Em, Tôi, Sàigòn và Paris

Bấy giờ, em ơi

Có bao giờ em hỏi
Quê hương mình ở đâu
Có bao giờ em đợi
Tháng mấy trời mưa ngâu
Có bao giờ em nói
Lời tình tự ca dao
Có bao giờ em gọi
Hồn ta về với nhau

Mùi hương nào gợi nhớ
Vườn trăng thoảng hương cau
Con diều nâu đòi gió
Gửi nhạc sáo lên cao
Nhịp võng trưa mùa hạ
Ngày xưa ru ngày sau
Thi ca trong sữa lúa
Tiểu thuyết trên lụa đào

Em, bao giờ em khóc
Ngơ ngác vì chiêm bao
Chưa kịp mê tam cúc
Xuân hồng đã trôi mau
Chưa kịp hôn môi tết
Tháng giêng sơn phấn sầu
Bấy giờ em mới biết
Em đã chết từ lâu

Duyên Anh (Paris 1984)

***

Bỏ lại

Bây giờ cầu đã chặt rồi
Ở thời oan nghiệt về thời oan khiên
Tủi phiền áo gấm đi đêm
Hỡi ơi danh sắc đảo điên cõi thừa
Thương đời sau thẹn người xưa
Chiêm bao đẫy giấc chẳng vừa bình sinh
Quê hương khuất lấp mây thành
Ngùi trông chỉ thấy bónh hình phù du
Bỗng dưng tìm thấy nguyệt mồ
Tài hoa bỏ lại hư vô tìm vào

Duyên Anh (1987)

***

Bài tuổi mù khơi

tặng Phạm Kim Vinh, bạn tôi

Ta ở nơi đây chán lắm rồi
Cõi thừa hiu hắt tuổi mù khơi
Đêm dài thương giấc chiêm bao gẫy
Ngày ngắn sầu cơn mộng lẻ loi
Mưu sinh hổ thẹn thơ kênh kiệu
Kiếm báu xua gà, chí lớn rơi
Châu ngọc đem bầy chung sỏi đá
Nghẹn ngào cho thế, xót cho thời
Phồn hoa chưa lấm chân phiêu lãng
Tuấn mã chùng cương mỏi vó hồi
Da ngựa biết chê thây chiến bại
Lạc loài xem ngượng dáng văn khôi
Nhân gian mê sảng phiền kiêu sĩ
Chữ nghĩa tâm tư hứng ngậm ngùi
Đất khách ế dàn vai cổ lại
Quê người sân khấu chuộng đười ươi

Trống giấy phong ba răn bạo lực
Bẽ bàng khán giả tưởng trò chơi
Tủi thân giọt lệ nghìn năm cũ
Đất lệch trời nghiêng giận tiếng cười
Ôi, vẫn hiêu hiêu phường thoán nghịch
Diễn tuồng quốc sỉ tích tôi đòi
Pháp trường mạng nhện trùm đao phủ
Nghĩa sĩ hôm nay được mấy người
Đạn uất chẳng nhằm tim đạo tặc
Quốc thù quất sảng những lằn roi
Lửa thiêng thui chó đau hồn lửa
Cứ ngỡ giang sơn sắp rạng ngời
Rượu không đủ ấm hong tâm sự
Ta ở nơi đây chán lắm rồi
Nhã nhạc lối dừa xiêm áo nát
Tình yêu con nước tính đầy vơi

Ra ngẩn vào ngơ đào kép mạt
Vở chèo kháng chiến khó sang hồi
Văn chương mốc thếch bầy siêu thị
Cũng rực vàng son, áng tuyệt vời
Há chửa lọt tai thơ Nguyễn Khuyến
Còn dương danh hão thuở tàn hơi
“Sách vở ích gì cho buổi ấy”
Mà chia chiếu rách vẻ vang ngồi
Tư tưởng cao siêu anh chụp mũ
Lập trường bất hủ gã thư rơi
Gà nhà bôi mặt hung hăng đá
Bầu bí đồng dao cháy nghĩa rồi
Có nghe sông núi đang quằn quại
Mỗi phút găm thêm nỗi rã rời
Khoai sắn không làm căng vú mẹ
Nhọc nhằn lao động miếng cơm ôi

Con nhay, con nghiến, con đòi sữa
Mẹ khóc, than van với đất trời
Đất thấp nín câm niềm bất hạnh
Trời cao câm nín nỗi con người
Đạn uất chẳng nhằm tim đạo tặc
Quốc thù quất sảng những lằn roi
Nhã nhạc dối lừa xiêm áo nát
Tình yêu con nước tính đầy vơi
Cha chờ bán máu về đong gạo
Máu đỏ gạo đen nuốt nhục đời
Đồng bạc dằn vò đêm đánh đĩ
Nuôi chồng tù ngục chốn xa xôi
Ôi, vẫn hiêu hiêu phường thoán nghịch
Diễn tuồng quốc sỉ tích tôi đòi
Tư tưởng cao siêu anh chụp mũ
Lập trường bất hủ gã thư rơi

Có nghe sông núi đang quằn quại
Mỗi phút găm thêm mỗi rã rời
Em nhỏ thiên thần bươi đống rác
Thèm đường liếm giấy gói bu ruồi
Thân thể cọt còi như chó đói
Đứng chờ nhặt gặm miếng xương rơi
Đứng chờ húp nước tô canh cặn
Ở quán bên hè, ở khắp nơi
Ra ngẩn vào ngơ đào kép mạt
Vở chèo kháng chiến khó sang hồi
Mười năm lao cải ai ai đó
Ai những thuyền nhân đắm biển khơi
Ai mỏi mắt trông cờ phục quốc
Để reo động đất gặt mùa vui
Pháp trường màng nhện trùm đao phủ
Nghĩa sĩ hôm nay được mấy người

Oán khí bốc đen mây cố quận
Bút nào tâm huyết, hận nào nguôi
Văn chương mốc thếch bầy siêu thị
Cũng rực vàng son, áng tuyệt vời
Gót thù đinh nhọn xuyên gan phổi
Tổ quốc từng giây ứa máu tươi
Trống giấy phong ba răn bạo lực
Bẽ bàng khán giả tưởng trò chơi
Nhân gian mê sảng phiền kiêu sĩ
Chữ nghĩa tâm tư lãnh ngậm ngùi
Da ngựa biết chê thây chiến bại
Tú cầu gieo nhảm chọn chồn hôi
Cỏ rác lênh đênh dòng thế sự
Ném tung vương miện, đạp xô ngôi
Ái khanh, trẫm giã từ khanh nhé
Ta ở nơi đây chán lắm rồi

Cáo phó tài hoa chuông đổ muộn
Em còn lệ thắm ướt chiều côi
Thì xin giữ lại cho non nước
Ta đi hiu hắt tuổi mù khơi

Duyên Anh (10/1987)

***

Sàigòn ra đường

Sài Gòn ra đường không áo dài
Em sợ đang mùa gió chướng bay
Gió bay cuốn hút mùi hương cũ
Chỉ để riêng mình ta ngất ngây

Sài Gòn ra đường không phấn son
Em sợ rừng sâu gỗ giận hờn
Chinh phụ gió cát nghìn phương lạnh
Chinh phụ nào ham chuyện lược gương

Sài Gòn ra đường không thích cười
Em sợ đèo cao lệ đá rơi
Nên đã mùa đông về tạm trú
Đã về sương tuyét phủ niềm vui

Sài Gòn ra đường không líu lo
Em sợ âm vang động cõi hờ
Hãy nghe hơi thở còn xao xuyến
Trong đáy hồn nhau gọi ước mơ

Sài Gòn ra đường không giống ai
Tóc mây lớp lớp khói u hoài
Mắt chim khuyên đã diều hâu hết
Cúi xuống nhìn lên vẫn ngậm ngùi

Duyên Anh (1981)

***

Ai tín

Em,
Anh đã đến Paris
Mùa thu đầy xác lá
Như lòng anh buồn bã thuyền nhân
Sài Gòn tuy xa nhưng vẫn rất gần
Paris trước mắt mà trăm năm hiu quạnh
Cái gì lửng lơ trên miếng đời mỏng dính
Đó hồn anh giá lạnh quê người
Anh đi giữa trưa thương nhớ mặt trời
Anh đi giữa đường tương tư cơn gió
Mặt trời ấm vừa má em hây đỏ

