minh Gia đình Phật tử tỉnh Bình Thuận cùng tôi, tất cả xuất phát từ chùa Ba La Mật tỉnh Đồng Nai, để đi thăm Giáo Sư Nguyễn Mạnh Bảo,Tây Ninh, tham quan Tòa Thánh và thăm vài vị chức sắc đã từng ở tù chung tại trại Z30A,Xuân Lộc-Đồng Nai. Chúng tôi chia làm hai hướng riêng rẽ để đánh lạc hướng bọn công an, vì đêm rồi khi hay tin có người đến viếng chùa Ba La Mật, hàng chục công an PA38 được huy động canh gác tại ngôi chùa kề bên theo dõi…..những tên công an đi qua đi lại, chứ không vào trong chùa….Chúng tôi vẫn biết nhưng rất tự nhiên vì việc ai nấy làm, công an lãnh lương chế độ nên làm theo lệnh chế độ, làm như cái máy chứ họ chẳng có chút suy nghĩ gì cho thoáng, rộng hơn….
Tôi xin giới thiệu Giáo Sư Nguyễn Mạnh Bảo, đã từng dạy đại học Cao Đài tỉnh Tây Ninh, Ông là một nhà mô phạm gương mẫu, tính tình điểm đạm, vui vẻ, hài hòa có bản lĩnh chính trị và tư cách đạo đức của một tín đồ sùng đạo, GS bị cầm tù, với bản án 20 năm, trong nhà giam ông nhiệt tình chia sẻ kiến thức của mình cho các bạn trẻ, tận tâm hướng dẫn các anh em những gì cần tham khảo, Ông không chút thoái thác từ nan. Sau khi mãn án vì nghịch cảnh gia đình GS về Tây Ninh tạm trú tại ngôi nhà người cháu ruột là chị Nguyễn Thị Xuân Nguyệt, số 86/6 ấp: Long Mỹ, xã Long Thành Bắc, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh, số phone: 0917.144.219. Nơi đây cuộc sống hẩm hiu, chật vật, khốn đốn khó khăn, lẽ đương nhiên mang tội danh tù chính trị khi trở về địa phương thì chính quyền nơi đâu cũng có một hệ, một khuôn. Công an khu vực luôn theo sát từng hành động và chú ý mọi sinh hoạt, cho nên, , gia đình người cháu không ít thì nhiều cũng chịu thiệt thòi ảnh hưởng, chúng tôi đến tận nhà, trông ngôi nhà rất đơn sơ chịu phần thua kém so với mọi gia đình bình thường khác, nhìn hoàn cảnh GS càng đồng cảm thương tâm. Chúng tôi được GS Bảo hướng dẫn tham quan Tòa Thánh Tây Ninh, đây là lần đầu tiên tôi đến đến viếng Thánh địa nầy, mặc dầu có nghe nhiều nhưng chưa có dịp tận kiến, sau đó, chúng tôi có đến thăm viếng vài vị chức sắc đã từng quen biết nhau nơi chốn lao tù. Hỏi thăm các vị cho biết Tòa Thánh Tây Ninh bây giờ do Ông Đầu Sư Thượng Tám Thanh cai quản. Ông là người của nhà nước…Sinh hoạt khác xưa nhiều….Cho dù gặp khó khăn nào, niềm tin đạo của tín đồ là bất diệt, nhìn quang cảnh ngày cúng ngọ trưa rất đông đúc tín Hữu, tôi tỏ lời tán thán “Ở đây cúng Ngọ trưa đông quá!” ….Nhưng, các vị chức sắc với vẻ mặt không mấy vui, lắc đầu cho biết, “Nay đã giảm hơn xưa nhiều thầy Thiện Minh ơi!……Ở đâu cũng vậy, tôn giáo nào cũng cùng chung số phận mà!,nhất là trong bối cảnh của chế độ thiếu dân chủ, tự do như hiện nay!”Tôi gật đầu tán thành và thâm cảm.
