Chủ tịch Quốc hội Singapore nói tranh cãi về phát ngôn của Thủ tướng Lý Hiển Long không thể thay đổi quá khứ "xâm lược" Campuchia, và cũng không thay đổi hiện tại là "bạn tốt" giữa Singapore và Việt Nam.
Viết trên Facebook cá nhân ngày 7/6, ông Tan Chuan-Jin nói: "Việt Nam có thể không thích một số bình luận của Thủ tướng, và tôi đoán họ có thể lựa chọn định nghĩa quá khứ theo cách họ thấy thích hợp."
"Điều này không thay đổi quá khứ như cách nhiều người nhìn. Nó cũng không ảnh hưởng việc chúng ta là bạn tốt, hay láng giềng tốt ngày hôm nay. Chúng tôi quyết tâm giữ vững điều đó."
Hôm 31/5, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nói trên Facebook cá nhân về việc cựu thủ tướng Thái Lan Prem Tinsulanonda qua đời.
Việt Nam và Campuchia chính thức phản đối vì ông Lý Hiển Long viết:
"Thời điểm ông ấy (Prem Tinsulanonda) làm thủ tướng trùng với thời điểm năm nước thành viên ASEAN cùng nhau chống lại sự xâm lược của Việt Nam vào Campuchia và chính phủ Campuchia sau đó đã thay thế chế độ Khmer Đỏ."
Thái Lan lúc đó ở chiến tuyến, đối mặt với quân đội Việt Nam tràn qua biên giới giữa họ và Campuchia. Tướng Prem khi đó đã kiên quyết không chấp nhận hành động này, và đã làm việc với các đối tác ASEAN để phản đối sự chiếm đóng của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế. Điều này ngăn cản một cuộc xâm lược quân sự và thay đổi chế độ không bị hợp pháp hóa."
Bộ trưởng quốc phòng Campuchia Tướng Tea Banh nói bình luận của ông Lý "không thể chấp nhận".
Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm 7/6 nói trên Facebook: "Tuyên bố của ông cũng là một sự xúc phạm đến sự hi sinh lính tình nguyện Việt Nam đã giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng. Tuyên bố của ông đã nói với thế giới và nhân dân Singapore rằng các lãnh đạo Singapore đã nhúng tay vào việc thảm sát người Campuchia."
Phản ứng của Chủ tịch Quốc hội Singapore
Cùng ngày 7/6, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin viết trên Facebook rằng các sự kiện Đông Dương diễn ra trong quá khứ gần, và "tình hình nghiêm trọng khi đó ám ảnh cơ quan an ninh chúng tôi".
"Những ai dính líu sẽ biết rằng đe dọa của chủ nghĩa cộng sản và sự lây lan của nó về phía nam đã là quan ngại nghiêm trọng," ông Tan Chuan-Jin viết.
Ông Tan nói: "Việt Nam có thể không thích một số bình luận của Thủ tướng, và tôi đoán họ có thể lựa chọn định nghĩa quá khứ theo cách họ thấy thích hợp."
"Điều này không thay đổi quá khứ như cách nhiều người nhìn. Nó cũng không ảnh hưởng việc chúng ta là bạn tốt, hay láng giềng tốt ngày hôm nay. Chúng tôi quyết tâm giữ vững điều đó."
Ông Tan thừa nhận rằng một số người Singapore đã phản đối Thủ tướng Lý Hiển Long.
"Điều kỳ lạ là một số người Singapore (tôi giả thiết đây là người thật, chứ không phải người giả của các nước) lại vui vẻ nhảy vào và phản đối chính phủ, không đếm xỉa tới lịch sử."
"Có lẽ họ đã chưa đọc hay chưa hiểu về những gì đã xảy ra? Hay tệ hơn. Họ biết nhưng vẫn chê bai vì có lợi về mặt chính trị."
Ông Tan kêu gọi độc giả hãy đọc thêm về lịch sử.
"Đó là một loạt sự kiện quan trọng cho một quốc gia non trẻ, và thật không may nếu lãng quên nó chỉ vì một số người chọn cách làm chính trị thay vì cảm thức quốc gia."
Bài của Thủ tướng Hun Sen
Trong khi đó, Thủ tướng Campuchia Hun Sen ngày 7/6 viết trên Facebook.
"Phát ngôn của ông Lý cho thấy quan điểm ủng hộ lúc đó của Singapore đối với chế độ diệt chủng và mong muốn nó quay trở lại Campuchia như thế nào.
Các phát ngôn của ông Lý còn là sự xúc phạm đến sự hi sinh của bộ đội tình nguyện Việt Nam, những người đã giúp giải phóng Campuchia khỏi chế độ diệt chủng.
Tuyên bố của ông còn nói với thế giới và nhân dân Singapore rằng các lãnh đạo Singapore đã nhúng tay vào việc thảm sát người Campuchia.
Điều cuối cùng, tôi hỏi liệu ông, Lý Hiển Long, có còn xem các phiên tòa xét xử lãnh đạo Khmer Đỏ là hợp pháp hay không?"
Báo Hong Kong South China Morning Post ngày 6/6 cũng tường thuật tranh cãi đang xảy ra.
Tờ báo này hỏi nhà ngoại giao Singapore đã nghỉ hưu Bilahari Kausikan.
Ông Kausikan hôm 5/6 trả lời ngắn gọn: "Triết gia George Santayana từng nói, Những ai không thể nhớ lịch sử sẽ dễ lặp lại nó. Vị bộ trưởng Campuchia nên chiêm nghiệm câu này."
Cũng tờ South China Morning Post dẫn lời tiến sĩ người Campuchia Sophal Ear đang dạy ở Occidental College ở Los Angeles.
Ông Sophal Ear trả lời bình luận của Thủ tướng Lý Hiển Long "đúng về mặt chi tiết (factually correct)".
"Dĩ nhiên, Phnom Penh muốn viết lại lịch sử, đòi những ai phản đối chính quyền do Việt Nam bảo trợ thập niên 1980 phải xin lỗi, vì những ai chống đối họ đều là thân Khmer Đỏ."
Sophal Ear nói tiếp: "Việt Nam đã xâm lược Campuchia. (Vietnam had invaded Cambodia)."
Năm 2011, trong một diễn văn, cựu phó thủ tướng Singapore Wong Kan Seng nói vấn đề Campuchia khi đó thách thức Singapore.
Phát biểu tại Học viện ngoại giao Singapore, Wong Kan Seng nói: "Việc xâm lược một nước nhỏ của một láng giềng lớn hơn, lật đổ một chính phủ hợp pháp bằng thế lực bên ngoài, và áp đặt bộ máy ủy nhiệm bởi một ngoại bang đã là thách thức trực tiếp cho căn bản chính sách ngoại giao của chúng ta."
7/6/2019
Nguồn BBC