Cơn gió hiền đủ sợi tóc em bay
Anh đi giữa người thương nhớ ai đây
Anh đi giữa đời cát mù sa mạc
Anh đi tội tình lưu vong ngơ ngác
Anh đi dại khờ trẻ lạc quê hương
Anh đi không nhớ phố nhớ phường
Anh đi chẳng cần giờ cần giấc
Anh đi nghe đìu hiu lau lách
Với tuổi anh hạnh phúc quá tầm tay
Với tuổi anh hạnh phúc tiếng rên dài

Khi cúi xuống anh nhìn dấu giầy lữ thứ
Còn trong anh một hồi chuông quá khứ
Chưa kịp rung đã cáo phó tương lai
Anh đi ngẩn ngơ quên tháng quên ngày
Anh đi hững hờ quên trời quên đất
Anh đi miệt mài xác xơ hành khất
Mà thiên đường thiếu phép lạ thi ân
Thượng đế kiêu căng, thượng đế nghèo nàn
Không thể bố thí cho anh tổ quốc
Cái gì rét run lặng câm đau buốt
Đó hồn anh lìa nước bơ vơ

Tổ quốc anh đâu, tổ quốc nghìn xưa
Tiếng anh gọi đã sương mù vĩnh quyết
Tiếng anh gọi đã nghĩa trang đào huyệt
Nghĩa là anh mất hết tự đêm nào
Giòng sông đưa anh ra biển ngập sao
Dòng sông không dẫn anh về quê hương anh nữa
Em,
Anh đã đến Paris
Mùa thu đầy xác lá
Xác lá mùa thu, xác lá duyên anh

Duyên Anh (1983)

***

Cà phê Paris (1)

Đưa nhau vào quán vắng
Hai tách cà phê đen
Paris đầy tuyết trắng
Anh nhìn anh, nhìn em

Tự nhiên sao mà nhớ
Một miếng phố Sài Gòn
Giọt cà phê chậm nhỏ
Xuống ly đời em ngon

Quê hương mình giầu nắng
Tình ấm áp mặt trời
Người mộng xa muôn dặm
Mặc thời gian ngược xuôi

Ở đây buồn hiu hắt
Như hồn anh lưu vong
Cái cà phê nhấn nút
Nốc một hơi là xong

Xích gần nhau quán vắng
Paris cà phê đen
Tuyết rơi trên chất đắng
Tan trong nỗi ưu phiền

Xích gần nhau chút nữa
Paris cà phê đen
Ta nhìn ta bỡ ngỡ
Anh và em chưa quen

Duyên Anh ( Montreuil, 1/84)

***

Sàigòn trường ca

1

Em thuở ấy còn hoa phong nhụy
Trên bản đồ địa lý giáo khoa thư
Rất thật thà và cũng rất ngu ngơ
Anh mực tím vẽ giấc mơ viễn xứ
Giấy trắng học trò viết tên em đầy vở
Viết đầy hồn tuổi nhỏ của anh xưa
Chuyến tầu vô Nam còi thét trong mơ
Nên ga bến chỉ đợi chờ tưởng tượng
Thế đã đủ làm anh sung sướng
Đủ làm anh chiêm ngưỡng em rồi
Hỡi Sàigòn xa lạ của anh ơi
Anh thầm gọi khi đất trời hiu quạnh
Nuốt miếng nắng vàng lòng thôi mưa lạnh
Và thèm bay như đôi cánh hạc hồng
Đêm sách đèn chữ nghĩa chạy lung tung
Ngày trường lớp cũng uổng công thầy dạy
Cái bảng đen mịt mù sao anh thấy
Xa nơi anh lộng lẫy một Sàigòn
Một Sàigòn tươi mát ngọt ngon
Đang vẫy gọi lời mật ong say đắm
Bước chân đời hiền ngoan nhưng chậm lắm
Anh theo nhanh mà vẫn cứ dại khờ
Sàigòn ơi, biết đến bao giờ
Anh khôn lớn để ước mơ đầy tuổi

2

Năm anh mười chín
Đường hoa xưa lầy lội
Quê nhà anh cằn cỗi thê lương
Như chim hạc hồng anh vội trốn mùa đông
Đôi cánh mỏng chĩu cong tâm sự
Tổ quốc mình đã ho lao quá khứ
Còn ung thư một hiện tại qua phân
Anh đến cùng em, anh đến thật gần
Với lòng anh bản đồ ngày xưa vẽ dở
Em nắng vàng xoài, mưa xanh vú sữa
Nỗi sầu riêng hồn anh lịm cơn mê
Sông miền Nam chẳng ai thích ngăn đê
Nên tình cảm mênh mông biển nước
Sàigòn, em là mộng ước
Em áo bà ba đơn sơ và em giọng nói thiệt mùi
Em chân tình và em tha thiết quá em ơi
Xao xuyến ù ơ, bồi hồi vọng cổ
Em cho anh hơi thở
Cho anh niềm tin xây dựng tương lai
Em cho anh cả đất lẫn trời
Cả nắng thi ca, cả mưa tiểu thuyết
Em cho anh đếm làm sao hết
Đời yên vui nhờ liếp ấm em che
Đời yên vui nhờ một chốn lui về
Anh thấy rõ ngọn đèn soi cuộc sống
Phóng tầm mắt anh nhìn xa trông rộng
Thế giới ơi tôi kiêu hãnh có Sàigòn
Nếu phải lìa em, anh sẽ mỏi mòn
Anh sẽ dối giăng đọc tên em từng hàng cây, con phố
Theo bước chân người anh rày đây mai đó
Mỗi chia ly mỗi gần gũi em hơn
Mỗi chia ly mỗi thơm ngát nỗi buồn
Anh mới hiểu
Sàigòn, trái tim anh, tim đất nước
Anh mới hiểu
Tại sao mình yêu tổ quốc
Và tại sao mình yêu dấu Sàigòn
Em cho anh nhiều, em nhớ nổi không
Tiếng hát thê lương, điệu ru kỷ niệm
Em cho anh no tròn sự nghiệp
Để anh đi làm đẹp cuộc đời
Sàigòn
Tên em trên những vệt son môi
trong ánh mắt và trong hơi thở
trong hạnh phúc và trong đau khổ
ở tuổi non và ở tuổi già
ở xuân hồng sắp sang và thu biếc đã qua
ở hôm nay anh sống và ngày mai anh chết
ở ngàn dặm kẻ chân mây mù mịt
ở tấc gang người cuối phố đầu phường
ở sớm công viên ngọn cỏ ngậm sương
ở chiều bùng binh đèn màu phô sắc
ở bình minh nụ cười
ở hoàng hôn nước mắt
ở chốn ngoài ta
ở cõi vô thường
ở nghẹn ngào vết chém thê lương
của lịch sử trăm năm phản bội
của lịch sử làm nên bởi những tên gian dối
những tên bù nhìn yêu nước độc quyền
những tên tay sai tráo trở đảo điên
Em ngự đền đài, em là đà huyệt mộ
ở mọi nơi vì em là thành phố
Là chứng nhân và là cả nạn nhân
Anh yêu em muốn cắn nát vai trần
Muốn ghì chặt môi hôn bay giờ và mãi mãi

3

Sàigòn khăn sô
Mùa xuân tím tái
Lưỡi lê đàng ngoài thù hận đàng trong
Chim hạc hồng tiếp tục trốn mùa đông
Chả thấy Hoàng Diệu nào tuẫn tiết
Anh chỉ thấy bọn tướng hèn khốn kiếp
Lột xé chiến bào, phi tang tích huân chương
Đứa tham sinh rời lủi quê hương
Đứa úy tử gục đầu chịu trói
Sàigòn ơi, anh biết em đau nhói
Anh biết em nhục nỗi tháng Tư
Nỗi nhục ghim sâu, em vẫn thủ đô
Vẫn rực rỡ tự hào những người
không bỏ em cao thượng
Ta ở lại địa ngục trần gian
và ta tự tìm lên thiên đàng hạnh phúc
Bởi vì ta được khóc với Sàigòn
Nước mắt ta nhỏ xuống viết thương non
Vết thương xót xa làm ta không lớn
Sàigòn
Em đã cho anh hai mươi năm sung sướng
Anh phải van lơn để hứng chịu cơ cầu
Ngày mai, trong ngục tù hay phát vãng rừng sâu
Anh không thẹn khi nói: Anh yêu em tha thiết
Hãy mơn nhẹ nỗi đau, đừng rên xiết
Hãy thinh không niềm bí ẩn trùng khơi
Sàigòn ơi
mãi là em nhé,
Sàigòn ơi
Dù biển dâu có khoác áo chồn tinh
lên tên em diễm tuyệt
Mãi là nắng thi ca là mưa tiểu thuyết
Dù đường xưa đầy dấu vết kên kên
Mãi là em,
mãi là em ngơ ngác, dịu hiền
Để em vững hành trang xa em biệt xứ
Để anh vỗ về tương lai bằng điệu ru quá khứ
Để anh yên vui còn một chốn lui về