Ngày 06 tháng 09 năm 2007
Muời phương nên chừa một phương
Trong tháng qua, sự kiện dân oan đã nổi cộm, tôi không trực tiếp tham gia cùng Tổng vụ từ thiện xã hội vì tôi đảm trách Hội ái Hữu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo VN. Cho dù, cả hai việc làm đều tương thân tương ái rất giống nhau, nhưng cũng có những điểm khác nhau nếu ai muốn đặt nặng vấn đề đem ra phân tích. Vì, có một vài ý kiến đóng góp chân tình của nội bộ nhằm tránh đưa GHPGVNTN vào thế kẹt, nhất là trong tình hình khá nhạy cảm lúc nầy, nên tôi không được trực tiếp tham gia. Mặc dù, trong lòng tôi rất sẵn sàng không nề gian truân hay đưong đầu vào khổ nạn.Tuy nhiên, tuỳ hoàn cảnh địa phương tôi có thể tạm dùng quỹ ít ỏi của Hội ái hữu cứu giúp một số dân oan theo khả năng của mình, quỹ có được gần đây, do sự ủng hộ của một vài nhà hảo tâm hay hội đoàn. Nhưng ngược lại “quỹ từ thiện cứu tế dân oan” của GH chủ trương, duy nhất chỉ dùng để cứu tế dân oan, chứ tuyệt đối không có nhập nhằng gì đến Hội ái Hữu chi cả! đó là sự minh bạch trong sáng của công việc GHPGVNTN chúng tôi.
Tôi rất trân trọng hai Ông bà ở vùng Bắc Cali( xin giấu tên) đã tâm tình với tôi rằng “Dầu sao, Thầy cũng là Hội trưởng một hội lớn, dám dấn thân hy sinh đứng đầu sóng, ngọn gió mà không có tài chính thì làm sao giải quyết công việc thông suốt được” nên ông bà cùng quý hội, quý thân Hữu xa gần, một vài anh em trong phong trào dân chủ, đã gửi ít tịnh tài cho Hội ái hữu trong nước linh động trang trải cứu giúp mọi người, trước giúp hội viên trong hội, giúp những người đang bị tù, giúp công nhân, nông dân những người lâm cơn khốn khó….
Tuy, hoàn cảnh không được phép tham gia cùng Tổng Vụ Từ thiện Xã hội như nói trên. Nhưng tâm can tôi rất đau xót khi hằng ngày phải nghe lời bêu xấu, kết tội HT.Thích Quảng Độ một cách vội vàng của chính quyền Việt Nam , là thành viên trong GH làm sao tôi có thể an lòng chấp nhận những luận đỉêm quái ác nầy! Quý thầy có tham gia trực tiếp cứu trợ không thấy vị nào phản biện, minh định việc làm chính đáng của Giáo hội, bênh vực cho Hòa Thượng Viện trưởng hay Tổng Vụ Trưởng, Tổng Vụ Từ thiện mà chỉ forward, chuyển đến nhiều nơi bằng cách đưa bài viết của công an trên các báo, hay chỉ thông tin cho trong ngoài nước biết mình đã và đang bị chính quyền triệu tập làm việc…mà thôi! Theo tôi hiểu, chắc có lẽ Chư vị cố gìn lòng kham nhẫn theo điều thứ 10, trong 10 điều tâm niệm của Luận Bảo Vương Tam Muội:
“ Oan ức không cần biện bạch, vì biện bạch là hèn nhát mà trả thù thì oán thù càng tăng” theo thiển kiến của tôi, chính quyền mà độc quyền thông tin, hay bưng bít thông tin, hoặc thông tin một chiều thì làm sao người dân có thể nắm bắt được tin tức một cách chuẩn xác được.Tôi rất cảm ơn một số bài viết rất súc tích, khá hay từ bên ngoài đã lên tiếng ủng hộ HT.Thích Quảng Độ, TT.Thích Không Tánh và GHPGVNTN. Nay tôi xin có vài lời gọi là “ Tản Mạn Ngọn Nguồn 3”Xin mọi người cảm thông và bổ sung cho những gì còn khiếm khuyết.
