Tôi đến nhà thờ Tam Biên sáng ngày 25/12/1998, 10 giờ sáng. Tuy đã hẹn trước nhưng người giúp việc nói là linh mục đã đi công chuyện. Thế là tôi phải ngồi ngoài xe chờ đợi. Nửa tiếng sau quay lại thì linh mục đã có trong nhà. Linh mục trông rất trẻ, mở lời trước.
- Tôi làm việc trong phòng nhưng họ tưởng đi đâu. Xin lỗi Dinh nha.
Linh mục tiếp lời:
- Tôi có hẹn nên phải đi trong vòng nửa tiếng, vậy Dinh có những câu hỏi nào cứ việc nêu lên nào.
- Dạ thưa lý do con tìm đến đây hôm nay vì trong buổi giỗ nhà văn Duyên Anh có sự góp mặt của linh mục. Vậy linh mục có thể cho con biết nhận định của linh mục về nhà văn Duyên Anh?
- Nhà văn Duyên Anh là một thiên tài. Sự đóng góp của nhà văn Duyên Anh cho văn học Việt Nam rất đáng kể. Duyên Anh có công đầu khai sáng một lối viết về truyện nhiều kỳ cho tuổi trẻ. Viết cho tuổi trẻ. Viết những chuyện giáo dục về tuổi trẻ.
- Dạ thế còn những tiểu thuyết viết về du đãng?
- Rất hay và rất có ý nghĩa.
- Thế nhưng một số người mỉa mai rằng Duyên Anh là "nhà văn du đãng"?
- Tùy họ. Theo riêng tôi, mỗi tiểu thuyết đều có những mặt tích cực và tiêu cực. Thí dụ như nhân vật Trần Đại. Những tích cách cá nhân của người này được Duyên Anh diễn tả rất sâu sắc và rất ý nghĩa. Và chính tôi cũng đã nhiều lần đem nhân vật Trần Đại ra giảng dạy cho các anh em, dĩ nhiên tôi luôn đề cập đến mặt tích cực mà thôi.
- Thưa linh mục có sự liên hệ với nhà văn Duyên Anh trước 75?
- Không, nhưng tôi đọc nhiều sách của Duyên Anh. Phải nói Duyên Anh là một nhà văn thiên tài. Ông ta viết văn rất ý nghĩa, sâu sắc và lôi cuốn người đọc. Như Dinh cũng biết, trước 1975, gặp các nhà văn như là một điều khó khăn lắm, đâu có thể gặp dễ dàng. Không giống như bên Mỹ này, mình ngồi nói chuyện với các ông nhà văn, tiến sĩ... là chuyện bình thường. Việt Nam thời trước không được như vậy đâu. Nhưng tôi cũng đã được gặp nhà văn Duyên Anh qua những lần ông ta được mời đến diễn thuyết trong các chủng viện. Chỉ gặp thôi chứ không nói chuyện bao giờ.
- Theo linh mục, Duyên Anh là một nhà văn thiên tài, nhưng tại sao một số nhà văn khác lại có nhận xét rằng Duyên Anh không thể đi vào văn học sử Việt Nam?
- Tôi nghĩ làm thế là không đúng lắm. Duyên Anh là người mở ra một chương mới trong văn học Việt Nam: viết truyện dài nhiều tập cho trẻ em. Đó là một thành quả không thể chối bỏ. Ai nói với em như thế là không chính xác. Dinh có thể cho tôi biết ai nói như vậy không?
- Dạ thưa có người nói với con là những nhà văn đương thời có nhận xét như thế.
- Điều này không đúng lắm. Có thể mỗi người có một sự suy nghĩ khác nhau. Con cứ tin cha đi. Chắc chắn nhà văn Duyên Anh sẽ đi vào văn học sử Việt Nam.
- Thế nhưng tại sao hiện nay hầu như ít có báo chí, hội đoàn hoặc hội nhà văn nào nhắc nhở đến tên Duyên Anh?