4

Tháng sáu mây chì
Mưa tiễn anh đi
Mưa sướt mướt hay Sàigòn sướt mướt
Anh đi theo nổi trôi vận nước
Anh đi theo dâu biển quê nhà
Anh hết là anh
Anh đã là ta
Cái tiểu ngã nhập vào đại ngã
Nỗi thống khổ chẳng riêng ai chịu nữa
Nó đè lên vai cả dân tộc
cả thế giới chúng mình
Nó trong giọt nước mắt già và trên ngọn tóc xanh
Nó ở cuộc đời thênh thang
và ngục tù tăm tối
Nó ở ban mai kinh nguyện cầu
nửa đêm kinh sám hối
Ở hồi chuông cáp phó
ở tiếng khóc chào đời
Nó gầm gừ đe dọa dài dài
Sau mỗi hòa bình của chiến tranh ý thức hệ
Nó là tham lam, ích kỷ
là kiêu căng ngu xuẩn, là độc ác dối gian
Nó xui Việt Nam tàn nhẫn với Việt Nam
Và bắt nhân loại phải rời xa nhân loại
Nó đã bắt ta xa em, Sàigòn hỡi
Nó đầy ta suối độc, rừng thiêng
Nó còn giả vờ giăng khẩu hiệu nhân quyền
Con ó bảo mỏ mình thôi nhọn hoắt
và con gấu khoe chân mình cùn nanh vuốt
Nhưng loài người vẫn bị mổ mắt, vẫn bị cấu cào
Ta thì vẫn nằm dài trong những đề lao
Nghe nỗi nhớ Sàigòn thơm ngát

5

Mùa thu nghe con cuốc cuốc
Có gần ta những buổi chiều nhung
Em đến luôn luôn, em đến rất thường
Với cỏ úa công viên, với cây khô tước vỏ
Với phấn son, lược gương vất bỏ
Với móng tay dài, ánh mắt diều hâu
Phan Đình Phùng tạm trú nơi đâu
Trần Quý Cáp hộ nào chứa đó
Ôi, Cần Vương trăm năm cũ
Cũng biển dâu dâu biển dưới mồ
Giải khăn sô trên vừng trán tháng Tư
Cho người chết và cho lịch sử
Cho nhiệt tình và cho danh dự
Cho quên trời xa cho nhớ đất gần
Em đến hoài hoài, em đến thật chăm
Với bước chân em rã rời cõi tạm
Với mũi tên găm tim sưng phổi nám
Em gọi ta về máu đỏ chiêm bao
Em gọi ta về xao xuyến dạt dào
Em có hiểu vì sao ta ở lại
Em có hiểu vì sao ta đóng đinh chịu tội
Sàigòn ơi, nay mới thật yêu em
Xưa đã yêu rất mướt rất mềm
Đã tha thiết chỉ gọi là tha thiết
Chưa điên cuồng, dại rồ, mãnh liệt
Vẫn ngỡ tình yêu khói nắng mơ hồ
Vẫn tưởng tình yêu bọt nắng hư vô
Nên mới có bây giờ ta sám hối
Ta tình nguyện lưu đày chuộc lỗi
Bởi mãi rong chơi đánh mất Sàigòn
Bởi trót lơ là làm héo đóa môi son
Làm suối lệ thành đại dương nước mắt
Hạnh phúc trong tay ta vừa tuột mất
Em gọi ta về hiu hắt dặm đường xa
Ta,
những chàng trai của Sàigòn mở hội hôm qua
Của hôm nay đề lao, tập trung lao cải
Của Sơn La, Lai Châu, Lào Kay, Yên Bái
Của Ninh Bình, Vĩnh Phú, Gia Trung
Của Kàtum, Thanh Nghệ, Phước Long
Của Trảng Lớn, Vườn Đào, Đồng Tháp
Của Chí Hòa, Hàm Tân, Sa Ác
Của Gia Rai, Xuyên Mộc, vân vân
Hỡi Sàigòn, người tình chói lọi chân dung
Em gắng đợi ta về trong nỗi nhớ

6

Anh hỏi trời cao
Trời cao hớn hở
Anh hỏi đất thấp
Đất thấp mặn nồng
Có tình yêu, hạnh phúc nào già không
Trời đất nói hạnh phúc, tình yêu nghìn năm son trẻ
Và thành phố em yêu cũng nghìn năm như thế
Sàigòn ơi, em trẻ mãi chẳng già
Anh sẽ về thắp sáng ngọn đèn xưa
Vẽ lại chân dung em
bản đồ giáo khoa thư địa lý
Viết tên em Sàigòn hoa phong nhụy
Sàigòn tình thơ anh
Sàigòn ấu thơ anh
Sàigòn mưa tâm tư
Sàigòn nắng tâm tình
Sàigòn mênh mông
Sàigòn vời vợi
Sàigòn rất tươi
Sàigòn thật mới
Thế giới ơi, tôi không mất Sàigòn

Duyên Anh (Sa Ác, 30/04/79)

***

Van lơn

Phúc cho các ngươi khi bị người ta lăng nhục, bắt bớ và vu cho mọi điều ác.
Kinh Thánh theo Matthew

Này em, hãy bọc vàng son
Những đau thương, những cô đơn rã rời
Vết răng nọc rắn thốn đời
Sẽ ngày mai chứng tích thời u mê
Sẽ khai quang lối ta về
Sẽ hoa nở đẹp sơn khê nỗi người
Xin em chịu kiếp vàng rơi
Cho xuân đơm lộc một trời lá xanh
Xin em hứng nhục riêng mình
Cho muồi hạnh phúc trĩu cành nhân sinh
Và anh ca ngợi ái tình
Trên từng giọt máu oan khiên ngậm ngùi

Duyên Anh (1987)

***

Sông lấp

Dòng sông cũ, làm sao anh quên được
Tuổi thơ anh theo con nước vui buồn
Tháng giêng xanh anh lơi thú bơi truồng
Chờ hạ chín thả bền bồng ước rối
Bờ bên kia đợi chờ anh phạm tội
Vải ngọt lừ bầy tu hú rủ rê
Sợ sóng to anh hối hả kết bè
Than chuối nhỏ vụng về không tới đích
Anh đắm say nhiều nhưng chưa hối tiếc
Treo cây đời trái cấm vẫn còn nguyên
Cứ thảnh thơi anh dạo cõi bình yên
Hồn lụa mướt và môi mềm xuân lộc
Những tháng kim cương, những năm ngà ngọc
Mỗi hành hương mỗi xóa vội chân chim
Bởi dại khờ anh đánh lạc hương quen
Nên kỷ niệm như mũi tên phiêu bạt
Con cá măng trườn mình lên bãi cát
Anh ngày xưa trần trụi tắm hoa niên
Nếu tóc tơ lỡ cháy nắng ưu phiền
Cơn nghịch lũ cũng ngoan hiền chảy chậm
Để xoải tay giữa dòng anh ngụp lặn
Ngoi đầu lên da thịt lại tươi non
Ấu thời anh nào biết có hoàng hôn
Ở trưa gắt dòng sông hè rực rỡ
Dòng sông êm đềm, dòng sông mầu mỡ
Vun bồi anh mật ngậy sữa phù sa
Sông dài bao dung, sông rộng vị tha
Sông dậy nói cả lời hoa tiếng bướm
Sông nuông chiều anh ngủ vùi sung sướng
Ru đời anh câu lục bát vuông tròn
Anh hay đâu tình sẽ bị xoáy mòn
Khi bước xuống đu leo dây cuộc sống
Trót ngã đau, anh buông đời lêu lổng
Tỉnh mê hoang thì hỏng vốn hư lời
Trái tim anh hằn rõ những lằn roi
Anh khôn quá nuốt từng hơi thù hận
Cứ thế mãi, lòng anh đầy u ẩn
Tâm tư anh rướm máu úa lên đường
Anh, bây giờ trên cạn bủa mù sương
Sông đã lấp tìm ai về xưng tội

Duyên Anh (1975)

***

Nhớ cổ tích

Quê nhà mẹ có giàn thiên lý
Một dải râm hiền giữa nắng trưa
Những chuyện nghe hoài không biết chán
Bắt đầu là ngày xửa ngày xưa...