.Thời gian gần tuần lễ nay, chắc Chư Tôn Đức Tăng Ni và đồng bào Phật Tử Việt Nam cũng như những chính giới và cộng đồng người Việt từ hải ngoại lấy làm bức xúc, xót xa……khi nghe tin tức truyền thông từ,báo chí, đài phát thanh, và đài truyền hình của nhà nước CHXHCNVN loan tải, ra rả hằng ngày, quy kết chụp mũ Hoà Thượng Thích Quảng Độ Viện Trưởng Viện Hoá Đạo, GHPGVNTN về việc Ngài trực tiếp đi cứu trợ dân oan tại thành phố, và cử TT.Thích Không Tánh Tổng Vụ Trưởng, Tổng Vụ Từ thiện Xã Hội, từ miền Nam lặn lội ra miền Bắc, cùng với Bản Thông bạch kêu gọi “Quỹ Cứu tế dân oan” của Ngài. Nhà cầm quyền Việt Nam cho rằng, HT.Thích Quảng Độ đã dùng tiền của cái gọi là của “Các thế lực thù địch” của “Bọn phản động lưu vong nước ngoài” nhằm kích động đồng bào dân oan khiếu kiện, xúi giục những thành phần xấu biểu tình, gây rối, chống lại chính quyền
.Mấy tuần qua liên tục, Báo Tuổi trẻ, báo Nhân dân, báo Công an, báo An ninh Thế giới,báo lao động v.v…đăng tải hình ảnh, thêu dệt sự kiện GHPGVNTN cứu trợ dân oan, phóng đại, chuyện bé xé ra to…Đài truyền hình thành phố, đài truyền hình Hà Nội v.v…Lúc nào cũng rêu rao cho rằng Hoà Thượng bị Ông Võ Văn Ái, Giám đốc Phòng Thông Tin Phật giáo Quốc Tế chu cấp tiền bạc và giựt dây, vu cáo trắng trợn và thâm độc rằng Hòa Thượng có mưu đồ chính trị hay chính trị hoá sự kiện dân oan…..Họ bêu tên tộc, thêm thắt đủ điều về Ngài, chính quyền địa phương các tỉnh ép buộc dân oan, mua chuộc những người dân có tham gia biểu tình đã nhận quà tiền cứu trợ của Hoà Thượng trước đây, cưỡng bức họ phải ký tên vào đơn tố giác lại Hòa Thượng, nêú ai ký sẽ hưởng được quyền lợi bằng cách xem xét giải quyết thoả đáng về việc bồi thường đất đai hoặc xem xét lại các vụ án oan sai hay xét xử thiếu công bằng v.v… Bằng ngược lại, sẽ bị thiệt thòi đủ mọi thứ.Chính quyền sẽ dùng đơn tố giác nầy để làm cái cớ lên án, đấu tố, bôi nhọ cô lập Ngài, hoặc có thể đem trình cho các tổ chức quốc tế cho biết rằng Hoà Thượng đã bị nhân dân cáo giác. Mấy ngày gần đây công an còn tuyên truyền Hòa Thượng đã bị bắt rồi! gây hoang mang trong dư luận, dân chúng dù ít hay nhiều cũng có người tin bởi vì báo chí, đài phát thanh, truyền hình ngày đêm công kích để “bẻ tay Bụt ngày rằm”.Ngoài ra, công an phường 15, quận Phú Nhuận đã gởi giấy mời Hòa Thượng Thích Quảng Độ làm việc lần 3, nhưng HT không trả lời. Công an phường An Khánh, quận 2 mời TT.Thích Không Tánh lần 3, TT thối thác không đi. Trung tá, Phạm Minh Tuấn, Trưởng Công an phường 7, quận Bình Thạnh viết thư mời triệu tập một số Chư Tăng chùa Giác Hoa đã từng tham gia cứu trợ gồm Đại Đức Thích Viên Hỷ, Đại Đức Thích Đồng Minh làm việc liên tiếp mấy hôm, Những vị không có mặt