Quen biết, thân thuộc.

Khi bạn ở nước ngoài , bạn khó có thể thấy ai nói người thân của họ giữ chức vụ này, chức vụ kia. Càng không có chuyện qua quan hệ họ hàng với quan chức mà nhờ vả giúp việc này việc kia.

Bạn chỉ có thể nhờ vả từ mối quen biết trong trường hợp người giúp đỡ họ làm trong đúng phận sự của họ. Ví dụ bạn chơi với A, mẹ hay bố A là người kiểm soát việc xây dựng ở quận. Bạn muốn xây nhà, bạn có thể nhờ được mẹ hay bố A xem hộ bạn còn thiếu sót gì, những gì họ có thể bỏ qua cho bạn, những gì bạn cần phải làm.

Sẽ khó có chuyện người có thẩm quyền làm sai để giúp bạn, dù quan hệ đến cỡ nào. Họ giúp bạn tận tình trong khuôn khổ mà luật quy định.

Người Đức không có thói quen tận dụng quan hệ với người có chức quyền để mang lại lợi ích sai trái.

Chẳng bao giờ có chuyện em , con hay vợ ông thủ tướng dùng ảnh hưởng của ông ấy để đoạt được hợp đồng, trúng gói thầu hay được cân nhắc lên chức.

Chính quan niệm một người làm quan cả họ được nhờ sẽ là quan niệm để chế độ độc tài tồn tại. Dù chế độ cộng sản Việt Nam lãnh đạo hiện nay có tan rã, sụp đổ và thể chế khác lên thay. Tôi tin rằng với quan niệm kia trong suy nghĩ của mọi người dân Việt Nam, sự độc tài sớm hay muộn sẽ hình thành trở lại.

Khi tôi thấy một số người lên tiếng bênh vực cho bộ phim Đất Rừng Phương Nam của Trấn Thành. Nhưng tôi lặng yên quan sát cả tuần dư luận xã hội hai chiều về bộ phim, tôi tìm hiểu lý do mà sao người ta phản đối nó, người ta ủng hộ nó.

Họ không phải là chuyên gia về văn hoá, tuy nhiên điều đó cũng không sao. Không phải cứ chuyên gia là bình luận về nghệ thuật được. Khán giả được quyền bình luận.

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nói những người chê bộ phim là những người chưa hề xem phim.

Tôi nói thật cảm nghĩ của mình, tôi cho rằng khi viết một vài stt đầu tiên bênh bộ phim Đất Rừng Phương Nam, có nhiều người viết bênh đây, nhưng chắc cũng chưa xem phim. Họ bênh vì họ có quan hệ với những người làm phim, với đạo diễn, nhà đầu tư, kịch bản và diễn viên. Sau này trót theo lao thì có thể họ xem qua chút để nhặt ra vài ý bênh cho thuyết phục.

Tất nhiên có số người khen chê trên phương diện công bằng của ngành nghề, lĩnh vực họ đang làm. Số này ít. Thậm chí quá ít chỉ đáng đếm trên đầu ngón tay. Vì phim Trấn Thành ra mục đích làm kinh tế, chẳng mấy ông bà chuyên gia nào hơi đâu bỏ kiến thức chuyên môn của mình, thời gian, tâm trí của mình để viết bài lý luận thuyết phục bênh vực cho bộ phim , để rồi bộ phim ấy hốt bạc. Còn mình thoả mãn cái tâm đức của nhà chuyên môn phê bình văn nghệ !

Tin tôi đi, nếu có những người phê bình chuyên môn có tâm như vậy. Văn nghệ, văn hoá nước nhà đã không èo uột như bây giờ.

Cũng do quan hệ, do lợi ích mà bênh nhau thôi. Chứ có lòng thực, đầy chuyện đang xảy ra cần lên tiếng bênh vực kia kìa.

Mấy ông trí thức tiến bộ như luật sư, hoạ sĩ, nhạc sĩ, nhà báo, nhà phê bình...bênh vực bộ phim. Hầu hết trước đó đều có mối quan hệ bạn bè , quen biết với những người làm bộ phim này. Không vài lần bù khú nhậu nhẹt thì cũng gặp gỡ cà phê để cùng nhau nâng mình lên.

Tôi là người dũng cảm hơn những người trí thức tiến bộ đang bênh bộ phim kia. Ít khi tôi ngạo mạn vỗ ngực, nhưng cái này tôi cam đoan chắc chắn là thật, cơ quan an ninh từng làm việc với tôi và với những người kia biết rõ điều đó nhất. Nhưng nếu bảo tôi công tâm bỏ thời gian xem bộ phim của Trấn Thành và khen nó, dù nó hay thật. Tôi cần viết bài để bênh bộ phim và vả vào mặt những người chê nó.

Tôi sẽ đéo hơi đâu làm, xin lỗi văng bậy.

Tôi dùng sự dũng cảm và thời gian nghiên cứu của mình vào việc khác đáng hơn là đối chọi với làn sóng phản đối bộ phim. Chẳng hạn như viết 7 bài dài về những nghi vấn, những điểm chưa rõ trong vụ tử tù Nguyễn Văn Chưởng, dù tôi không phải là luật sư như anh Trần Vũ Hải hay Lê Công Định.

