“Vùng kín” là vùng hạn chế, không được biết rộng rãi. Một quan chức, người có thế lực bị xử lý theo nguyên tắc “không có vùng cấm”, nhưng vụ việc lại thuộc loại “nhạy cảm”, đưa tin ra rộng rãi sẽ không có lợi chung, nên có thể được xếp vào loại “vùng kín”. Và kết cục, có thể hiểu là nhân vật cận vệ kia, dù chỉ cấp tép riu thôi, khi về nước sẽ bị xử lý nghiêm minh, nhưng sẽ không loan tin rộng rãi. Vì nó là chuyện nhạy cảm, thuộc vào diện “nhục quốc thể”, nên coi như thuộc vào “vùng kín”. Còn vụ hai nghệ sĩ, dù sau này đem xử, nếu đúng là có tội thì cũng chỉ ở cấp độ “nhục … cá thể”, nên coi như nó thuộc “vùng không kín”.

Trong chuyến làm việc tới Mỹ vừa qua, trên cương vị Tổng bí thư – Chủ tịch nước, ông có bài phát biểu tại sự kiện kỷ niệm một năm nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, hướng tới kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ ở New York, trong đó (được cho là) có đoạn: “Trong Cách mạng Tháng 8, những người bạn Mỹ là lực lượng nước ngoài duy nhất bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã được mời tham dự Lễ Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và chứng kiến Hồ Chủ tịch trích dẫn Tuyên ngôn độc lập Mỹ. Hôm đó, tại quảng trường Ba Đình lịch sử, trên khán đài nổi bật khẩu hiệu ‘Hoan nghênh phái đoàn Mỹ”. Thế nhưng, trên báo nhà nước hiện tại không có đoạn trên (4), còn trong bản lưu trên Internet thì vẫn có

Chính cái sự ngược đời, trớ trêu này đang như một hình ảnh tự nhiên cho thấy “trứng” đã vô tình “dạy” cho đàn “vịt” đó. Bởi sẽ có ngày bình tĩnh lại, “vịt” sẽ phải thấy tự xấu hổ, ít ra là mình không đáng phải xúm vào cắn hội đồng một sinh linh nhỏ bé hàng con cháu mình như vậy. “Trứng” cũng gián tiếp “dạy” khôn đàn “vịt”, thông qua những búa rìu dư luận mà “vịt” nhận được qua mạng xã hội, báo đài quốc tế. Lại nữa, hầu hết các “trứng” từng được giải Đường lên đỉnh Olympia đã “dạy” khôn các “vịt” kia bằng những cuộc ra đi không trở lại (15). Có cần chúng phải “dạy” các “vịt” để biết tại sao có tình trạng đáng buồn, xấu hổ cho chế độ như thế hay không, nhỉ?

Tưởng tượng rộng hơn, xa hơn, rằng nếu bọn thực dân Pháp khi đó học được người cộng sản thời nay cách cai trị người dân Việt Nam, thì liệu cuộc cách mạng của ông cùng các đồng chí có thành công hay không? Rồi lại có câu hỏi ở góc độ khác, là liệu có phải nay người cộng sản còn giữ được chính quyền là vì đã rút được bài học xương máu của bọn thực dân, bị cướp mất chính quyền phần nào đó là do đã trao cho dân Việt quá nhiều quyền tự do (nào là báo chí tư nhân, luận bàn chính trị, hội họp, biểu tình, đình công, lập ra các loại hội đoàn, …)?

Nay đọc cả trường đoạn của cha tôi kể về ngày Tết ở Nhà đày thực dân, mà xót xa cho người tù thời nay, nhưng lại xen lẫn buồn cười, mà chẳng hiểu tại sao mình cười. Không lẽ tôi cười cha tôi đã kể câu chuyện như hoang đường, để ca ngợi mình và các đồng chí tài giỏi trong đấu tranh mới có được như vậy, nhưng hóa ra lại ca ngợi bọn thực dân quá nhân đạo.