trong ngày cứu trợ như:TT.Thích Chân Tâm, Tổng vụ trưởng Tổng Vụ Giáo dục cũng bị ông Thượng tá Nguyễn Xuân, trưởng công an PA38 thành phố mời làm việc, nhằm thăm dò tư tưởng, khai thác công việc của Giáo Hội và ghi âm nếu vị nào bị sơ xuất trong lúc hỏi cung thì công an sẽ căn cứ kẻ hở ấy mà quy chụp Hòa Thượng Viện trưởng. Còn bản thân tôi vừa đến thành phố viếng thăm Hòa Thượng Viện Trưởng thì gia đình em tôi gọi điện báo tin công an tỉnh Bạc Liêu đến nhà gởi giấy mời làm việc lấy cớ là “ Liên quan đến cơ quan xuất nhập cảnh” Nhưng khi tôi trở về nhà gần tuần lễ nay, chẳng thấy việc gì? chẳng qua chính quyền muốn ngăn cản bước đi của tôi không cho tôi đến thành phố! Việc làm nầy của công an tỉnh Bạc Liêu đối với tôi đâu còn lạ lùng gì nữa! Ngoài ra, chính quyền còn dùng những chiêu hạ sách như: đưa TT. Thích Minh Nguyệt, Chánh đại diện GHPGVNTN tỉnh Tiền Giang, đem ra đấu tố trước dân TT. Thích Thiện Khánh, Chánh đại diện GHPGVNTN tỉnh Phú Yên bị công an xã Xuân Lộc, huyện Sông cầu, tỉnh Phú Yên mời làm việc. Phật tử Nguyên Minh, thế danh: Phan Lê Nam Văn Thiên Chương, Phó ban hướng dẫn Gia đình Phật tử tỉnh Bình Thuận bị Ông Huỳnh Ngọc Liêm, cán bộ an ninh tôn giáo và Ông Nguyễn Hữu Quyền, Phó phòng công an PA38, tỉnh Bình Thuận mời điều tra mấy ngày liên tục về Gia đình Phật tử Việt Nam và tìm hiểu công tác phật sự của GHPGVNTN. Chùa Ba La Mật, của Hoà Thượng Thích Nhật Ban, toạ lạc tại xã Tam Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, bị Ông Sang văn Liệt, thiếu tá Trần Văn Dũng và ông Nguyễn Văn Nơ công an PA 38 tỉnh Đồng Nai thường xuyên vào chùa vào ban đêm quậy phá, ném đá, và ngăn cản không cho Hòa Thượng ra khỏi chùa đi bái sám..Thượng Toạ Thích Viên Định, từ Sài gòn ra chùa Thập Tháp tỉnh Bình Định, bị công an xã, huyện mời làm việc và ra lệnh buộc TT. phải trở về Sài Gòn gấp, bằng trái lại cấm Thượng Toạ không được ra khỏi chùa. Điều tàn độc nhất là mượn cò mồi để tố khổ, mượn Sư đánh phá Sư, chỉ thị các Sư làm chính trị cho Mặt Trận Tổ Quốc, cho Đảng CS VN như TT.Thích Bảo Nghiêm, Phó Ban Trị Sự Thành hội,thành phố Hà Nội, HT.Thích Thanh Tứ, Phó Chủ tịch Hội Đồng Trị Sự Phật giáo nhà nước, TT. Thích Thiện Tánh, Phó Ban Trị sự Thành hội, thành phố Sài Gòn và một Phật tử chùa Khánh Anh, đường 3-2 thành phố. Các vị nầy không ngượng ngùng lên tiếng mạnh mẽ tố cáo, phê phán Hoà Thượng Thích Quảng Độ và GHPGVNTN cho rằng việc thực hiện hạnh nguyện từ bi, cứu khổ độ sinh của GHPGVNTN là sai trái…Qua các việc trên cho thấy:
Phật pháp Hưng thời Tăng Ái Tăng, còn Phật Pháp Suy thời Tăng Ố Tăng? Có phải chăng Phật pháp đã đến thời kỳ suy thoái? Cho nên Tăng bây giờ lên án, dèm pha, phỉ báng lại tăng chăng?
