Nhớ Trúc Cương

Chủ nhật buồn thiu, đến trưa càng buồn hơn, chẳng thiết làm gì cả. Mò mạng thấy bài thơ của Trúc Cương nhắc đến mấy ông sâu rượu trong làng văn, thấy hay hay- Một nửa đời Mai, thơ đã nuốt/ Nửa đời sau, rượu uống nốt Mai rồi/ Rót một ly này đưa Định Nguyễn/ Hà Nội còn Tạ Vũ, Trúc Cương – Tôi.

Mai là Trần Vũ Mai, đúng là nửa đời sau rượu đã nuốt Trần Vũ Mai, chừng bốn mươi tuổi anh đã nát rượu. Tiếc quá là tiếc. Thơ anh hay đã đành, anh còn nổi tiếng là một biên tập viên đỡ đầu cho nhiều cuốn sách nổi tiếng ra đời. Biên tập xuất bản ngày nay đa phần làm cái việc cực đơn giản là chấm chính tả, mấy ai có con mắt xanh được như Trần Vũ Mai, mình đã nói rồi thôi không nói nữa.

Trúc Cương cũng thuộc loại có con mắt xanh, là nghe anh Phùng Quán nói thế chứ mình không biết nhưng mình tin, anh Quán không khen lăng nhăng bao giờ. Là cộng tác viên ruột NXB Văn hóa – dân tộc mấy chục năm, nơi Trúc Cương làm biên tập, anh Quán đã phán thế chắc chẳng sai. Cuốn sách đầu tiên của NXB Văn hóa- dân tộc từ ngày đầu mới thành lập năm 1976 đều do Trúc Cương biên tập là Trường Ca Đam San do Đào Tử Chí biên soạn là công trình rất sáng giá cũng đủ biết con mắt xanh của anh. Nhưng thôi, đang nói chuyện sâu rượu.

 Trúc Cương còn nát rượu sớm hơn Trần Vũ Mai, năm 1985 mình gặp anh lần đầu tại nhà Phùng Quán đã thấy anh nát rượu rồi. Khi đó đang mùa đông, sáng sớm nhà anh Quán chưa mở cửa. Mình và anh Quán đang nằm co ro trong chăn chợt có tiếng đập cửa rầm rầm, có tiếng hai người nghe thi nhau gọi, nói Phùng Quán đâu Phùng Quán đâu, mở cửa mở cửa, cấp cứu cấp cứu. Anh Quán vùng dậy mở cửa, hai người đàn ông một cao to một nhỏ thó, ai nấy đầu bù tóc rối, áo quần nhếch nhác. Người cao to bước vào cửa đã nói oang oang là Tạ Vũ. Người kia là Trúc Cương, rét quá anh đứng khóm róm, tay cầm chai rượu run run, răng đánh cầm cập nhưng miệng cười rất tươi, nói có chai rượu ngon, không có mồi ngon uống phí rượu. Anh Tạ Vũ nói mồi ngon chỉ có nhà Phùng Quán.

Anh Quán cười cười cầm chai rượu lắc lắc, nói được có nửa chai cứ làm như có cả thùng phuy . Trúc Cương cười hì hì, nói hai anh em xách chai rượu từ nhà đến đây lộ phí mất nửa chai. Tạ Vũ chỉ Trúc Cương giọng như lệnh vỡ, nói tại thằng này, tao đã bảo nhịn đi đến nhà Phùng Quán rồi uống , thằng này đéo nhịn được. Trúc Cương lại cười hì hì, nói thì anh cũng có nhịn được đâu. Tạ Vũ trương gân cổ lên cãi, nói mày không nhịn được, ngu gì tao nhịn. Mình cười rũ.

Vào cuộc rượu ( vừa bét mắt đã uống rượu, kinh!) anh Quán giới thiệu mình, nói đây là Nguyễn Quang Lập, thằng này nó… Trúc Cương xua tay, nói khỏi phải giới thiệu, bạn Phùng Quán tất nhiên là giỏi rồi. Rồi anh tranh nhau nói tranh nhau đọc thơ với Tạ Vũ, chẳng để ý gì đến mình. Khi say nhừ nói đã líu lưỡi anh mới bá vai mình lè nhè, nói anh Quán giới thiệu mày tên cứt gì tao quên mẹ nó rồi. Mình chưa kịp mở mồm anh đã xua tay, nói tao biết rồi, mày làm thơ chứ gì. Bỗng anh vỗ vai mình đánh bốp, nói a tao nhớ rồi, thằng Trần Ninh Hồ vừa bảo mày có cái truyện đéo gì hay lắm.

 Sáng sau mình đang uống nước chè đầu đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trúc Cương từ NXB đi ra kéo áo mình, nói đi ăn sáng với tao, có hàng bún ốc tao quen, bán cho Trúc Cương rất rẻ, chỉ một nghìn một bát. Hai anh em đi bộ tới hàng bún gánh bên kia đường. Hi hi tưởng quen thân thế nào, vừa thấy mặt anh bà hàng bún đã lườm, nói chú Cương còn ba nghìn chưa trả nha. Anh cười hiền lành, nói rồi, ăn xong trả hết có gì đâu.

