Nhất Định Thắng

Tôi ở phố Sinh Từ :
Hai người
Một gian nhà chật.
Rất yêu nhau sao cuộc sống không vui ?
Tổ quốc hôm nay
tuy gọi sống hòa bình
Nhưng mới chỉ là năm thứ nhất
Chúng ta còn muôn việc rối tinh ...
Chúng ta
Ngày làm việc, đêm thì lo đẫy giấc
Vợ con đau thì rối ruột thuốc men
Khi mảng vui --- khi chợt nhớ -- chợt quên
Trăm cái bận hàng ngày nhay nhắt
Chúng ta vẫn làm ăn chiu chắt .
Ta biết đâu bên Mỹ Miếc tít mù
Chúng còn đương bày kế hại đời ta ?
Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc
Đất hôm nay tầm tã mưa phùn
Bỗng nhói ngang lưng , máu rỏ xuống bùn
Lưng tôi có tên nào chém trộm ?
A ! Cái lưỡi dao cùn !
Không đứt được --- mà đau !
Chúng định chém tôi làm hai mảnh
Ôi cả nước ! Nếu mà lưng tôi lạnh
Hãy nhìn xem : có phải vết dao ?
Không đứt được mà đau !
Lưng Tổ quốc hôm nay rớm máu
Tôi đã sống rã rời cân não
Quãng thời gian nhung nhức chuyện đi Nam
Những con mưa rơi mãi tối xầm
Họ lếch thếch ôm nhau đi từng mảng
Tôi đã trở nên người ôm giận
Tôi đem thân làm ụ cản đường đi .
- Dừng lại !
--- Đi đâu ?
----- Làm gì ?
Họ kêu những thiếu tiền thiếu gạo
Thiếu Cha, thiếu Chúa , thiếu vân vân
Có cả anh Nam chị Nữ kêu buồn
--- Ở đây
----- Khát gió thèm mây ...
-------- Ô hay !
Trời của chúng ta gặp ngày mây rủ
Nhưng trời ta sao bỏ nó mà đi ?
Sau đám mây kia
là cả miền Nam
Sao nỡ tưởng là non bồng củ a Mỹ !
Tôi muốn khóc giữ từng em bé
Bỏ tôi ư ? --- từng vạt áo --- Gót chân
Tôi muốn kêu lên --- những tiếng cọc cằn ...
--- Không ! Hãy ở lại !
Mảnh đất ta hôm nay dù tối
Cũng còn hơn
......non bồng Mỹ triệu lần ...
Mảnh đất dễ mà quên ?
Hỡi bạn đi Nam
Thiếu gì ư ? Sao chẳng nói thực thà ?
Chỉ là :
--- thiếu quả tim , bộ óc !
Những lời nói sắp thành nói cục
Nhưng bỗng dưng tôi chỉ khóc mà thôi
Tôi nức nở giữa trời mưa bão .
Họ vẫn ra đi .
--- Nhưng sao bước rã rời ?
Sao họ khóc ?
Họ có gì thất vọng ?
Đất níu chân đi .
gió cản áo bay về
Xa đất Bắc tưởng như rời cõi sống .
Tưởng như đây là phút cuối cùng
Răng rối lại : --- mỗi lùm cây --- hốc đá
--- Mỗi căn vườn --- gốc vả --- cây sung
Không nói được chỉ còn nức nở
Trắng con người nhìn lại đất trời
Nhìn cơn nắng lụi, nhìn hạt mưa sa
Nhìn con đuờng cũ, nhìn ngôi sao mờ
Ôi đất ấy --- quên làm sao được ?
Quên sao nơi ấm lạnh ngọt bùi
Hôm nay đây mưa gió dập vùi
---- Mưa đổ mãi lên người xa đất Bắc ...
Ai dẫn họ đi ?
------ Ai ?
Dẫn đi đâu ? ------ mà họ khóc mãi thôi !
Trời vẫn quật muôn vàn tảng gió
Bắc Nam ơi, đứt ruột chia đôi
Tôi cúi xuống --- quỳ xin mưa bão
Chớ đổ thêm lên đầu họ
--- khổ nhiều rồi !
Họ xấu số --- chớ hành thêm họ nữa
Vườn ruộng hoang sơ --- Cửa nhà vắng chủ
Miền Nam muôn dặm, non nước buồn thiu
Họ đã đi nhưng chút lại tâm hồn