Nếu có ai hỏi tôi việc làm của Hòa Thượng Thích Quảng Độ đúng hay sai?
Tôi xin trả lời rằng: Việc làm của Ngài Hoàn toàn đúng! Và đúng cả mặt Đạo lẫn Đời!
Về mặt Đạo: Đạo Phật là đạo từ bi, “Từ năng dữ nhất thiết chúng sinh chi lạc 2”, từ là ban vui cho hết thảy chúng sinh, “Bi năng bạt nhất thiết chúng sinh chi khổ”, Bi là cứu khổ cho hết thảy chúng sinh, Từ là ban vui, và Bi là Cứu khổ, đạo Phật là đạo tình thương, đạo Phật không có hận thù. Phật dạy:
“Phục vụ chúng sinh là cúng dường chư Phật”
cho nên: Dẫu xây chín cấp phù đồ
Không bằng làm phúc cứu cho một người
Vì thế:Việc làm trên hoàn toàn đúng hạnh nguyện của kẻ xuất gia, và mới xứng đáng là trưởng tử của Như lai, đích thực là đệ tử Phật vậy!
Về mặt Đời: Khi chứng kiến sự thống khổ của đồng bào, “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”,
cho nên: “Một nắm khi đói, bằng một gói khi no”…vì thế: Việc làm trên rất đúng với, ca dao, phong dao, phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống đạo lý và văn hoá của người Việt Nam
Ngoài ra, về mặt xã hội hay chính quyền: Việc làm của HT Thích Quảng Độ cũng hoàn toàn đúng, vì nhà nước VN có chủ trương kêu gọi“lá lành đùm lá rách” hay “xoá đói giảm nghèo” hoặc kêu gọi hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, tình thương
vả lại: Dân oan khiếu kiện là nạn nhân do chế độ tạo ra mấy mươi năm qua, nào là án oan, chết oan, đền bù việc giải toả nhà cửa đất đai không thỏa đáng, sung công cưỡng chế bất hợp pháp tài sản, nhà cửa của dân, chính quyền ỷ thế bức hiếp dân v.v…Ôi hàng trăm, hàng ngàn sự kiện đã xảy ra lúc HT, Thích Quảng Độ còn trong tù kia mà! Có những việc xảy ra gần đây, tất cả đều do chính quyền gây nên cả, chứ dân oan không phải do HT Thích Quảng Độ hay GHPGVNTN tạo nên, cho dù HT Thích Quảng Độ có ra tay cứu trợ hay không thì Dân oan vẫn tự bột phát đứng lên, đấu tranh đòi công lý, người dân biểu tình một cách ôn hòa bất bạo động để đòi hỏi quyền lợi chính đáng và thiết thực của đồng bào, mà điều 69 trong Hiến Pháp nước CHXHCNVN và luật pháp nhà nước Việt Nam cho phép.