Tiếng sáo diều ai làm nhạc đệm
Chống gươm con bọ ngựa mơ màng
Thấy chân cổ tích đi trên lá
Mặt nước hồn thơ bỗng xốn xang

Nhìn rõ Thạch Sanh ở dưới hang
Ôm đàn dạo khúc tính tình tang
Nhạc xuyên qua đất luồn qua lá
Thành gió thành mưa phá điện vàng

Nước mắt đầm đìa thương Cúc Hoa
Xuân hồng muộn đến sớm phôi pha
Mừng cho cái Tấm nhờ ơn Phật
Khổ trước rồi sau hết xót xa

Mẹ kể biết bao nhiêu tích cũ
Buồn như Vạn Lịch với Trương Chi
Kẻ đốt giải lời thề kết tóc
Người tan thành giọt lệ lưu ly

Quê người không có giàn thiên lý
Trưa nắng đường oan cháy bỏng vai
Và những chuyện nghe xong chẳng khóc
Chẳng buồn và chẳng thiết yêu ai

Đời rất hiếm hoi lần Bụt hiện
Nên chi đoạn kết thảm vô cùng
Bộ xương cá bống là dao nhọn
Đâm nát hồn ta lũ Lý Thông

Duyên Anh (1975)

***

Phù ảo

Ngồi đây cứ tưởng ngồi đâu
Không xin ở lại, chẳng cầu ra đi
Trong ta bít lối chia ly
Ngoài người biết có nẻo về thênh thang
Thoáng ban mai, vội chiều tàn
Mới hay hồn đã úa vàng kiếp xưa

Duyên Anh (1975)

***

Củ khoai cũng đau

Đôi khi ta giống củ khoai
Bị loài chuột nhắt gặm hoài thốn đau
Nỗi ta giằng đặc cơ cầu
Trong hư vô chắc cũng sầu thế thôi

Duyên Anh ( 1974)

***

Uống rượu ở Quận 13

Em vừa héo nụ cười
Ta chín vàng lưu lạc
Hỡi em thuyền tả tơi
Đậu ta bờ hiu hắt

Một ly nhiều ly vơi
Khó mềm môi say ngất
Đường danh vọng quê người
Ngàn năm ta ngơ ngác

Ôi đã bướm giang hồ
Xót thân hoa khuê các
Sóng nổi bèo nhởn nhơ
Dậu rơi bìm hoan lạc

Thì đốt ấm tan thương
Thì chắt chiu nước mắt
Mà nhớ thuở xác hương
Mà yêu thời nhung mượt

Ta cổ tích Trương Chi
Em Mị Nương nghe hát
Hay em Dương Quý Phi
Để ta hơn Lý Bạch

Duyên Anh (1987)

***

Đổ thừa

Mỗi ngày vắt chữ ra văn
Mỗi ngày chồng chất nhục nhằn áo cơm
Chênh vênh vác núi tuổi buồn
Nhìn sông nước rút nổi cồn thuyền khê
Hỏi ta sao chửa đi về
Đổ thừa đời cứ hôn mê níu người

Duyên Anh (10/87)

***

Bơ vơ

Rắp ranh lên tận thiên đường
Lòng chưa thắp mộng đã tàn đam mê
Trần ai thôi hết lối về
Rỗng tuênh ngày tháng khúc Nghê Thường buồn
Ngậm ngùi sách ước trống trơn
Nắng thiêu tâm sự mưa tuôn tâm tình
Nghe trong nhã nhạc thần tiên
Ngậm đầy cay đắng ưu phiền nhân gian
Lửa phần thư cháy đài xuân
Cái trăm năm đã một lần hư vô

Ta từ khi đó bơ vơ
Hồn chim cánh mỏng cõi thừa mỏi bay

Duyên Anh (1987)

***

Bài lưu vong

gửi Dương Nghiễm Mậu

Ngươi ở Sàigòn chắc ngỡ ta
đêm đêm chui rúc xóm yêu ma
ngày ngày lê lết khu trà tửu
đổi áo phong trần lấy gấm hoa
niềm đau phát vãng chừng quên hết
dấu ấn lưu vong đã nhạt nhòa
đất khách buôn rong thời nước đục
quê người bán rẻ thuở kiêu sa
rượu mốc mềm môi tanh dĩ vãng
giả vờ ngất ngưởng dấy phong ba
học đòi kiêu sĩ khinh thiên hạ
đứng giữa nhân gian xé lụa là
văn chương bần tiện khoe thành tích
cũng thét xa trường khúc chiến ca
mười năm ăn quẩn hồng lâu mới
vẫn tưởng mười đêm cũ ngọc ngà
nghêng ngang sân khấu vai hề mọn
mắt gắn lân tinh miệng gắn loa
tuồng tích Lý Thông chưa học vở
oang oang câu thống lĩnh sơn hà
đã đem Chung Tử ra bêu nhục
lại ví mình như nỗi Bá Nha
hỡi ơi bằng hữu ngoài non nước
Dương Lễ Lưu Bình có xót xa
thủ bút triện son phiền giấy mực
ngậm ngùi vần điệu thẹn thi ca
xênh phách phũ phàng giây máu cuốc
rộn ràng nhã nhạc Hậu đình hoa
cuộc vui há đã mòn tâm sự
há đã đổi hồn nhuộm sắc da
khao vọng vênh vang thay quốc tịch
mừng vui khiêu vũ sập tha ma
đã nuốt lời thề sông tiễn biệt
về đem trủy thủ khác Kinh Kha
những mắt chờ trông ngầu huyết lệ
đang rơi trong ngục đá đêm già
thì thôi đừng rắp ranh Trùng Nhĩ
khâu miệng mà câm chuyện nhớ nhà
nghẹn ngào chi nữa thân tu hú
ai thiết tha mình không thiết tha

Nghìn sông trăm núi xa vời vợi
ngươi ở Sàigòn chắc ngỡ ta
đem ước mơ chung đi đánh đĩ
cho riêng mình hưởng chút vinh hoa
vải sô tù tội phi tang tích
đắp kín đời hoang mảnh lụa là
chữ nghĩa rạc rài trang quảng cáo
nghẹn ngào báo biếu truyện điêu ngoa
ngo ngoe đỉa ruộng truyền cương lĩnh
nhấp nhổm sâu vườn lập thuyết ma
kháng chiến chiêm bao còn thiếu giấc
trở mình lãnh tụ đám lâu la
cũng tủi thân ai mong giải phóng
hải đăng hy vọng đã đui lòa
thời chưa tạo nổi gây gì thế
thế chủ thờ thầy ẩm hận đa
quốc thù vị báo đầu tiên bạch
khẩu khí trâu nhai nguội cuộc trà
tiến sĩ quỳ mòn sân trọc phú
hư danh xem cũng lắm kinh qua
nhi nhô tôm tép Hàn lâm viện
văn hóa cầu ao lũ cá tra
bọt bèo chối bỏ thân bèo bọt
bùn khuấy hồ sen bẩn nhụy hoa
phùng mang yêu nước thầy Ma Cạo
trợn mắt thương dân mợ Tú Bà
thằng nắm cộng đồng liên lục địa
con giành chủ tịch cõi người ta
hay chi cầu thực tha phương nhỉ
nên hại nhau hoài chẳng xót xa
một bọc hóa thành muôn vạn bọc
nhân tình thua tấm giấy đô la
thì thôi đừng rắp ranh Trùng Nhĩ
khâu miệng mà câm chuyện nhớ nhà
nghẹn ngào chi nữa thân tú hú
ai thiết tha mình không thiết tha

Ngìn sông trăm núi xa vời vợi
ngươi ở Sàigòn chắc ngỡ ta
tai đã điếc hồi chuông cố quận
ngày qua non nước cũng phôi pha
còn nhớ gì đâu gai nhức nhối
đâm sâu tim phổi tiếng rên la
ai vừa giẫy chết cachot đó
hiu hắt đêm khuya khám Chí Hòa
còn nhớ gì đâu lần chuyển trại
chiếc còng định mệnh buốt sân ga
hút chung điếu thuốc chung hơi thở
chung chuyến lưu đầy chung một toa
bây giờ phương ấy hồng nhan sắc
vó ngựa đã giầy lên chuyện qua
giọt nước mắt nào cho dĩ vãng
cho trời cho đất tận quê xa