Thời này đói lắm, người ta hay ăn bún ốc bún riêu vì rẻ nhưng chủ yếu được ăn rau miễn phí, tha hồ nhét rau cho đầy bụng. Nói tha hồ vậy thôi chứ mình bốc rau bỏ bát nhiều quá người ta cũng xót ruột. Thấy anh Trúc Cương bốc rau lắm quá, bà chủ lườm lên lườm xuống, nói chú Cương ăn bún hay ăn rau? Anh cười hiền lành, nói ăn rau bà ạ, nhà thơ bây giờ vào trong ăn chữ ra ngoài ăn rau. Bà yên tâm đi, ăn một nhúm rau trả bà một cục vàng, may túi ba gang mang đi mà đựng bà nha. Vừa nói anh vừa thò tay bốc rau. Bà chủ chụp lấy tay anh rảy rảy cho rau tuột khỏi tay anh. Người ngồi cạnh nhìn anh cười khinh khỉnh, nói nước mình toàn dân đánh bạc với cả nhà thơ, đói là phải.

Xong bữa mình cằn nhằn Trúc Cương, nói đói thì ăn thêm bát nữa, có nhúm rau anh làm ồn chuyện, ngượng chết được. Anh khoác vai mình mặt mày nghiêm trọng, nói chú mày biết không, tao đang trắc nghiệm sự xấu hổ. Mình cười, nói giống Bùi Giáng trắc nghiệm cái sự điên, phải không? Anh gật đầu lia lịa, nói đúng đúng đúng.

Hai năm sau dự đại hội nhà văn lần thứ tư, ngày đầu không thấy anh đâu, mình cố tìm mà không thấy. Sang ngày thứ hai, trên diễn đàn anh L. đang phát biểu cái gì đó chung quanh đề tài xây dựng nền văn học nươc nhà tiên tiến, hiện đại đậm đà bản sắc dân tộc… ôi chà vân vân. Anh L. nói rất hăng, nhìn phong thái, lời ăn tiếng nói y hệt ông bộ trưởng không phải thằng đầu nậu sách, mình cứ bấm bụng cười. Trúc Cương bỗng đâu xuất hiện, xiêu vẹo đi lên mấy hàng ghế đầu tay cầm micro tay chỉ anh L., nói tôi có ý kiến thằng nào làm tổng thư kí cũng được hết, trừ thằng mặt mẹt kia, đ. mẹ tôi nói xong. Mọi người cười ầm ầm, vỗ tay rần rần.

Đến đoạn bầu cử, mấy trăm người được đề cử, duy nhất Trúc Cương tự ứng cử, chẳng ma nào đề cử anh. Bầu lần thứ nhất anh được 2 phiếu, chắc là phiếu của anh và phiếu Tạ Vũ. Tưởng anh rút, nhưng không, anh cứ để nguyên vậy cho bầu lần hai, kết quả lần hai Trúc Cương vẫn hai phiếu. Mình ôm vai anh cười rũ, nói Trúc Cương ơi là Trúc Cương. Anh tỉnh bơ rất nghiêm túc, nói mày ngu lắm, tao đang trắc nghiệm cái sự trơ.

Bây giờ mình mới tin Trúc Cương trắc nghiệm thật, nếu không chẳng ai mất thời giờ làm mấy trò vớ vẩn đó. Hết đại hội mình đến nxb Văn hóa- dân tộc thăm anh, nhà anh tít Cầu Giấy xa quá không lên được. Vừa tới hỏi anh đâu ba bốn cô liền xúm lại, nói anh Lập ơi, anh mau xách cổ Trúc Cương ra khỏi cầu thang cho tụi em với. Té ra anh say, nằm đâu không nằm cứ nhè cầu thang bộ nằm vắt ngang. Chị em lên xuống cầu hét ầm anh vẫn không dậy, nói tụi mày mặc váy bước qua anh đi, để anh nhìn cái, tội. Mình cười to tới lôi cổ anh dậy, nói anh đang trắc nghiệm cái sự l. à? Anh tỉnh bơ rất nghiêm túc, nói ừ, l. quan trọng lắm, chúng mày không được xúc phạm l. nghe chưa.

Anh kéo mình ra quán. Mình trì lại, nói thôi thôi anh say rồi quán xá làm gì. Anh vẫn lôi đi cho kì được, nói mày phải cho tao trắc nghiệm nốt cái sự say chứ. Mình cười, nói trời đất, say đến thế còn trắc nghiệm cái đéo gì nữa. Mặc, anh cứ lôi vào quán. Được hai ly anh đã say nhừ mềm như bùn, lè nhè líu lưỡi, nói mày biết tao viết gì không, văn hay thơ? Tao đéo nhớ tao viết gì nhưng tao thừa nhận tao tài.

Hi hi.

Nguyễn Quang Lập

12-12-2012

Theo Quê Choa