- Rồi nhà văn Duyên Anh sẽ được nhắc nhở. Tự Lực Văn Đoàn lúc đương thời đâu được ai đề cập nhiều. Sau khi họ chết đi, những thế hệ sau nghiên cứu về văn chương của những nhà văn đó và lúc đó mới tán thưởng, ca ngợi. Nhà văn Duyên Anh cũng vậy, cũng sẽ được nhiều người nhắc đến về sau. Cha tin chắc là như vậy.
- Linh mục nghĩ thế nào khi người ta nói Duyên Anh làm "ăng ten" trong tù?
- Tôi đã từng ở tù nên tôi hiểu rất rõ hoàn cảnh sống trong tù. Không dễ hiểu như người ta tưởng đâu. Rất dễ ngộ nhận. Có thể vì làm vừa lòng người nầy mà làm phật ý người khác nên bị gọi là "ăng ten"! Trong hoàn cảnh của Duyên Anh thì tôi không được rõ.
- Theo linh mục, nhà văn Duyên Anh chắc chắn được đi vào văn học sử Việt Nam?
- Chắc chắn. Vì nhà văn Duyên Anh là một thiên tài. Và tên của ông ta cũng đã được ghi vào trong bộ sách "Vẻ vang dân Việt" của ký giả Trọng Minh. Tôi có sách đó ở đây. Khi nào rảnh, tôi sẽ lục lại và đưa cho Dinh mượn đọc.
- Dạ thưa linh mục có được đọc những tác phẩm sau 1975 của nhà văn Duyên Anh?
- Không. Tôi đọc rất nhiều sách của Duyên Anh trước 1975 nhưng sau này thì không. Hiện tôi rất bận rộn vì đang phải chuẩn bị cho vấn đề âm nhạc. Tôi về sau chuyên nghiên cứu về âm nhạc nhiều hơn.
- Cám ơn linh mục đã giành cho em buổi phóng vấn hôm nay.
Linh mục Văn Chi tiễn tôi ra cửa và nói thêm:
- Lúc nào rảnh, chúng ta sẽ nói chuyện này nhiều hơn. Cám ơn Dinh đã đến đây.
Lê Dinh
1998
- Tôi làm việc trong phòng nhưng họ tưởng đi đâu. Xin lỗi Dinh nha.
Linh mục tiếp lời:
- Tôi có hẹn nên phải đi trong vòng nửa tiếng, vậy Dinh có những câu hỏi nào cứ việc nêu lên nào.
- Dạ thưa lý do con tìm đến đây hôm nay vì trong buổi giỗ nhà văn Duyên Anh có sự góp mặt của linh mục. Vậy linh mục có thể cho con biết nhận định của linh mục về nhà văn Duyên Anh?
- Nhà văn Duyên Anh là một thiên tài. Sự đóng góp của nhà văn Duyên Anh cho văn học Việt Nam rất đáng kể. Duyên Anh có công đầu khai sáng một lối viết về truyện nhiều kỳ cho tuổi trẻ. Viết cho tuổi trẻ. Viết những chuyện giáo dục về tuổi trẻ.- Dạ thế còn những tiểu thuyết viết về du đãng?
- Rất hay và rất có ý nghĩa.
- Thế nhưng một số người mỉa mai rằng Duyên Anh là "nhà văn du đãng"?
- Tùy họ. Theo riêng tôi, mỗi tiểu thuyết đều có những mặt tích cực và tiêu cực. Thí dụ như nhân vật Trần Đại. Những tích cách cá nhân của người này được Duyên Anh diễn tả rất sâu sắc và rất ý nghĩa. Và chính tôi cũng đã nhiều lần đem nhân vật Trần Đại ra giảng dạy cho các anh em, dĩ nhiên tôi luôn đề cập đến mặt tích cực mà thôi.
- Thưa linh mục có sự liên hệ với nhà văn Duyên Anh trước 75?