Đáng lý ra, nhà nước Việt Nam cần có lời trân trọng cảm ơn Hoà Thượng Thích Quảng Độ mới đúng, vì món nợ của nhà nước gieo oan kết trái, nhà nước không trực tiếp xoa dịu, tự giải oan và giải quyết thoả đáng được, nên Hòa Thượng và GHPGVNTN cám cảnh sinh tình, đành đứng ra cứu giúp đồng bào. Một ít quà chẳng đủ vào đâu nhưng biểu tỏ sự cảm thông, sẻ chia, an ủi, chứ chẳng có mục đích nào khác, ngoài việc thể hiện Đạo từ bi. Nếu xét cho cùng GHPGVNTN cũng là giáo hội nghèo và cũng là dân oan, nên đồng cảm với hoàn cảnh dân oan thôi! Giáo hội không nghèo và oan khuất sao được khi cơ sở của giáo hội từ trung ương đến địa phương đều bị sung công quản lý, tất cả Tăng Ni và Giáo sản đã bị chính quyền CSVN dùng quyền lực ra lệnh vào năm 1981, chỉ ra lệnh xoá 2 chữ thống nhất là tất cả biến đổi trở thành GHPGVN dưới sự điều hành của Mặt trận Tổ quốc VN, của Đảng CSVN,
Hãy hình dung lại, bao nhiêu năm trong bưng biền người CS không công lao tạo dựng, không đóng góp gì cho tôn giáo, nhưng đến khi chiếm được miển Nam liền dùng sức mạnh bạo quyền áp đặt tất cả các tôn giáo phải trực thuộc về Đảng, phải làm công cụ chính trị cho đảng CS nói chung, trong đó có GHPGVNTN nói riêng, liệu có bất công không? Mà công an các tỉnh thành lúc nào cũng luôn miệng nhai đi nhai lại một kịch bản rẻ tiền cho rằng GHPGVNTN hoạt động bất hợp pháp, không được chính quyền thừa nhận? GHPGVNTN làm chính trị? GHPGVNTN chống chính quyền?
Hãy xét lại:
1/Phật lịch đến nay đã 2551 năm, còn Chủ nghĩa Mác-LêNin chưa gần 160 năm, chả lẻ Đức Phật ra đời trước để chờ sẵn chống Ông Mác, Ông Lê Nin hay sao?
2/ Đạo Phật hiện diện tại Việt Nam vào năm 40 trước công nguyên, đến nay trên 2000 năm còn chủ nghĩa cộng sản manh nha tại Việt Nam vào năm 1930, đến nay mới 77 năm, chả lẻ đạo Phật du nhập vào VN trước để chờ sẵn chống chủ thuyết cộng sản hay sao?
3/ GHPGVNTN là sự kết hợp kế thừa của các tổng hội Phật giáo, Nam Bắc Tông ra đời vào năm 1964, còn chính qụyền cộng sản cưỡng chiếm miền Nam vào ngày 30-04-75, chả lẻ GHPGVNTN có trước để chờ sẵn chống chính quyền CS hay sao?
Nói tóm lại, đạo phật sinh trước, chế độ CS sinh sau đẻ muộn mà lại nói GHPGVNTN chưa được chính quyền thừa nhận, sao không nói ngược lại GHPGVNTN có thừa nhận chính quyền CS hay không?
Còn nói: Hoà thượng Thích Quảng Độ xúi dục, kích động những phần tử xấu quấy rối, chống lại chính quyền thì càng sai, vì những người tiên phuông dám đứng lên đấu tranh đòi hỏi, hầu hết là những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng, cán bộ phục viên, thương phế binh của chế độ, họ mang cả hình ảnh, huân chương, huy chương, bằng khen của nhà nước VN cấp, có cả cờ đỏ sao vàng và hình Cụ Hồ, họ mạnh dạn và can đảm vì đã từng đội bom, đội đạn hy sinh đóng góp rất nhiều cho đất nứơc để ngày nay những người đương quyền tận hưởng bổng lộc quyền cao, mà gọi họ là phần tử xấu hay sao!Chưa nói, nếu nhà nước Việt Nam muốn thúc đẩy tiến trình dân chủ hoá đất nước tiến nhanh hơn cũng cần có tiếng nói phản biện của quần chúng….