Ôi đất Bắc ! Hãy giữ gìn cho họ .
Tôi ở phố Sinh Từ
Những ngày ấy bao nhiêu thương xót
Tôi bước đi
... không thấy phố
...... không thấy nhà
Chỉ thấy mưa sa
...... trên mầu cờ đỏ

Gặp em trong mưa
Em đi tìm việc
Mỗi ngày đi lại cúi đầu về
--- Anh ạ !
...... họ vẫn bảo chờ ...
Tôi không gặn hỏi, nói gì ư ?
Trời mưa , trời mưa
Ba tháng rồi
Em đợi
Sống bằng tương lai
Ngày và đêm như lũ trẻ mồ côi
Lũ lượt dắt nhau đi buồn bã
Em đi
... trong mưa
...... cuối đầu
............ nghiêng vai
Người con gái mới mười chín tuổi
Khổ thân em mưa nắng đi về lủi thủi
Bóng chúng
... đè lên
...... số phận
............ từng người
Em cúi đầu đi, mưa rơi
Những ngày ấy bao nhiêu thương xót
Tôi bước đi
... không thấy phố
...... không thấy nhà
Chỉ thấy mưa sa
...... trên mầu cờ đỏ

Đất nước khó khăn này
..... sao không thấm được vào Thơ ?
Những tủ kính tôi dừng chân dán mũi
Các thứ hàng ế ẩm đợi người mua
Nhưng mà sách --- hình như khá chạy À quyển kia của bạn này --- bạn ấy
Quyển của tôi tư lự , nét đăm đăm
Nó đang mơ : --- nếu thêm cả miền Nam
Số độc giả sẽ tăng dăm bảy triệu
Tôi đã biến thành người định kiến
Tôi ước ao tất cả mọi người ta
Đòi thống nhất, phải đòi từ việc nhỏ

--- từ cái ăn ... cái ngủ ... chuyện riêng tư
------ từ suy nghĩ ... nựng con ... và tán vợ .
Trời mưa mãi lây dây đường phố
Về Bắc Nam tôi chưa viết chút nào
Tôi vẫn quyết Thơ phải khua bão gió
Nhưng hôm nay
.....tôi bỗng cúi đầu
Thơ nó đi đâu ?
......Sao những vần thơ
Chúng không chuyển, không xoay trời đất ?
Sao chúng không chắp được cõi bờ ?
Non nước sụt sùi mưa
Tôi muốn bỏ thơ
........ làm việc khác
Nhưng hôm nay tôi mê mải giữa trời mưa
Chút tài mọn
....... tôi làm thơ chính trị
Những ngày ấy bao nhiêu thương xót
Tôi bước đi
...... không thấy phố
............ không thấy nhà
Chỉ thấy mưa sa
...... trên mầu cờ đỏ

Em ơi ! ---- ta ở phố Sinh Từ
Em đương có chuyện gì vui hử
À cái tin trên báo --- Ừ em ạ
Chúng đang phải dậm chân đấm ngực !
Vượt qua đầu chúng nó.
............ mọi thứ hàng
Những tấn gạo vẫn vượt đi
Những tấn thơ, tài liệu
Vẫn xéo qua đầu chúng, giới danh gì ?
Ý muốn dân ta
............ là lực sĩ khổng lồ
Đè cổ chúng mà xóa nhòa giới tuyến
Dân ta muốn trời kia cũng chuyển
Nhưng
Trời mưa to lụt cả gian nhà
Ôm tất cả che mưa cản gió
Con chó mực nghe mưa là rú
Tiếng nó lâu nay như khản em a
Thương nó nhỉ --- nó gầy --- lông xấu quá
Nó thiếu ăn --- Hay là giết đi ư ?
Nó đỡ khổ --- Cả em đỡ khổ .
Em thương nó --- Ừ thôi chuyện đó
Nhưng hôm nay anh mới nghĩ ra
Anh đã biến thành người định kiến
Những ngày ấy bao nhiêu thương xót
Tôi bước đi
...... không thấy phố
.................. không thấy nhà
Chỉ thấy mưa sa
.................. trên mầu cờ đỏ

Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc
Tai bỗng nghe những tiếng thì thầm
Tiếng người nói xen tiếng người ầm ả .
------ Chúng phá hiệp thương
------------ Liệu có hiệp thương
------ Liệu có tuyển cử
------ Liệu tổng hay chẳng tổng
------ Liệu đúng kỳ ? hay chậm vài năm ?
Những câu hỏi đi giữa đời lỏng chỏng
Ôi xưa nay Người vẫn thiếu tin Người
Người vẫn thường kinh hoảng trước tương lai
Ngươi quên mất Mỹ là sư tử giấy .
Người vẫn vội --- Người chưa kiên nhẫn mấy
Gan người ta chưa phải đúng công nông
Người chửa có dạ lim trí sắt
Người mở to đôi mắt mà trông !
A tiếng kèn vang
............ quân đội anh hùng
Biển súng
...... rừng lê
............ bạt ngàn con mắt
Quân ta đi tập trận về qua
Bóng cờ bay đỏ phố đỏ nhà ...
Lá cờ ấy là cờ bách thắng
Đoàn quân kia muôn trận chẳng sờn gan
Bao tháng năm đói rét nhọc nhằn
Từ đất dấy lên
...... là quân vô sản
Mỗi bước đi lại một bước trưởng thành
Thắng được Chiến tranh
............ Giữ được Hòa Bình
Giặc cũ chết --- lại lo giặc mới
Đoàn quân ấy kẻ thù sợ hãi
Chưa bao giờ mất bụng dân yêu
Dân ta ơi ! Chiêm nghiệm đã nhiều
Ai có Lý ? và ai có Lực ?
Tôi biết rõ đoàn quân sung sức ấy
Biết nhân dân
...... Biết Tổ quốc Việt Nam này
Những con người từ ức triệu năm nay
............ Không biết nhục
............ Không biết thua
.................................... Không biết sợ !
Hôm nay
Cả nước chỉ có một lời hô :
THỐNG NHẤT

Chúng ta tin khẩu hiệu ta đòi
--- Giả miền Nam
.................................... Tôi ngửa mặt lên trời
Kêu một tiếng --- bỗng mầu trời rơi xuống
Vài ba tia máu đó rớt vào tôi
Dân ta ơi !
Những tiếng ta hò
Có sức đâm trời chảy máu
Không địch nào cưỡng nổi ý ta
Hiền hậu lắm --- Nhưng mà đi cả quyết ...
Hôm nay
Những vần thơ tôi viết Đã giống lưỡi lê : đâm
...... Giống viên đạn : xé
...... Giống bão mưa : gào
...... Giống tình yêu : thắm
Tôi thường tin ở cuộc đấu tranh đây
Cả nước đã bầu tôi toàn phiếu
Tôi là người vô địch của lòng tin .
Sao bỗng đêm nay ,
............ tôi cúi mặt trước đèn ?
Gian nhà vắng --- chuột đêm nó rúc .
Biết bao nhiêu lo lắng hiện hình ra .
Hừ ! Chúng nó đã biến thành tảng đá
.............................. chặn đường ta !
Em ơi thế ra
Người tin tưởng nhất như anh
........................ vẫn có phút giây ngờ vực
Ai có lý ? và ai có lực ?
Ai người tin ? Ai kẻ ngã lòng tin ?
Em ơi
Cuộc đấu tranh đây
............ cả nước
.............................. cả hoàn cầu
Cả mỗi người đêm ngủ vẫn lo âu
Có lẫn máu, có sót thương lao lực
Anh gạch xóa tranh thơ hằn nét mực
Bỗng mặt anh nhìn thấy ! lạ lùng thay !
Tảng đá chặn đường này !
Muôn triệu con người
.......................................... muôn triệu bàn tay
Bật cả máu ẩy đá lăn xuống vực !
Anh đã nghĩ : Không có con đường nào khác
Đem ngã lòng ra
.............................. mà thống nhất Bắc Nam ư ?
Không không !
Đem sức gân ra !
Em ơi em !
Cái này đỏ lắm , gọi là TIM
Anh cho cuộc đấu tranh giành THỐNG-NHẤ T

