Cây Cầu Lịch Sử

Nhân tình thế thái*
Nhánh cầu chia đôi sử chép trang đầu
Mực ghi trên gỗ úa chẳng thành câu
Ôi! Hổ thẹn bước lên cầu bối rối

Dòng Bến Hải hờn căm sóng dội
Hiền Lương nước đọng gót chân mòn

Thời binh lửa chiến trường treo trăng non
Buồn chất ngất đọng sầu con sông đục nước
Hận phế hưng bội ước tơ chùng sau trước
Ngổn ngang trăm mối bước dưới ngàn dâu
Đớn đau dấu ấn cây cầu
Di xưa tích cũ muôn sầu ngất ngây
Dòng sông lịch sử nhòe mây *

Tình Hoài Hương

Nhân tình thế thái(*)= do từ tích: Một ngày nọ Lỗ Trọng Liên đến viếng Mạnh Thường Quân. Ông Mạnh Thường Quân mừng rỡ hỏi thăm:

- Ông có gì dạy cho Quân nầy không?

Lỗ Trọng Liên đáp:

- Ngài chưa thật lòng trọng kẻ sĩ.

Ngạc nhiên, Mạnh Thường Quân chạnh lòng đáp:

- Tôi chưa thấy có gì đáng tiếc cả.

Lỗ Trọng Liên hỏi:

- Dương Đắc Tử và Ung Môn Tử thường chia cơm xẻ áo với kẻ sĩ, nên đã có nhiều người chết cho mình. Còn ông giàu có hơn hai người ấy, mà có kẻ sĩ nào hết lòng hy sinh cho ông chưa?

Mạnh Thường Quân buồn rầu:

- Điều đó thì chưa, có lẽ vì tôi vô phúc, nên không gặp được các kẻ sĩ. Nếu gặp, họ cũng hết mình vì tôi mà thôi.

Lỗ Trọng Liên thấy Mạnh thường Quân chủ quan, nên lãng sang chuyện khác:

- Nghe nói trăm con ngựa trong chuồng của ông được ăn lúa tốt, mặc áo thêu. Vậy có phải con ngựa nào cũng là kỳ lân, lộc nhĩ cả không?

- Không.

- Vậy mười nàng phi trong hậu cung của ông đều ăn ngon, mặc gấm lụa. Có phải nàng nào cũng là Tây Thi và Mạo Tường cả không?

- Không.

- Mỹ nhân và ngựa tốt, thì ông lựa ở đời nầy. Hà tất kẻ sĩ ông phải lựa ở người thời cổ sao?

Nghe đến đây. Mạnh Thường Quân mới hiểu được lời khuyên của Lỗ Trọng Liên quý giá đến ngần nào.