để thấy rõ sự tiến bộ của xã hội.Dù muốn dù không,Việt Nam phải vào quỹ đạo của tiến trình dân chủ hoá toàn cầu và không có con đường nào khác. Như vậy, những nhà đấu tranh cho tự do dân chủ, nhân quyền hay tự do tôn giáo một cách ôn hòa, bất bạo động trong ngoài nước hiện nay và đảng cộng sản Việt Nam cũng cùng mục tiêu phải tiến, duy chỉ khác nhau là tiến trình đến nhanh hay chậm mà thôi!Cho nên thái độ chính trị của Hoà Thượng Thích Quảng Độ có lên tiếng nói đòi hỏi dân chủ công khai trước đồng bào dân oan khiếu kiện tại thành phố đi nữa, chính quyền cần phải trân trọng! vì có người công khai yêu sách càng cho thấy sự tiến bộ Dân chủ của chế độ! cho dù, trên cương vị cầm quyền đôi lúc cũng gặp không ít đau lòng…Nhưng có trách cứ thì chính quyền trước sau vì cũng nhận ra “Hoà Thượng Thích Quảng Độ cầm đèn chạy trước ô tô mà thôi!” “vì trước hay sau vì, con đường nào cũng về Tây Thiên trúc” Tây Thiên Trúc ở đây tôi muốn nói là “ Dân chủ Đa Nguyên”
Ngoài ra: Cương vị nhà Sư là thể hiện hạnh nguyện bố thí, bố thí gồm tài thí, pháp thí và vô uý thí, đương nhiên muốn bố thí, thì phải có mới bố thí, trước nhất phải có tấm lòng thương người, quan tâm đến tha nhân, nhưng nhà Sư chỉ có thể hiện được Pháp Thí và Vô Uý Thí, vì tài thí tức tiền của, vật chất đều phải nhờ sự hỗ trợ của đàn na tín thí của những nhà hảo tâm, chính vì thế phải kêu gọi sự hỗ trợ của mọi giới, không phân biệt trong hay ngoài nước, của cá nhân hay tập thể, của các tổ chức đoàn thể chính trị hay kinh tế hoặc tôn giáo kể cả chính quyền CSVN, hay cán bộ cộng sản nếu có tấm lòng.
Do đó, nếu nhận biết được đồng bào lâm cơn thống khổ, như thiên tai, lũ lụt, hỏa hoạn, hạn hán, động đất v.v…nếu có thể được GHPGVNTN sẵn sàng tạo điều kiện đóng góp không chút từ nan.
Nói gì thì nói, chính quyền đã dùng quyền lực của mình ra áp đặt thống soái mọi lĩnh vực, mọi sinh hoạt xã hội, mọi tầng lớp dân chúng. Nếu có trấn áp 10 phương cũng nên chừa một phương? để còn có cơ hội…..chứ! Bởi vì, “Hữu phước bất khả hưởng tận, hữu thế bất khả ỷ tận, bần cùng bất khả khinh tận, tam giả giải thiên địa tuần hoàn châu nhi phục thỉ”có phước đừng hưởng hết phước, có thế lực đừng ỷ hết thế lực, kẻ yếu thế hay nghèo nàn đừng khinh miệt hết mức, 3 điều ấy theo định luật tuần hoàn của trời đất xoay dần rồi trở lại ban đầu. Trước hết, những nhà lãnh đạo Việt Nam đừng nên phá sản lại sự nghiệp của mình, nhất là đừng đi ngược lại khát vọng của đồng bào VN trong ngoài nước và cộng đồng Quốc tế.Dẫu sao, sự cứu trợ của GHPGVNTN ít nhiều cũng có sự tác dụng, đôi khi đứng về kẻ cầm quyền cũng cảm thấy quan ngại. Cho dù có một bộ máy công an và quân đội hùng mạnh, đã từng tự hào đánh thắng các đế quốc trong chiến tranh. Nhưng từ trung ương đến địa phương giờ đây đã mục ruỗng vì cán bộ quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, hữu hoá chuyên quyền móc ngoặc, hối lộ, tham nhũng tràn lan, thực sự đã mất lòng dân cho nên đã làm nền hòa bình bị tê liệt. Từ đó nên quan ngại lo xa, chứ nhà nước Việt Nam cũng dư sức thừa hiểu GHPGVNTN không làm chính trị mà chỉ sợ, GHPGVNTN bị các thế lực chính trị lợi dụng như chính những người cộng sản đã từng lợi dụng tôn giáo trước đây! Một lần nữa mong rằng nhà nước VN “ 10 phương nên chừa một phương”./.
Thích Thiện Minh
Gửi ý kiến của bạn