Nghìn sông trăm núi ôi vời vợi
ngươi ở Sàigòn trách móc ta
đất khách buôn rong thời nước đục
quê người bán rẻ thuở kiêu sa
văn chương bần tiện khoe thành tích
cũng thét sa trường khúc chiến ca

Thế đấy ngươi ơi sầu chất ngất
Cúi đầu ta học nghĩa phồn hoa

Duyên Anh (1987)

***

Mùa riêng

Giấc thu lay động hôn mê
Lá từng chiếc thả thuyền khê sông buồn
Cây già còn nỗi cô đơn
Vòng tay ôm khít sợ cơn gió lùa
Ngập ngừng mùa tiễn đưa mùa
Bây giờ lại vẫn bao giờ quẩn quanh
Trời xê đất dịch tuần hoàn
Sao ta chỉ có một lần đến, đi
Đến ta dằng dặc não nề
Đi ta côi cút nẻo về hư vô

Ôi, cây già đứng ngẩn ngơ
Hình như ta đó đợi mùa riêng ta

Duyên Anh (10/1987)

***

Sàigòn trong nhà

Sài Gòn trong nhà gửi nỗi buồn
Ra sân ra ngõ trống, đời trơn
Ra phường, ra phố, ra tăm tắp
Nơi những đề lao giữa núi rừng

Sài Gòn trong nhà mẹ ngóng con
Mắt sông cát lấp đã rêu cồn
Miệng thầm kinh nguyện lòng nghi hoặc
Ôi mãi cầu xin vẫn mỏi mòn

Sài Gòn trong nhà vợ nhớ chồng
Nhớ khùng, nhớ dại, nhớ lung tung
Nhớ nhiều, nhớ mãi, không quên nhớ
Buổi tối tay anh bị siết còng

Sài Gòn trong nhà con đợi cha
Năm sáu mùa xuân bố vắng nhà
Bao giờ bố mới về đây bố
Con lớn khôn rồi biết xót xa

Sài Gòn trong nhà đầy ưu phiền
Rất hài hòa cảnh tượng chìm đen
Tủ giường, bàn ghế, nồi, xoong, chảo
Cùng với người chung một nỗi niềm

Sài Gòn trong nhà vắng như tờ
Lâu lâu giọt nhỏ vọng hồn xưa
Chú thạch thùng quen thôi tặc lưỡi
Và con nhện cũng chán giăng tơ

Sài Gòn trong nhà, Sài Gòn ơi
Hãy thinh không nhé, hãy trùng khơi
Hãy im lặng đến thời lên tiếng
Vì tiếng em cao vọng tuyệt vời

Duyên Anh (1981)

***

Trái núi

Núi cao, trái núi thật cao
Không nghe giun dế lao xao điệu hèn
Núi im, trái núi thật im
Không nghe cú rúc, rắn gầm, sói tru
Núi to, trái núi thật to
Một hôm, bắt tiếng hư vô gọi mình

Duyên Anh (Tặng Vĩnh Phúc)

Nhắn núi
Núi ơi, núi đứng đã cao
Hãy vui gió mát trăng sao một mình
Quạ kêu, cú rúc, cũng im
Thị phi, núi hãy nhận chìm dưới chân
Đổi thay mặc đám phù vân
Ngàn năm núi vẫn hiên ngang với đời

Vĩnh Phúc (Tặng Duyên Anh)

***

Uống rượu ở nhà Đào Hiệp

Lúc ấy ta và ta
Thoát ra ngoài quỹ đạo
của pháp thuật yêu ma
của giáo điều cầy cáo

Bay lên ngọn đỉnh trời
Luận tình yêu cõi thế
Hệ lụy như trò chơi
Bây giờ ta vỡ lẽ

Ta sống kịp mấy hồi
Tim đời bao nhiêu múi
Ôi, trái đất mù khơi
Cạm bẫy người lạc lối

Này clochard vỉa hè
Nọ quyền uy vua chúa
Thep triết lý tung hê
Ngày mai chầu âm phủ

Thêm cái đỏ, tửu đồ
Château Pétrus
hay đứng tuổi Margaux
Ta và ta ngây ngất
Rượu bốc khói phù vân
Nụ cười theo nước mắt
Nghiêng lâu đài Yquem
Giọt sầu vương giọt nhạc
gọi hồn Dom Pérignon
Mai ta vào vô tận
Vẫn ẵm Romanée
Hỡi ta dài hiu quạnh
thăm thẳm chiều hôn mê

Làm sao ta quên được
Đêm Pierre Nicole
Ta thuyền. Rượu dòng nước
Lênh đênh Ngân Hà buồn

Duyên Anh - 27/4/87

***

Cà phê Paris (2)

Cà phê Paris
Vài francs bỏ máy
Vừa đầy cái ly
Uống xong liệng đấy
Vội vàng bước đi

Cà phê Paris
Làm queue nhấn nút
Máy nói năng chi
Máy xoay vun vút
Cô mơ mộng gì

Cà phê Paris
Hỡi đôi mắt thỏ
Nhìn em cuồng si
Tình yêu chưa tỏ
Đã đành chia ly

Duyên Anh - Montreuil, 1-84

***

Cà phê Paris (5)

Cà phê Paris
Uống ngồi hay uống đứng
Một ly như ngàn ly
Uống ngoài hay uống quán
Ngàn ly như một ly
Uống chiều hay uống sáng
Ngàn ly như một ly
Uống trưa hay uống tối
Ngàn ly như một ly

Cà phê Paris
Nhẩn nha cần chi vội
Một ly là một ly
Mặc thời gian réo gọi
Ngàn ly là ngàn ly
Mặc máy ngu dục hối
Một ly là một ly
Yêu nhau vì nhau đợi
Ngàn ly là ngàn ly

Cà phê Paris
Cuộc đời nhiều thay đổi
Cõi người vẫn vô vi
Hỏi đi em cứ hỏi
Hạnh phúc nhấn nút gì

Duyên Anh - Montreuil, 1-84

***

Ru ta, Ru người

 Tặng thầy Nhất Hạnh

Ngủ ngoan thôi hãy ngủ ngoan
Sáng chưa hạnh phúc đã oan nghiệt chiều
Ta trên sầu đạo buồn thiu
Mịt mù cõi đến, đìu hiu cõi về
Ru em nghiệp chướng não nề
Ru anh trái đắng đam mê vừa tàn
Ngủ ngon thôi hãy ngủ ngon
Một giây trở giấc cô đơn bốn bề
Sẽ nghe nước mắt chia lìa
Sẽ nghe tham vọng mộ bia chập chùng
Ru em hơi thở ngại ngùng
Ru anh bằng cái vô cùng lặng thinh
Ngủ im, thôi hãy ngủ im
Thoắt đà bờ mất bãi chìm hư vô
Và khi tỉnh kiếp hoang sơ
Bàng hoàng gặp lại ngày xưa tuyệt vời
Ru em theo tiếng ru đời
Ru ta sáng thế, ru người yêu nhau

Duyên Anh - Paris, 1984

***

Thiên đường

Ngọc Hoàng thiếu một nỗi buồn
Tiên đào tiên kép mỏi mòn chuyện yêu
Lối tình Thượng Uyển bạc rêu
Khúc Nghê Thường đã nhạc thiều âm ty

Duyên Anh

***

Bia hồn

Hồn ta căng rộng bia da
Nghìn tên tẩm độc thối tha bắn vào
Có sao đâu, chẳng sao đâu
Thơ ta nghe vẫn ngọt ngào kiêu sa

Duyên Anh - 1987

***

Lý Thông

Hồi chuông cáo phó rửng rưng
Lối về nghĩa địa bọ hung đón chào
Nguyệt mồ lơi chuyện khơi sâu
Mũi dao đâm lén nghẹn ngào điếu văn

Duyên Anh - 1987

***

Tha phương

Nỗi em thẹn phấn son người
Bước vui hụt hẫng rã rời phồn hoa
Soi gương mất dáng kiêu sa
Giật mình bỗng thấy cái ta bẽ bàng

