Những sự kiện của tháng Tư năm nay mà chúng tôi điểm qua dưới đây, với một xã hội bình thường thì chúng chẳng có gì bất thường, nhưng với xã hội ta thì chúng lại rất không bình thường.
Sự kiện thứ nhất là hàng trăm người dân Bình Thuận, trong hai ngày 14 và 15 đã phong tỏa quốc lộ 1A, đốt lửa và dùng bom xăng chống trả lực lượng công an. Đã có đàn áp xảy ra. Đương nhiên là như vậy, với xã hội ta hiện nay thì không có mới là lạ. Đã xảy ra điều không lạ. Nhưng vẫn có cả điều lạ, có lẽ là lần đầu: Sang đêm thứ hai thì công an đã lẳng lặng rút lui. Và nếu chúng tôi không nhầm thì đã không có ai trong dân chúng bị bắt. (Nếu ai có tin khác thì xin cung cấp.)
Xin được bày tỏ mối thiện cảm với các chiến sỹ công an thuộc các đơn vị được phân công làm nhiệm vụ trong vụ này. Có thể chủ trương không đàn áp đến cùng là có từ một vài nhân vật cấp trên nào đó, nhưng rõ ràng là trong hàng ngũ công an có nhiều chiến sỹ đã không muốn đàn áp bà con mình, nên vụ việc mới có kết cục như vậy. Giả dụ ngay từ đầu các chiến sỹ công an vừa tới nơi đã xô vào dân chúng mà tới tấp nện dùi cui vào họ thì diễn biến đã khác hẳn. Có vẻ đã đến lúc trong lực lượng công an có nhiều người nhận ra rằng những người dân kia là bà con của mình, không phải là “các thế lực thù địch”.
Việc rút lui của công an Bình Thuận làm ta ít nhiều liên tưởng đến vụ cảnh sát Ukraina quỳ gối xin người dân tha tội. Chúng ta chưa thể lạc quan tếu để hy vọng có chuyện như vậy ở Việt Nam trong nay mai, nhưng nó sẽ xảy ra trong tương lai gần.
Sự kiện thứ hai là vụ một số người dân Long An mất đã dùng chai xăng và bình acid chống trả lực lượng “thi hành công vụ”. Chống và bị bắt. Án tù sẽ rất nặng. Vụ này được xem là giống vu Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng năm trước. Nhưng có khác biệt: Đây là lần đầu tiên người dân oan tuyên bố thẳng thừng quan điểm mang màu sắc chính trị của mình.
Sự kiện thứ ba là vụ hàng trăm người dân Cam Ranh đem cá chết đổ tràn ra đường, gây ùn tắc giao thông cũng trên quốc lộ 1A, để phản đối việc nạo vét đầm, làm cho tôm cá mà người dân nuôi bị chết hàng loạt. Không có tin về hành động đàn áp của lực lượng công quyền.
Trong ba vụ trên có một điều giống nhau là người dân bị mất mát quá nhiều về kinh tế và quyền sống đã hết biết sợ. Họ xuống đường một cách đàng hoàng, không còn có vẻ phải cố chống chọi với nỗi sợ của chính mình nữa. Đó là điều rất mới trong tình hình hiện nay.
Một sự kiện khác không liên quan đến người dân, mà liên quan đến các “đồng chí” tuyên huấn. Hàng năm, cứ đến 22 tháng 4 thì báo chí nhà nước nhất loạt đăng bài ca ngợi lãnh tụ vĩ đại Vladimir Ilyich Lenin (Ulyanov). Năm chẵn chục thì kỷ niệm rầm rộ, kéo dài hàng chục ngày. Năm “thường” thì chí ít cũng có bài ca ngợi và khẳng định mãi mãi đi theo con đường Lenin đã vạch ra. Năm lẻ 5 thì làm vừa vừa trong vài ba ngày. Năm nay là một năm như vậy, kỷ niệm 145 năm ngày sinh của Ngài. Vậy mà báo chí “cấp trung ương” không hề viết một chữ nào. Ti-vi cũng im tiếng. Chỉ mỗi cái anh báo địa phương Yên Bái là còn tỏ ra nhớ đến lãnh tụ vĩ đại.
Có chuyện gì vậy? Khó mà biết được. Chỉ có thể đoán mò. Có thể là các đồng chí ấy đã mệt, nói mãi mỏi mồm, viết mãi mỏi tay, thậm chí thấy ghê người khi nghĩ đến một đề tài không mấy hấp dẫn mà bao năm nay lúc nào cũng phải nhai nhải về nó. Cũng có thể trong cuộc gặp thượng đỉnh vừa rồi, các ông anh bảo nhỏ, đại ý là việc đếch gì phải ca ngợi mãi vài cái ông mà trên thực tế chẳng liên quan gì đến sự làm ăn của chúng ta ngày nay. Mình cũng có kém cạnh chi mà cứ mãi phải ca ngợi anh khác ở tận đâu đâu mà lại đã lìa đời từ tám hoánh rồi!?
