Đài RFA phỏng vấn Họa sĩ Nguyễn Minh Thành

 



Thêm một tiếng nói bày tỏ những trăn trở của bản thân trước nhiều vấn nạn của đất nước vừa được cất lên vào đầu năm 2006. Đó là ý kiến của họa sĩ Nguyễn Minh Thành, ngụ tại Hà Nội, qua bức thư gửi cho Bộ trưởng Văn hóa- Thông tin Việt Nam đề ngày 9 tháng 1 năm 2006. Bức thư vừa được phổ biến trên mạng Internet.

Ngoài câu chuyện bị theo dõi không cho nhóm họa sĩ trong đó có ông sang Côn Minh, Trung Quốc tham gia một chương trình giao lưu trao đổi với các họa sĩ Hoa Lục vào hồi tháng 8 năm ngóai,họa sĩ Nguyễn Minh Thành nêu lên cái mà ông gọi là văn hóa ‘giả dối’ ngự trị tại Việt Nam. Theo ông đó là căn nguyên của nhiều tệ trạng tại Việt Nam như tham nhũng, rồi chuyện chính quyền áp đặt lối nghĩ và nếp sống lên người dân.

Trước tiên, ông cho biết lý do vì sao đến nay mới viết bức thư đó: “Thực ra tôi không muốn những chuyện viết thư khiếu nại yêu cầu nọ kia; trong cuộc sống hằng ngày đó không phải là điều tôi hay làm. Chỉ khi có những băn khoăn quá nhiều, đôi lúc muốn quên nhưng không được nên phải viết.”

Gia Minh: Có phải đến ngưỡng không chịu được nữa mà ông phải nói ra hay không?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Có thể nói thế cũng được. Và trong cuộc sống nếu thấy không thoải mái thì nên nói ra.

Gia Minh: Vậy điều không thoải mái lớn nhất là gì?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Về phía xã hội, về phía nhà nước thì tôi đã viết ra trong thư.

Gia Minh: Nhà nước thì nói là đã có nhiều cải thiện về kinh tế, xã hội nhưng để bắt kịp các quốc gia khác thì phải có thời gian; theo ông ý kiến đó ra sao?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Theo tôi thì cách nói đó không có giá trị gì cả và đó là cách nói của những người không trung thực. Họ chỉ nói thế để có lợi cho họ thôi.

Gia Minh: Còn phía người dân khi thấy những điều không phải đó thì ngòai việc lên tiếng bằng thư như ông vừa làm thì còn phải làm gì nữa để mang lại những đổi thay tích cực cho xã hội?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Tôi làm trong văn hóa, nên tôi thấy đây là cái lâu dài. Về mặt văn hóa thì điều gì làm hôm nay sẽ có ảnh hưởng về sau. Và như trong thư tôi nói là những điều trước đây tạo nên đời sống ngày nay..

Trong thư tôi nói vấn đề lớn của văn hóa Việt Nam là không chân thật và chân thành thấp. Và muốn cải thiện thì phải cải thiện cả tâm tính, sự trung thực và lòng dũng cảm.

Gia Minh: Nhiều người cũng đề cập đến điều này rồi, nhưng phải bắt đầu từ đâu?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Theo tôi thì phải bắt đầu từ chính mình và vì thế tôi viết thư. Tôi mong rằng thư đó sẽ có gây tác động. Tôi hiểu ý của mọi người là muốn nói ra trên thông tin đại chúng về thể chế chính trị; tôi thì không thích làm chính trị; nhưng ai cũng biết là nếu thay đổi thể chế chính trị tốt thì sau đó sẽ tạo ra những thay đổi khác.

Thường nếu chính phủ tự thay đổi thì dân thay đổi; nếu để dân tự thay đổi thì sẽ có chính phủ khác. Trong trường hợp người dân có ý thức cao thì cách mạng sẽ không có bạo lực. Một đất nước hay một cộng đồng nên thông minh khi chọn cách thay đổi. Thường là chính phủ đại diện phải chọn; còn nếu như nhà nước mà để người dân thay đổi thì như vậy họ rơi vào lựa chọn kém thông minh hơn.

Gia Minh: Việc ông lên tiếng thì ông có cho rằng đó là hành động cách mạng từ một người dân trong xã hội không?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Tôi không muốn, tôi sợ từ “ cách mạng’ vì lúc nào từ này cũng ở bên tai tôi từ khi sinh ra đến nay. Gần đây có người hay nói là từ xưa đến nay những người nói làm cách mạng thì khi có quyền lực trong tay thì họ lại là người phản cách mạng. Câu nói này có tính tâm lý, triết học và là đúng.

Theo tôi thì nếu mình nói ra đuợc sự thật thì tốt hơn cho cả hai phía; như vậy mọi người ở đâu đó cũng bớt đuợc ức chế, kìm nén, chịu đựng. Mà điều này thì không nên mà phải tìm cách nói ra lòng mình; nhưng nói phải trung thực; không nói quá vì như thế là lăng mạ người khác.

Viết thư thì người khác cũng vui hơn, yện tâm hơn. Nếu nhiều người cùng yên lặng mà đứng cạnh nhau thì đó là xã hội không bình an.

Gia Minh: Trước đây cũng có người từng lên tiếng?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Tôi có biết. Thực ra thời nào cũng vậy, người nói ra sự thực thì ít, người muốn an thân thì nhiều hơn.Chính vì vậy càng nên có nhiều người nói ra; tôi hỵ vọng việc đó sau này sẽ cân bằng.

Gia Minh: Có trường hợp nói lên ý nguyện và điều đó ngược lại chính quyền thì họ bị trấn áp, vậy ông có lường trước tình huống xấu xảy ra khi viết thư đó?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Thực sự thôi không thể lường trước; nhưng có nghĩ đến. Tôi thấy những điều tôi viết trong thư thì không có gì thô tục, bạo hành.

Và dù có gì xấu xảy ra thì tôi vẫn đối mặt và tin vào sự thuyết phục; tôi thỏai mái đi tới cùng để đối chiếu thực tế. Nếu họ chứng minh đúng là tôi sai thì tôi nhận lỗi; nhưng những điều tôi viết có cân nhắc; và chỉ có ai rất nhầm lẫn mới làm điều không hợp lý.

Gia Minh: Ông tin tưởng là bức thư đuợc trả lời thế nào?

Họa sĩ Nguyễn Minh Thành: Tôi không hy vọng nhiều được bộ truởng trả lời nhưng tôi mong đuợc nhiều bạn bè đọc. Tôi không hy vọng vào một vị bộ truởng bằng xương bằng thịt nào cả mà trong hòan cảnh nào tôi cũng nói như thế. Tôi làm việc khơi gợi đưa ra ánh sáng những điều còn khuất tất để nhiều người soi vào; đó là cái ý nghĩa tích cực của tôi.

Gia Minh: Xin cám ơn.

Gia Minh

19-01-2006