Duyên Anh - 1987

***

Bài lưu đầy

tặng Kiều Vĩnh Phúc, bạn tôi

Ta đến đây đành ở lại đây
Cuối đời thấm thía kiếp lưu đầy
Nghẹn ngào sách vở từng trang mục
Chữ nghĩa vèo bay như lá bay
Những tưởng tài năng vần thế cuộc
Nào ngờ tai họa giáng tê vai
Đường người chó sói nhe răng nhọn
Nghe buốt đau thương cả đế giày
Vàng thau lẫn lộn phiền than lửa
Ngọc đá ganh đua rộn giũa mài
Bùn khuấy thờn vơn khoe gặp vận
Tép tôm hí hửng nhẩy tranh tài
Cá sấu chưa cười rung tiệc máu
Kên kên vẫn khóc rỉa moi thây
Hỡi ơi dâu biển và dâu biển
Ta đến đây đành ở lại đây

Giả câm giả điếc xem tuồng cũ
Đào kép hiêu hiêu lũ cáo cầy
Vôi trắng vôi vàng vôi lốm đốm
Mặt mày nham nhở dối lừa ai
Bọ gậy ngo ngoe trò cách mạng
Ruồi xanh bu rối rít khen hay
Học đòi Câu Tiễn nuôi thù hận
Chí lớn xem chừng cái móng tay
Răng rụng trống tung còn hám lợi
Thân lươn lãnh tụ đắm mưa lầy
Hư danh gạt gẫm phường khoa bảng
Nguyệt mộ khơi rồi chửa tỉnh say
Đeo mo mấy đứa buôn dân tộc
Cứu nước khom lưng truống chủ thầy
Nỗi buồn quốc sỉ Lê Chiêu Thống
Gươm giáo Quang Trung có thở dài

Đã ngỡ nghìn xưa Trần Ích Tắc
Nghìn sau nhan nhản bọn tay sai
Hỡi ơi dâu biển và dâu biển
Ta đến đây đành ở lại đây
Thiếu kiếm bạt non Tôn Thất Thuyết
Lấy thơ ta lấp kín sầu mây
Mong gì Giới Tử Thôi dâng thịt
Ai kẻ cầu sương điếm cỏ đây
Đất khách cùng đồ buông hiện tại
Quê người mạt vận bỏ tương lai
Vo ve nhặng ốm quanh sơ mít
Inh ỏi gà què quẩn cối xay
Đỉnh chung cõi tạm cao hơn núi
Sĩ khí lưu vong thấp gót giầy
Ôi cái phương danh mà định nghĩa
Cơ hồ giảm giá vị chua cay

Đầu lưỡi văn nhân phì nọc rắn
Đáy tim thi sĩ vút dao bay
Thế nên đĩ điếm thầu văn nghệ
Trọc phú đầu tư núp áo dài
Yêu nước ngứa nghề anh bếp Mỹ
Thương nòi đú đởn chú bồi Tây
Hỡi ơi dâu biển và dâu biển
Ta đến đây đành ở lại đây
Thẹn vì cơm áo mòn khinh bạc
Rượu đốt thời gian lũng dạ dầy
Vó ngựa giao vành đêm mộng hão
Hồn hoang nhức nhối gió heo may
Máu đã úa khô đường phát vãng
Cung tên đố kỵ ngắm nhau hoài
Ngỡ đau giãi mũ Hàn Phi Tử
Ai đưa Lý Tư mảnh đất này

Học đòi lối gã Công Tôn Át
Rồi sẽ mình dao đâm thối thây
Xá chi đỉa đói đeo chân hạc
Mà luận công danh gã rạc rài
Đâu phải bây giờ sông mới lấp
Đã từng cát bụi khóc thiên tai
Thì thôi chả trách bìm leo dậu
Cây cỏ luân hồi vẫn cỏ cây
Cố quận cha già căng mắt đợi
Viễn phương hạnh ngộ cứ hao gầy
Hỡi ơi dâu biển và dâu biển
Ta đến đây đành ở lại đây
Dao cùn múa mãi bài vong quốc
Ngơ ngẩn như chiên bị lạc bầy
Thời đã thu không hồi trống điểm
Giật mình tóc gẫy xuống ngày mai

Khương Tử Nha đâu bờ Vị Thủy
Phong thần bảng ấy có hôm nay
Bồi hồi tiếng thét xô hung Trụ
Lửa thắp chiêm bao một giấc đầy
Mộng ảo chẳng no cơn biệt xứ
Đìu hiu nghịch cảnh khép vòng vây
Con chim trốn tuyết về chưa nhỉ
Ta mãi cô đơn giữa chốn này
Gươm gỗ làm sao mài dưới nguyệt
Mà đòi sông núi nặng hai vai
Mưu sinh chữ nghĩa gầy tư tưởng
Tỳ vết kiêu sa vẹt tháng ngày
Ngùi trông cố quốc tình hong muối
Héo hắt tài hoa tâm sự phai
Thiếu kiếm bạt non Tôn Thất Thuyết
Lấy thơ ta lấp kín sầu mây

Ai trước Hồ Trường chưa rót cạn
Còn nghiêng bầu hẹn một người say
Hỡi ơi dâu biển và dâu biển
Ta đến đây đành ở lại đây

Duyên Anh (1987)

***

Nghịch thiên

Thản nhiên ngước mặt ngạo trời
Trong cơn hồng thủy vẫn cười ngửa nghiêng
Kể từ đời tắt lửa thiêng
Nỗi ta đối địa nghịch thiên mộng cuồng
Chém ngang độc nhất vô song
Tìm ra cái lẽ vô cùng thênh thang
Hỡi ơi tai đục trần gian
Sao nghe nổi máu cung đàn bão mưa
Hỡi ơi mắt trắng cõi thừa
Sao nhìn nổi ngọc trên thơ tỏ tình
Chung thân can tội nghịch thiên
Còn say cuồng vọng thản nhiên ngạo trời

Duyên Anh (1987)

***

Còn gì

Hỏi ta còn những gì đây
Ngậm ngùi áo đã bạc vai thế thời
Ta giờ cháy giọng tàn hơi
Đã ngưng mưa rượu gió cười nổi ngông
Ta giờ bãi lún lưu vong
Bốn bề hiu hắt mông lung bốn bề
Ta giờ chán ở khó về
Tỉnh vờ cõi tạm thật mê cõi thừa
À, ta còn mấy bài thơ
Đổi không đủ một giấc trưa quên đời

Duyên Anh (10/1987)

***

Sàigòn thanh niên

Sài Gòn thanh niên tóc rất dài
Thời trang túi vải máng trên vai
Trên xe gắn máy trên xe đạp
Cứ thế tiêu dao đốt tháng ngày

Sài Gòn thanh niên ngồi vỉa hè
Nhìn đời đen nháy giọt cà phê
Nhìn mình rêu mọc quanh tường ẩm
Ngó trước nhìn sau rặt não nề

Sài Gòn thanh niên chán hẹn hò
Chán luôn chuyện tình ái nên thơ
Sáng trưa chiều tối trong hàng rượu
Men bốc lời tuôn chấp ngục tù

Sài Gòn thanh niên đi về đâu
Bốn phương giăng mắc một u sầu
Cảnh xưa giờ đã thành sa mạc
Người cũ nhìn nhau thẹn cúi đầu

Duyên Anh (1983)

***

Cuồng ngâm

Ai ví tài hoa dệt đất trời
Đã từng uống cạn biển đơn côi
Văn như Siêu, Quát vô tiền Hán
Quát cũng đầu rơi, tâm sự rơi

Ba hồi trống dục, nghe buồn thế
Một nhát gươm vung, nghĩ giận thời
Thời thế thế thời thê thảm thật
Thế thời thời thế thế thời thô

Thời rượu mềm môi như Phạm Thái
Đìu hiu sông núi, Quỳnh Như ơi
U vương nổi lửa chiều Bao Tự
Đẹp mãi nghìn sau một nụ cười

Rực rỡ Xuân Thu hồn Quý Trát
Công hầu khanh tướng chuyện trò chơi
Cô Tô đang cháy, Phù Sai hỡi
Thấp thoáng Tây Thi khóc đổi đời

Thôi chớ Nể Hoành khinh bạo lực
Nhân gian Hoàng Tổ lũ đười ươi
Tửu đồ, Petrus còn không nhỉ
Xô ngã lâu đài, ta với ngươi

Duyên Anh (10/1987)

***

Cà phê Paris (3)