Chuyện Nguyễn Công Khế có nhà ở Bắc Cali, nhà vị trí đẹp, ngay sát công viên. Dư luận lên tiếng chỉ trích, Khế bảo bị bọn xấu nó vu oan, ông ta thăm con ở bên Mỹ, gia đình ra công viên chụp ảnh mà thôi. Anh Huỳnh Ngọc Chênh một nhà đấu tranh, từng làm việc cùng Khế ở báo Thanh Niên. Nhảy vào còm bênh Khế và nói những người chỉ trích là vu oan cho anh Khế.

Tôi trực tiếp đến nơi, nhìn trong nhà có xe của con trai, con gái Khế đỗ. Chụp hình đầy đủ thì anh Khế mới im. Còn anh Chênh nói xuê xoa lúc đó anh không biết, nên nói đỡ cho Khế.

Hay như chuyện Khế lăng xê và thiết kế cho Phan Quốc Việt rành rành, nhưng nhân sĩ tiến bộ, đấu tranh vì quyền lợi nhân dân và đất nước đi bao biện là Khế chẳng biết gì, vì lúc ấy thấy có người làm ra test kít cứu nước, cứu dân thì ủng hộ lăng xê thôi.

Đấy ! trí thức, nhân sĩ đấu tranh đòi hỏi tiến bộ mà còn ảnh hưởng của sự quen biết, bênh nhau thì trách gì đám dân đen ở quê, thấy có ông chú, ông bác làm lãnh đạo.

Một ông lãnh đạo huyện về nhà ăn giỗ, bố ông bảo.

- Con xem thế nào bố trí cho thằng em con bác Cả cái chân kia.

Cái chân đó đang có người đủ điều kiện ứng cử, thằng em ông lãnh đạo chỉ là ứng cử viên thứ hai ( đấy là nêu giả dụ nó có tài, có đức ). Ông lãnh đạo không thể cãi bố, không thể không giúp em. Bài toán ông phải giải làm sao cho khéo, người đủ ứng cử kia phải rời khỏi đó. Đầu tiên ông thuyết phục ứng cử 1 chuyển sang đơn vị khác ở vị trí thứ hai, để em con bác Cả lên ứng cử 1. Khi người giữ chân kia về, con nhà bác Cả nghiễm nhiên lên thay thế.

Còn người phải đi kia thì sao ? Ông lãnh đạo sẽ chọn người ấy ở vị trí ứng cử cho cái thằng ở bộ phận ông không ưa. Ông sẽ tìm cách kỷ luật, hạ bệ thằng đó để người đã nhường suất cho em ông lên thay.

Nếu ông bắt lỗi kỷ luật ứng cử 1 ngay từ đầu để em con bác Cả nhà ông thay thì lộ quá. Ông phải làm khéo như kia, một công được mấy việc, khử được cái gai và đưa người có điều kiện năng lực lên thay, người đó sẽ mang ơn ông. Nhưng người đó sẽ học được thủ đoạn quan trường, sau này họ cũng áp dụng cho người nhà họ như vậy. Cái thằng em con bác Cả nhớ cái ơn anh họ đưa lên, sau này cũng chẳng từ chối họ hàng khi có lời nhờ giúp đỡ như thế.

Thế là cái tài, đức của người ứng cử số 1 và số 2 đã bị mai một qua cách thuyên chuyển như thế, dăm ba lần như vậy. Họ tặc lưỡi, thôi thì thời thế , biết sao ?

Cả xã hội đều như thế, đều sẵn sàng thậm chí còn tự hào khi có quan hệ để làm những điều sai trái, từ nhỏ nhất như bị giữ xe đến nhà cửa, chức vụ. Vì quen biết bao biện cho nhau, khen ngợi nhau.

Nếu cứ tư duy một người làm quan cả họ được nhờ, hay tư duy nhất thân, nhì quen thì chỉ có thể chế độc tài mới đáp ứng được tư duy ấy.

Oái ăm thay là khi những người trí thức tiến bộ, đòi hỏi văn minh, dân chủ vẫn còn tư duy vậy. Thì người tiến bộ và gương mẫu nhất trong tư duy ấy lại là một lão già bảo thủ, mà như nhà báo cấp tiến Trương Huy San nhận xét khi ra nước ngoài nói chuyện là thằng già bảo thủ, mê muội lãnh đạo đất nước.

Đó là ông chú tôi, ông chú bị tôi chửi nhiều năm nay, tổng bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng.

Về vấn đề vợ con, ông Trọng thực sự là người gương mẫu trong việc không để vợ con lợi dụng vị trí của ông để trục lợi về vật chất hay chức vụ.

***

Tôi khen đúng thế này, chắc chú Trọng sẽ bảo anh Tô Lâm cho tôi về nước mở sới gà chọi cũng nên. Chả lẽ tôi lại không được tí lợi ích nào, lần sau tôi chẳng khen nữa. Dù gì cũng đồng hương với nhau phải có đi có lại chứ.

Bùi Thanh Hiếu

Nguồn: https://www.facebook.com/nguoibuon.gio.9/posts/pfbid02nkBNyTVqisKJMX4N6dmjrCunNq9Sba9DpXCu1fYj