Nếu đổi mới, mà chỉ mở cửa về kinh tế thôi, nhưng vẫn siết chặt các quyền tự do khác của con người, kiểm tỏa tất cả đời sống văn hóa tinh thần, vẫn giữ “nền pháp quyền XHCN”, thì chỉ có lợi cho đám quan tham mà to mồm rao giảng “học tập và làm theo” mà thôi. Khác gì biến con người thành con (quái) vật, khi không cho nó thứ gì khác đáng gọi là có tính “NGƯỜI”, trong khi lại kích thích thói ăn tham vô độ của tính “CON” trong nó. Giờ đang đúng như vậy. Những con người cùng được đúc ra từ một lò luyện, rồi một số thành … quái vật, bị chuyển sang cái lò lửa, được đổi tên gọi là “củi”. Ra lò, chúng lại hiện nguyên hình là quái vật.

Cái dở là ở những bậc đàn anh, đàn chị, thậm chí kể cả các “nhà chính trị” đứng sau kiểm soát nội dung cho cuộc xuất ngoại quan trọng. Tiếc rằng, lời bào chữa vụng về đồng thời càng lộ rõ tầm văn hóa của vị Chủ tịch Miss World Vietnam đã thành phản tác dụng. Không những không nhận ra góc nhìn rất khác với mình của thiên hạ, bà còn phản công bằng đánh giá thấp, sai phản ứng từ dư luận với việc chọn bản nhạc này để trình diễn, khi cho rằng họ đã “hiểu nhầm tiêu cực” rằng đó là “tiết mục hát”.

Cuối cùng, đã có một quyết định làm tạm vừa lòng cả hai phe, chấm dứt cuộc tranh cãi bất tận nặng mùi chính trị. Hoa hậu VN được giải Hoa hậu tài năng, đi liền một giải đặc cách - “Hoa hậu KHÔNG thân thiện”. Đáng tiếc, ngay sau cuộc thi, cô liền bị cư dân mạng “ném đá” tơi bời, phải đóng trang Facebook cá nhân, vì đã chấp nhận cái giải thưởng kép đó.

Tại sao một cuộc vui karaoke được nhiều quan chức địa phương biết, cùng tham gia vậy, mà lại để xảy ra chuyện tầy đình, như thể chỉ có trong đám du thủ du thực? “Nạn nhân” là một cán bộ có gia đình, chồng lại là công an, mà sao như … trẻ con – bị phỉnh đến khách sạn, ép uống bia, ép hát, rồi dễ dàng để bị cưỡng hiếp, lại không trực tiếp tố cáo, trình bày sự việc mà phải để mẹ chồng làm thay, trong một vụ án nghiêm trọng rất cần lời khai chính xác, trung thực? Có khá đủ điều kiện về chứng cứ, lời khai để có thể khởi tố vụ án, mà sao để lâu vậy, lại còn để nghi phạm tự do rời khỏi đảo? Lại cũng không có một thông tin nào trực tiếp từ các nhân chứng, từ cơ quan công an về vụ việc, v.v..

Ít nhất vụ Đồng Tâm này là sai lầm thứ ba của ngành công an ở tầm mức quốc gia, quốc tế trong ngót nửa thế kỷ qua. Trong hai sai lầm nghiêm trọng trước đây, đều có vai trò của lãnh đạo ngành công an, nhưng đã không có việc rút kinh nghiệm nghiêm túc, không có kỷ luật nghiêm khắc. Nay không thể cứ tái diễn được. Một câu hỏi quan trọng cần đặt ra là, liệu có hay không các cấp cao nhất của Đảng, Nhà nước tham gia quyết định “xử lý” với Đồng Tâm ngày 9/1? Và nếu có thì họ có được báo cáo đầy đủ, chính xác toàn bộ sự việc cả trước và sau vụ tấn công hay không?