Cách đây vừa đúng 1 năm, ngày 11-11 đã được gọi là “ngày thứ tư đen tối” khi giá vàng ở Việt Nam lập kỷ lục 29,15 triệu đồng/lượng. Nhiều người đã gọi đây là cơn điên, bởi giá 29,15 đã cao hơn giá thế giới tới 5 triệu đồng/lượng. Bấy giờ, bỏ mặc sự phi lý của giá vàng, hàng đoàn người vẫn giồng rắn xếp hàng mua vàng với ý nghĩ vẫn có thể bán lại cho những người khác. Sự điên loạn của giá vàng xuất phát từ tâm lý đám đông và sau đó đã biến thành sự điên loạn của đám đông. Sau đó vài tháng, Chính phủ chính thức đóng cửa sàn vàng với hy vọng chấm dứt được những “ngày thứ tư đen tối”Nhưng ngày 9-11 vừa qua, đã lại có thêm một "Ngày thứ tư đen tối" nữa chỉ trong chưa tới 1 năm khi diễn biến của thị trường vàng hôm 9-11 tăng giảm không khác 2 chiều của chiếc kim la bàn. Tại sao giá vàng sốt đến điên loạn dù vàng hoàn toàn không phải là một phương tiện thanh toán, hoàn toàn không phải mặt hàng chiến lược như dầu lửa, hay lương thực? Có nhiều cách lý giải, rằng là tại giá vàng quốc tế cùng tăng theo chiều thẳng đứng. Là tại Mỹ tung ra thị trường 600 tỷ USD. Là do thông thư 22, với ý tưởng chuyển đổi vàng thành tiền tái đầu tư cho nền kinh tế, khiến cho nguồn cung vàng trên thị trường bị khan hiếm nên đẩy giá leo cao... Ngay trong cơn sốt vàng, có những thời điểm giá vàng trong nước đã cao hơn giá thế giới tới 450 ngàn đồng/lượng nhưng người mua vẫn kìn kìn kéo đến mua vàng theo kiểu tranh cướp mớ rau sau lũ lụt. Một số nhà quản lý đã lý giải nguyên nhân rằng có yếu tố sốt ảo, có câu chuyện tâm lý bầy đàn, có lý do tâm lý thủ thế đặc trưng của người Việt. Tuy nhiên, sự kiện Chính phủ, chỉ một ngày trước cơn sốt, chính thức thừa nhận con số 1000 tấn vàng đang nằm dưới đáy hòm của dân đang cho thấy lòng tin vào đồng tiền đang lung lay dữ dội hơn bao giờ hết, bất chấp rằng giá vàng ở Việt Nam đang bị đánh giá quá cao so với giá trị, bất chấp rằng yếu tố "giá trị sử dụng" của vàng thực ra là rất thấp.
Một chuyện tưởng như đùa là người dân lo lắng cho đồng tiền của mình đến mức họ sợ cả việc tăng lương bởi "quy luật Việt Nam" là lương chưa tăng thì giá đã tăng. Thế thì còn gì là giá trị của việc tăng lương, cũng như của đồng tiền. Cho đến trước cơn sốt vàng, vnd đã phá giá 5% trong 2 lần, tính đến cuối tháng 8. Và cho đến cơn sốt tỷ giá, chẳng phải đã có ý kiến đề nghị tiếp tục phá giá vnd thêm một lần nữa! Trong 3 năm qua, mức độ lạm phát cũng diễn biến hết sức bất thường. Năm 2008, lạm phát lên đến 22,9%. Năm 2009 là 6,8% và chỉ 10 tháng năm nay, con số lạm phát đã tăng 8,75% (Chưa kể từ giờ đến cuối năm, dự báo lạm phát sẽ ít nhất thêm 1% nữa). Như vậy là chỉ trong chưa đầy 3 năm, vnd thực ra đã mất tới 38,45% giá trị. Đứng trước sự trồi sụt giá trị vnd một cách không lường được như vậy, liệu người dân có nên cất giữ những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình bằng vàng? Ngân hàng Nhà nước không phải là không biết, chính Thống đốc Nguyễn Văn Giàu cũng thanh minh, ngay sau cơn sốt, rằng: Hằng năm chúng ta phải tăng lương, đồng thời dần đưa giá một số mặt hàng thiết yếu như điện, than, xăng dầu vận hành theo cơ chế thị trường. Đây là hai yếu tố gây lạm phát "cứng", nếu mạnh có thể góp thêm 3-4% vào tốc độ tăng giá chung, ít thì cũng phải 1-2%". Và ông cho rằng: Để ổn định lạm phát, cần một giải pháp tổng thể, hài hòa cả chính sách tài khóa, đầu tư, chứ không chỉ phụ thuộc vào chính sách tiền tệ, tỷ giá.
Vàng trong dân còn 1000 tấn và đó là những tấn "vàng chết" khi chúng không được đưa vào lưu thông. Vàng đã nhập từ đầu năm, sau 3 lần cấp quota, cũng vẫn còn khoảng 10 tấn. Cơn sốt không bắt đầu từ sự thiếu hụt. Và sau khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước công bố quyết định cho phép nhập vàng để "giải khát" cho thị trường, giá vàng ngay lập tức đã dịu lại chứng tỏ trong sốt có yếu tố đầu cơ, làm giá. Nhưng cũng chính vì thế, việc "cho nhập" vì thế chỉ cắt sốt chứ không chữa được bệnh "vàng chết", không phải là giải pháp cho những vấn đề, cả nổi cộm lẫn khiếm khuyết, của nền kinh tế. Bởi khi các quyết sách tài chính chưa đủ mang lại niềm tin, thì thông tư 22, hay bao nhiêu chăng nữa, cũng chưa phải là tín hiệu, chưa đủ sức khiến dân lục hòm mang vàng tới ngân hàng. Và việc dẹp bỏ sàn vàng cũng không phải là phương pháp chặn được người dân ngừng buôn bán, tích trữ.
Đào Tuấn
11-11-2010
Theo Blog Đào Tuấn
Gửi ý kiến của bạn