- Không, nhưng tôi đọc nhiều sách của Duyên Anh. Phải nói Duyên Anh là một nhà văn thiên tài. Ông ta viết văn rất ý nghĩa, sâu sắc và lôi cuốn người đọc. Như Dinh cũng biết, trước 1975, gặp các nhà văn như là một điều khó khăn lắm, đâu có thể gặp dễ dàng. Không giống như bên Mỹ này, mình ngồi nói chuyện với các ông nhà văn, tiến sĩ... là chuyện bình thường. Việt Nam thời trước không được như vậy đâu. Nhưng tôi cũng đã được gặp nhà văn Duyên Anh qua những lần ông ta được mời đến diễn thuyết trong các chủng viện. Chỉ gặp thôi chứ không nói chuyện bao giờ.
- Theo linh mục, Duyên Anh là một nhà văn thiên tài, nhưng tại sao một số nhà văn khác lại có nhận xét rằng Duyên Anh không thể đi vào văn học sử Việt Nam?
- Tôi nghĩ làm thế là không đúng lắm. Duyên Anh là người mở ra một chương mới trong văn học Việt Nam: viết truyện dài nhiều tập cho trẻ em. Đó là một thành quả không thể chối bỏ. Ai nói với em như thế là không chính xác. Dinh có thể cho tôi biết ai nói như vậy không?
- Dạ thưa có người nói với con là những nhà văn đương thời có nhận xét như thế.
- Điều này không đúng lắm. Có thể mỗi người có một sự suy nghĩ khác nhau. Con cứ tin cha đi. Chắc chắn nhà văn Duyên Anh sẽ đi vào văn học sử Việt Nam.
- Thế nhưng tại sao hiện nay hầu như ít có báo chí, hội đoàn hoặc hội nhà văn nào nhắc nhở đến tên Duyên Anh?
- Rồi nhà văn Duyên Anh sẽ được nhắc nhở. Tự Lực Văn Đoàn lúc đương thời đâu được ai đề cập nhiều. Sau khi họ chết đi, những thế hệ sau nghiên cứu về văn chương của những nhà văn đó và lúc đó mới tán thưởng, ca ngợi. Nhà văn Duyên Anh cũng vậy, cũng sẽ được nhiều người nhắc đến về sau. Cha tin chắc là như vậy.
- Linh mục nghĩ thế nào khi người ta nói Duyên Anh làm "ăng ten" trong tù?
- Tôi đã từng ở tù nên tôi hiểu rất rõ hoàn cảnh sống trong tù. Không dễ hiểu như người ta tưởng đâu. Rất dễ ngộ nhận. Có thể vì làm vừa lòng người nầy mà làm phật ý người khác nên bị gọi là "ăng ten"! Trong hoàn cảnh của Duyên Anh thì tôi không được rõ.
- Theo linh mục, nhà văn Duyên Anh chắc chắn được đi vào văn học sử Việt Nam?
- Chắc chắn. Vì nhà văn Duyên Anh là một thiên tài. Và tên của ông ta cũng đã được ghi vào trong bộ sách "Vẻ vang dân Việt" của ký giả Trọng Minh. Tôi có sách đó ở đây. Khi nào rảnh, tôi sẽ lục lại và đưa cho Dinh mượn đọc.
- Dạ thưa linh mục có được đọc những tác phẩm sau 1975 của nhà văn Duyên Anh?
- Không. Tôi đọc rất nhiều sách của Duyên Anh trước 1975 nhưng sau này thì không. Hiện tôi rất bận rộn vì đang phải chuẩn bị cho vấn đề âm nhạc. Tôi về sau chuyên nghiên cứu về âm nhạc nhiều hơn.
- Cám ơn linh mục đã giành cho em buổi phóng vấn hôm nay.
Linh mục Văn Chi tiễn tôi ra cửa và nói thêm:
- Lúc nào rảnh, chúng ta sẽ nói chuyện này nhiều hơn. Cám ơn Dinh đã đến đây.
Lê Dinh
1998
Gửi ý kiến của bạn