Bài thơ này lúc đầu lấy nhan đề là "Bài thơ Thống Nhất " và chỉ có đến đây là hết. Hoàng Cầm khuyên Trần Dần nên làm thêm một đoạn nữa để "giữ vững lập trường" mới có thể xuất bản được. Vì vậy nên mới có đoạn văn sau này và bài thơ cũng đổi nhan đề là "Nhất định thắng".

Hôm nay
Trời đã thôi mưa thôi gió
Nắng lên đỏ phố đỏ nhà
Đỏ mọi buồng tim lá phổi
Em ơi đếm thử bao nhiêu ngày mưa !
Bây giờ
Em khuân đồ đạc ra phơi
Em nhớ đừng quên
Em khuân tất cả tim gan chúng mình phơi nắng hết
Em nhìn cao tít trời xanh
Dưới phố bao nhiêu cờ đỏ !
Hôm nay em đã có việc làm
Lương ít --- Sống còn khó khăn
Cũng là may ...
Chính phủ muôn lo nghìn lắng
Thực có tài đuổi bão xua mưa, không thì còn khổ
Em treo cờ đỏ đầu nhà
Lá cờ trừ ma
Xua được bóng đen chúng nó !
Những vết thương kháng chiến đỏ lòm
Đã mím miệng, lên da lên thịt
Tôi bỗng nhói ở nơi lồng ngực
Em ơi
Chúng đốt phố Ga-li-ê-ni
.................................... và nhiều phố khác .
Anh đã sống ở Sài-gòn thuở trước
Cảnh miền Nam thành một góc tim anh
Chúng đốt tận đâu
.................................... mà lửa xém tim mình
Tim nó bị đen thui một nửa
Từ dạo ấy
................... mà em chẳng rõ .
--- Em hãy đỡ cho anh khỏi ngã
Đứng đây
Một lúc !
Cờ bay
............ đỏ phố
........................ đỏ nhà
Màu cờ kia là thang thuốc chữa cho anh
Ai thắng ai thua ?
Ai có lý ? và ai có lực ?
Em ơi
Hôm nay
............ trời xanh
........................ xanh đục
Nắng lên
............ đỏ phố
........................ đỏ cờ
Cuồn cuộn mít tinh
Những ngày thương xót đã lùi xa
Hòa bình
............ thêm vững
Anh bước đi
............ đã thấy phố thấy nhà
Không thấy mưa sa
Chỉ thấy nắng lên
............ trên màu cờ đỏ .
Ta ở phố Sinh Từ
Em này
Hôm nay
............ đóng cửa
Cả nhà ra phố
........................ mít tinh
Vung cờ đỏ
............ hát hò
........................ vỡ phổi .
Hỡi những người
............ thành phố
........................ thôn quê
Đói no lành rách
Người đang vui
Người sống đang buồn
Tất cả !
............ Ra đường !
Đi !
....... hàng đoàn
........................ hàng đoàn
Đòi lấy tương lai :
HÒA BÌNH
..................... THỐNG NHẤT
................................................ ĐỘC LẬP
........................................................................ DÂN CHỦ
Đó là tim
.................. là máu đời mình
Là cơm áo ! Là ái tình
Nhất định thắng

Trần Dần