Paris cà phê
Thiếu em tóc rối
Vạt nắng chiều quê
Thiếu em tiếng nói
Ru đời hôn mê

Paris cà phê
Vắng em cõi tạm
Sài Gòn môi tê
Vắng em cay đắng
Câu hát xuân thì

Paris cà phê
Sao bằng góc phố
Em ngồi quán khuya
Sao bằng nỗi khổ
Đến rồi không đi

Paris cà phê
Chỉ làm anh nhớ
Một miếng vỉa hè
Chỉ làm ai đó
Nước mắt đầm đìa

Duyên Anh ( Montreuil, 1/84)

***

Giữ lại

Cho anh nguyên vẹn cô đơn
Để không nghe nữa suối buồn giấc mê
Cho anh nguyên vẹn não nề
Để không nghe nữa bốn bề mù sương
Cho anh nguyên vẹn đau thương
Để không nghe nữa cuối đời oan khiên
Cho anh nguyên vẹn ưu phiền
Để không nghe nữa bão điên quanh mình
Cho anh nguyên vẹn nhục hình
Để không nghe nữa chông chênh nỗi đời

Cho anh tất cả em ơi
Chỉ riêng giữ lại cuộc chơi xế chiều

Duyên Anh (1987)

***

Niên thiếu

Thuở ấy mây non gió rất mềm
Nắng vừa ấm đủ mọng môi em
Nụ hôn mừng tuổi ngon mùi Tết
Anh bảo em rằng mới tháng giêng

Tiếng trống đình vang tự sớm mai
Xuân em còn hứa hẹn lâu dài
Hồn nhiên thức trắng canh tam cúc
Anh bảo em rằng sang thánh hai

Gánh hát chèo đêm tận xóm xa
Đưa em đi dưới anh trăng ngà
Khi về hoa bưởi thơm mùi nhớ
Anh bảo em rằng qua tháng ba

Chân sáo đường quê vẽ hẹn hò
Bồi hồi ngọn cỏ ngậm sương mơ
Vô tình tay nắm tay khắng khít
Anh bảo em rằng đang tháng tư

Ít quá mỗi ngày một bận thăm
Thật gần mà vẫn cứ xa xăm
Chửa chiều đã ngỡ sao quên mọc
Anh bảo em rằng sắp tháng năm

Anh bảo em nhiều, đếm hết không
Những lời tháng sáu có mưa giông
Những câu tháng bảy heo may lượn
Tháng tám tình xanh, tháng chín hồng

Anh vỡ lòng yêu cuối tháng mười
Đóa hôn mười một cháy bùng môi
Tháng mười hai gọn vòng tay ấm
Ấy lúc hồn anh biết rã rời

Duyên Anh (1974)

***

Bà mẹ Tây Ninh

Tôi về làng Trảng Lớn
Thăm bà mẹ gặp ở Sàigòn
Dạo ấy hàng dừa bên bờ ao trái hãy còn non
Và vú sữa chưa ngọt mùi vú sữa
Đến chẳng hẹn hò
Mẹ mừng vui hớn hở
Mi rưng rưng chơm chớp, dạ xôn xang
Thoáng ngập ngừng nhìn mái lá tàn hoang
Chân dừng lại: Mắt già gặp mắt trẻ
Quê miền Đông sao mà nghèo nàn thế
Rừng nối rừng đất liền đất xác xơ
Đón mạ xanh không biết có bao giờ
Bông lúa mẩy của Cà Mau, Đồng Tháp
Đường gập ghềnh,
con ngựa gầy mệt nhọc
kéo lê xe thổ mộ vài người
Ở đây ít nói
ít cười
Buồn như nắng hoàng hôn
chầm chập nhỏ
xuống núi Bà
mờ mịt phía trời xa
Giàn mồng tơi gió lay sụp đổ
Tiếng ru nức nở
Nhịp võng sầu tênh
Ù ơ... Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắt lẻo gập ghềnh khó đi
Nghìn xưa trăm trứng phân ly
Nghìn sau Rồng với Tiên chia hai bờ
ù ơ...
Mẹ muôn thuở đẹp thơ
Sừng sững Bà Đen, huy hoàng thánh địa
Biển có khi nào lên nguồn không nhỉ?
Mà máu đào xuôi ngược lại về tim
Máu về tim, máu đoàn viên
Anh em hận thù, anh em phiêu bạt
Mẹ xòe đôi tay tưởng chừng mất mát
Vẫn còn nguyên mười ngón
Mẹ ơi
Đan nhau, mẹ bỗng bùi ngùi
Đất nghèo quê khổ, đời đời héo hon
Mẹ già thèm bát canh ngon
Mải mê chém giết, bầy con tuyệt tình
Mẹ Tây Ninh,
Ôi, bà mẹ Tây Ninh
Con mẹ đây, người thợ gặt oan khiên
Người thợ cấy mộng mơ
giữa nơi rừng hoang,
đồng chua lầy lội
Con mẹ đây
tương lai chờ đợi
Trầy bả vai cho những bát canh già
Cuốc cày đâu, để con vỡ đất nhà
Gieo mầm sống, mầm nhân sinh mãnh liệt
Hỡi những trăm năm trải dài oan nghiệt
Sẽ thăng hoa một hạnh phúc khôn cùng
Sẽ núi hôn đồi
biển gọi hồn sông
Sẽ lời dừa non ru ngoan vú sữa
Sẽ lục bát ngô,
ca dao lúa
Tiếng rộn đêm xuân ngây ngất hội đình
Con nằm nghe nắng trách trời xanh
Nghe cuộc đời hồi sinh phơi phới
Cuộc đời bao la,
nồng nàn hương mới
Đá biết tương tư,
sỏi vỡ môi cười
Mẹ ơi, tha thiết lắm rồi
Mất gì, không mất tình người Việt Nam
Ấy ai khắc khoải dặm ngàn
Về vun dân đạo, bắc giàn yêu thương
Khi hoa nhân ái rợp đường
Người quê hương với quê hương rộn ràng
Mẹ thôi buồn
Con quên mưa gió
Cửa bốn phương bỏ ngỏ
Hỏi nhau chuyện tình yêu
Con lại về thăm Trảng Lớn
Thấy mẹ nằm ngủ thiu thiu
Ruộng nhà con gái xanh mơn mởn
Bầy cháu tung tăng chạy thả diều

Duyên Anh (Sàigòn, 1960)

***

Trót quên

gởi Huy Cận, thi sĩ yêu thơ Paris của tôi

Vòng tay ôm cái trăm năm
Vòng tay ôm cả nín câm đất trời
Vòng tay ôm thế ôm thời
Vòng tay ôm gọn cuộc đời thâm u
Vòng tay ôm lý tưởng ngu
Vòng tay ôm chủ nghĩa mù nhỏ nhen
Vòng tay ôm lãnh tụ hèn
Vòng tay ôm ý thức điên rối bời

Vòng tay ôm rã ôm rời
Đã quên ôm chặt một người mình yêu

Duyên Anh (10/87)

***

Sắt thép đau

Hồn ta thanh sắt đường rầy
Con tàu oan nghiệt tháng ngày nghiến lên
Cường toan nhỏ giọt đêm đen
Lặng thinh ta đếm ưu phiền rụng rơi

Duyên Anh (1974)

***

Gặp lại

tặng Thiên Mã, tác giả Năm năm gặp lại

Em thoáng đến, chợt đi. Bở ngỡ
Em vừa về, lại ở. Bồi hồi
Sân đời anh náo nức mở cuộc chơi
Treo biểu ngữ: Ngày vui khai mạc
Tóc em bay làm nên khuôn nhạc
Những nụ cười, những nốt thật ngon
Trái tim em, anh nắn nót khúc sol
Em vẫn thích điệu buồn âm giai trưởng
Như ngậm ngùi trong hoan mê sung sướng
Như nghẹn ngào trong hạnh phúc tuyệt vời
Em muốn thềm xuân lãng đãng lá vàng rơi
Mưa rây bụi giữa trưa hè nóng bỏng
Anh đã hiểu em nghìn năm mơ mộng
Nên gọi trăng thắp cổ tích ái ân
Tâm hồn em là thảm thánh đèn thần
Là ao ước là ước ao đầy ắp
Gió bỗng dậy một thời xa tít tắp
Thuyền em trôi sông tiểu thuyết quê hương
Chẳng nghĩa nào bùi hơn nghĩa yêu thương
Anh vội vã hôn em chiều vỡ tuổi
Ôi, giây phút tỏ tình sao bối rối
Dẫu thơ anh đã lót dưới chân mềm
Rất mơ hồ, rất lãng mạn, đềm êm
Rất tha thiết và bâng khuâng, rộn rã
Em thoáng đến, chợt đi. Bở ngỡ
Em vừa về, lại ở. Bồi hồi
Sân đời anh tưởng bế mạc cuộc chơi
Một ngụm nhớ đã đất trời xao xuyến
Nắng đủ ấm cho anh hong kỷ niệm
Sao đủ soi trang sách ước đầu tiên
Như thuở nào, anh thầm thỉ: Yêu em...