Hai loại sự kiện trên là rất khác nhau, nhưng vẫn giống nhau ở điểm chưa có bao giờ. Dường như chúng báo hiệu một điều gì đó…
NGUYỄN TRẦN SÂM
Nguồn Lề Trái
Sự kiện thứ nhất là hàng trăm người dân Bình Thuận, trong hai ngày 14 và 15 đã phong tỏa quốc lộ 1A, đốt lửa và dùng bom xăng chống trả lực lượng công an. Đã có đàn áp xảy ra. Đương nhiên là như vậy, với xã hội ta hiện nay thì không có mới là lạ. Đã xảy ra điều không lạ. Nhưng vẫn có cả điều lạ, có lẽ là lần đầu: Sang đêm thứ hai thì công an đã lẳng lặng rút lui. Và nếu chúng tôi không nhầm thì đã không có ai trong dân chúng bị bắt. (Nếu ai có tin khác thì xin cung cấp.)
Bụi xỉ độc hại bay mù mịt
Xin được bày tỏ mối thiện cảm với các chiến sỹ công an thuộc các đơn vị được phân công làm nhiệm vụ trong vụ này. Có thể chủ trương không đàn áp đến cùng là có từ một vài nhân vật cấp trên nào đó, nhưng rõ ràng là trong hàng ngũ công an có nhiều chiến sỹ đã không muốn đàn áp bà con mình, nên vụ việc mới có kết cục như vậy. Giả dụ ngay từ đầu các chiến sỹ công an vừa tới nơi đã xô vào dân chúng mà tới tấp nện dùi cui vào họ thì diễn biến đã khác hẳn. Có vẻ đã đến lúc trong lực lượng công an có nhiều người nhận ra rằng những người dân kia là bà con của mình, không phải là “các thế lực thù địch”.
Việc rút lui của công an Bình Thuận làm ta ít nhiều liên tưởng đến vụ cảnh sát Ukraina quỳ gối xin người dân tha tội. Chúng ta chưa thể lạc quan tếu để hy vọng có chuyện như vậy ở Việt Nam trong nay mai, nhưng nó sẽ xảy ra trong tương lai gần.
Sự kiện thứ hai là vụ một số người dân Long An mất đã dùng chai xăng và bình acid chống trả lực lượng “thi hành công vụ”. Chống và bị bắt. Án tù sẽ rất nặng. Vụ này được xem là giống vu Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng năm trước. Nhưng có khác biệt: Đây là lần đầu tiên người dân oan tuyên bố thẳng thừng quan điểm mang màu sắc chính trị của mình.
Sự kiện thứ ba là vụ hàng trăm người dân Cam Ranh đem cá chết đổ tràn ra đường, gây ùn tắc giao thông cũng trên quốc lộ 1A, để phản đối việc nạo vét đầm, làm cho tôm cá mà người dân nuôi bị chết hàng loạt. Không có tin về hành động đàn áp của lực lượng công quyền.
Trong ba vụ trên có một điều giống nhau là người dân bị mất mát quá nhiều về kinh tế và quyền sống đã hết biết sợ. Họ xuống đường một cách đàng hoàng, không còn có vẻ phải cố chống chọi với nỗi sợ của chính mình nữa. Đó là điều rất mới trong tình hình hiện nay.
Một sự kiện khác không liên quan đến người dân, mà liên quan đến các “đồng chí” tuyên huấn. Hàng năm, cứ đến 22 tháng 4 thì báo chí nhà nước nhất loạt đăng bài ca ngợi lãnh tụ vĩ đại Vladimir Ilyich Lenin (Ulyanov). Năm chẵn chục thì kỷ niệm rầm rộ, kéo dài hàng chục ngày. Năm “thường” thì chí ít cũng có bài ca ngợi và khẳng định mãi mãi đi theo con đường Lenin đã vạch ra. Năm lẻ 5 thì làm vừa vừa trong vài ba ngày. Năm nay là một năm như vậy, kỷ niệm 145 năm ngày sinh của Ngài. Vậy mà báo chí “cấp trung ương” không hề viết một chữ nào. Ti-vi cũng im tiếng. Chỉ mỗi cái anh báo địa phương Yên Bái là còn tỏ ra nhớ đến lãnh tụ vĩ đại.
Có chuyện gì vậy? Khó mà biết được. Chỉ có thể đoán mò. Có thể là các đồng chí ấy đã mệt, nói mãi mỏi mồm, viết mãi mỏi tay, thậm chí thấy ghê người khi nghĩ đến một đề tài không mấy hấp dẫn mà bao năm nay lúc nào cũng phải nhai nhải về nó. Cũng có thể trong cuộc gặp thượng đỉnh vừa rồi, các ông anh bảo nhỏ, đại ý là việc đếch gì phải ca ngợi mãi vài cái ông mà trên thực tế chẳng liên quan gì đến sự làm ăn của chúng ta ngày nay. Mình cũng có kém cạnh chi mà cứ mãi phải ca ngợi anh khác ở tận đâu đâu mà lại đã lìa đời từ tám hoánh rồi!?
Hai loại sự kiện trên là rất khác nhau, nhưng vẫn giống nhau ở điểm chưa có bao giờ. Dường như chúng báo hiệu một điều gì đó…
NGUYỄN TRẦN SÂM
Nguồn Lề Trái
Gửi ý kiến của bạn