Duyên Anh (1987)

***

Khai bút

Hình như trên mỗi nụ đào
Nỗi ta phảng phất chiêm bao cuối đời
Nghe trong hiu hắt mù khơi
Tiếng em thoáng gọi hụt hơi nửa chừng
Ngựa về vết chém ngang lưng
Ủ ê chiến tích rưng rưng chiến bào
Tài hoa mối gặm hư hao
Tủi thân nhan sắc nghẹn ngào phấn son
Đường xa rêu lấp xanh buồn
Hồ ly rình rập hớp hồn tinh anh
Rượu xuân mừng chén lênh đênh
Nghìn năm sau vẫn một mình mình thôi

Duyên Anh (Mồng 1 tết Ất Sửu)

***

Bài ta

Chẳng hẹn mà thành khách viễn phương
Cũng rằng non nước dục lên đường
Dấu giầy lữ thứ hằn lưng cát
Áo bạc hòa hoa nát gió sương

Chấp kích lang cười khinh Hạng Võ
Đêm mòn đợi kiếm báu Trương Lương
Đời không có kẻ nhường xe ngựa
Chậm bước tiên phong muộn chiến trường

Nghĩ giận thế thời con mắt đóm
Ngọc nằm bất động giữa văn chương
Hỡi Cao Bá Quát trùm thiên địa
Một nhát gươm vung rớt mộng cuồng

Vương đạo trái mùa thương Vệ Ưởng
Nghẹn ngào tư tưởng lãnh tai ương
Xác xơ chữ nghĩa gầy nghiên bút
Rượu ngút trời thiêu giấc bá vương

Trả lại phong trần cho bụi đỏ
Lênh đênh sông hẹp bỏ trùng dương
Chiều nay ta thấy ta rời rã
Nhan sắc hồng lâu nguội phấn hương

Duyên Anh (1987)

***

Ta và ta

Ta đến một mình không có Moise
Chân hoang chìm lún giữa truông đời
Đào sâu đất hứa chôn tâm sự
Rượu cháy phồn hoa yêu nữ ơi

Ta đến một mình không có em
Mùa tàn, đất nẻ, bặt lời tim
Hồn oan sa vũng bùn luân lạc
Thoi thóp hoàng hôn, mỏi cánh chim

Ta đến một mình không có ai
Gập ghềnh địa nạn, dốc thiên tai
Thế gian vùi ngủ quên hồng thủy
Thuyền vắng Noé, nước ngập đầy

Ta đến một mình ta với ta
Bỗng dưng thương ngục đá đêm già
Cuối đường hiu hắt chiều giăng mắc
Thấp thoáng hồ ly đốm lửa xa

Duyên Anh (20/12/86)

***

Vất đi

tặng em Vũ Trung Hiền

Uống cùng ta cháy đêm nay
Xô nghiêng thế sự cơn say cuối cùng
Mai rồi bẻ kiếm liệng cung
Theo phường du mục hát rong làm hề

Uống cùng ta cạn não nề
Đạp tung nghiệp chướng u mê hỏng đời
Mai rồi quẳng bút dạo chơi
Mặc thây người với con người hại nhau

Uống cùng ta tuyệt niềm đau
Đập tan tham vọng cơ cầu phù vân
Mai rồi chối bỏ nhân gian
Kiếm non tìm động non ngàn ẩn thân

Duyên Anh (1987)

***

Trắng lòng

Mỗi ngày tôi hỏi tôi
Có cái gì vừa mất
Trên thể xác rã rời
Trong linh hồn đau cắt

Mỗi ngày tôi hỏi em
Có cái gì vừa mất
Từ trở giấc đêm đen
Sau mộng mơ nước mắt

Mỗi ngày tôi hỏi trời
Có cái gì vừa mất
Theo từng miếng sao rơi
Xuống nỗi sầu trái đất

Mỗi ngày tôi hỏi đời
Có cái gì vừa mất
Ở giữa đường cuộc chơi
Với tim oan bấy nát

Hôm nay tôi hỏi người
Vẫn yêu tôi ngây ngất
Người bỗng lạc mù khơi
Tôi còn gì để mất

Duyên Anh (1/2/1984)

***

Mùa đông Paris

Mùa đông Paris
Nhìn em ngơ ngác
Nhìn anh não nề
Nhìn người xơ xác
Nhìn đời u mê

Mùa đông Paris
Đời chờ hoang vắng
Người chờ chia ly
Em chờ cay đắng
Anh chờ ủ ê

Mùa đông Paris
Môi em dụ dỗ
Mắt em thôi miên
Hồn anh khốn khổ
Tuyết phủ tình điên

Mùa đông Paris
Đời như băng đóng
Người như hóa kem
Còn ta lạc lõng
Mình anh với em

Duyên Anh (- 1984)

***

Một lần

Ở đây ta thấy đời ta
Ngủ ngoan giữa trái tim hoa tuyệt vời
Dang tay ôm trọn cuộc đời
Rưng rưng nước mắt bồi hồi thương yêu
Nỗi ta dìu dịu cô liêu
Nỗi người biết có những chiều phân vân
Bordeaux ta tới một lần
Để về đem cả trăm năm thẫn thờ

Duyên Anh - 1984

***

Clochard

Rượu rồi
Say ngất
Ngủ vùi
Mặc xe chạy ngược chạy xuôi rầm rầm
Đã buồn teo cõi hồng trần
Thì chui xuống tận đường hầm cách ly
Ấy ai ở, ấy ai về
Cuộc phù sinh vẫn não nề bon chen
Nghe trong xênh phách hư quyền
Có buông lệch nhịp tủi phiền vinh hoa
Thênh thanh thế giới clochard
Một vò đủ ngộ kinh qua đoạn trường

Duyên Anh - 1987

***

Cà phê Paris (4)

Em chỉ thấy crédit
Trong cà phê nhấn nút
Vội vàng em bước đi
Theo máy quay vun vút
Như mỗi trạm métro
Đúng y boong từng phút
Như ordinateur
Không hề sai một chút
Này đây chiếc bánh ngọt
Này đây là hộp kem
Và này đây hotdog
Chỉ anh nhấn nút nào
Ra tình yêu hạnh phúc
Ra mây gió trăng sao
Ra niềm đau ray rứt
Ra trở gối chiêm bao
Nửa đêm em chợt khóc
Thương đời mình hư hao

Duyên Anh - Montreuil, 1-84

***

Cái bang

Bị đeo tưởng đã lệch vai
Vỉa hè đất khách rạc rài bước hoang
Ăn mày chỗ đứng nhân gian
Vì chưng thiếu gậy, cái bang lỡ thời

Duyên Anh - 1987

***

Trần thế

Môi em ngọt lịm mật ong
Hôn em uống tận linh hồn ngất ngây
Yêu em yêu cháy đêm ngày
Ôm em ôm cả đọa đầy phù sinh

Duyên Anh - 1987

***

Địa ngục

Phán quan như một lũ hề
Xum xoe nịnh bợ chầu rìa Diêm Vương
Thoáng nhìn ta đã buồn nôn
Chết chưa tỉnh ngộ vẫn còn u mê

Duyên Anh

***

Thạch Sanh

Lên đời sừng sững kiêu sang
Thơ châu báu với nhạc vàng ôm nhau
Thả hồn ngất đỉnh trời cao
Nỗi đau hang lấp xôn xao cuộc đời

Duyên Anh - 1987

***

Thủ môn

Ngẩn ngơ đứng giữa khung thành
Đạn oan cấm địa nhắm mình bắn đau
Bẽ bàng nhìn lại phía sau
Lưới câm cột điếc. Nghẹn ngào cuộc chơi
Xôn xao tiếng vỗ tay người
Còn ta lượm bóng ngậm ngùi riêng ta

Duyên Anh - 1987