Chữ trinh, Thị Nở và một nền giáo dục giãy nảy

Năm 2007, báo chí đã kể câu chuyện học sinh cấp 3 “dứt khoát trả lời” trong bài trắc nghiệm, rằng: Cô Tấm chui ra từ quả… chuối. Lý do, học sinh thấy như bị xúc phạm, và sinh ra hành động phản kháng- khi đề thi trắc nghiệm môn văn lớp 10 hỏi rằng: “Cô Tấm chui ra từ quả gì: A.Quả na; B.Quả chuối; C. Quả thị; D. Quả bưởi.

Một cách phản ứng hoàn toàn không chuối, rất xứng đáng với một đề bài quá chuối. Đó là giai đoạn ngành giáo dục đổi mới thi, kiểm tra, từ hình thức đề tự luận sang đề trắc nghiệm. Hình thức mà sau đó có người nói đến sự ngớ ngẫn khi đề văn phải giải như…toán.

Chấp nhận đưa “Chuối” vào một đề văn bất chấp sự lố bịch, ngớ ngẩn. Ấy thế nhưng khi đề tài tự luận xung quanh cái “màng trinh” của ĐH FPT vừa “hé lộ” trên báo, các giáo sư, các tiến sĩ, các nhà giáo dục liền hăng hái xông vào …ném đá. Lần này không liên quan tới hình thức thi, kiểm tra, mà liên quan đến cái màng trinh trong đề bài. Cũng đơn giản đã là bởi “tư duy giáo khoa”, rằng cái “màng này màng nọ” có đánh dấu xxx thì không thể được đưa vào... giáo dục, dù là bậc nào, dưới hình thức gì.

Nhưng học sinh thời nay không phải là gà muốn nhét gì thì nhét. Có học sinh, đọc những bài phê bình của các vị GS, TS trên báo đã cho rằng cái đề thi của đại học FPT không phải “nghiêng về cái gọi là ủng hộ việc không coi trọng trinh tiết, không cần giữ trinh tiết trước khi về nhà chồng”, mà điều người ra đề muốn nói là “Hạnh phúc thật sự không nằm ở cái trinh tiết”. Thêm một cái mở ngoặc là “Có lẽ GS N hiểu sai đề thì đúng hơn”. Nếu ai cho đây chỉ là thiểu số thì xin hãy xem lại các luồng dư luận sau sự kiện “văng tục” của TS Lê Thẩm Dương để thấy rằng học sinh giờ không dễ chấp nhận lối giáo dục kiểu “Cô Tấm chui ra từ đâu”.

Không thể có một nền giáo dục “mở toang”. Không thể chấp nhận một lối giáo dục không có biên giới về sự tế nhị, không có dấu ngoặc kép “”. Nhưng cũng không thể chấp nhận một “nền giáo dục bưng tai nhắm mắt” với mọi hiện thực xã hội, một “nền giáo dục giãy nảy” với những điều bình thường nhất. Bởi chính sự cực đoan quanh những cái dấu xxx trong giáo dục suốt bao năm qua đã khiến nó sinh ra những cái quả, những câu chuyện ngớ ngẩn đại khái “Đại gia nước đá trả con dâu vì cho rằng mất trinh”.

Bệnh dị ứng này thực ra đã có “tiền sử”. Tháng 3 năm ngoái, Chí Phèo bị các giáo sư “thổi còi”, còn thị Nở, bị các nhà giáo dục “treo đèn đỏ” khi đoạn “quan hệ vườn chuối” bị cắt khỏi SKG.

Dù nhiều nhà phê bình văn học nhìn nhận, đoạn này thể hiện “góc con người” nhất của anh Chí, cũng biết yêu thương và khát khao được làm người. Nhưng các vị giáo sư đáng kính nhất nhất lắc đầu. Một vị giải thích “Đoạn đó mô tả tỉ mỉ “quan hệ” giữa Chí Phèo và Thị Nở trong vườn chuối, làm khơi gợi nhiều điều khiến học trò lứa tuổi này liên tưởng đến những cái không tốt, không có lợi cho giáo dục”.

Khổ thân cho anh Chí, giờ chỉ trần trụi là một thằng rạch mặt ăn vạ. Tủi cho Thị Nở, thành một thứ gái nham nhở khi không “tát vào mặt Chí Phèo để bảo vệ phẩm giá”. Oan cho Nam Cao, ông giờ cũng có phần trách nhiệm trong việc viết ra đoạn văn người nhất về Chí Phèo, làm học trò thời nay liên tưởng đến những “cái không tốt”. Khốn nạn cho cả “cái không tốt” khi nó vốn xưa cũ như trái đất mà không ai, kể cả các giáo sư tiến sĩ, không sinh ra từ “cái không tốt” đó cả.

Cứ theo cách thức tư “duy giáo khoa” mà chúng ta đang, một cách cưỡng từ đoạt lý- bắt học sinh của thời đại Internet phải học, phải chăng sẽ dẫn đến một thứ logic gái bán hoa tên Kiều phải “còn trinh” và Thị Nở thì phải tát vào mặt Chí Phèo để “bảo vệ “phẩm giá”?

“Căn bệnh dị ứng” của các nhà giáo dục đã khiến cho những “cái không tốt” trở thành quá nhạy cảm- một sự nhạy cảm không cần thiết. Và vì thế, đám học trò hoặc tự do tìm hiểu ngoài đời sống, trên internet, hoặc ngô nghê đến mức đau đẻ còn tưởng mình đau ruột thừa.
Bởi trong khi các nhà đạo đức, các nhà giáo dục mải mê tranh cãi quanh cái màng trinh trong đề thi tự luận của một trường đại học là thô tục hay không thô tục thì các nữ sinh vẫn đều đều sinh con. Tháng trước, một nữ sinh lớp 12 ở Nghệ An “bất ngờ sinh con ngay trong giờ học”. Tuần trước, nữ sinh lớp 10 ở Bến Tre “bất ngờ sinh con ngay sau giờ thể dục”. Và hôm qua, lại xảy chuyện một nữ sinh lớp 8 đẻ con. Lần này, thật bất ngờ, báo chí hoàn toàn không dùng tư “bất ngờ” nữa. Không khó lắm để nhận ra, cả 3 nữ sinh này đều không bị ảnh hưởng bởi “sự kiện vườn chuối” trong sách giáo khoa lớp 11. Cả 3 câu chuyện đều cho thấy, không chỉ gia đình, các nữ sinh đều rất lơ mơ tơ về chuyện sức khỏe sinh sản khi mà sinh con rồi mới biết mình… sinh con.

Khi mà các nhà giáo dục giãy nảy với mọi, thậm chí là từ ngữ tế nhị, khi mà trường học “đóng cửa” với hiện thực xã hội thì có lẽ chưa có giới hạn cuối về “độ lớp” của việc nữ sinh sinh con. Liệu có một ngày báo chí sẽ phải giật những hàng tít, đại loại: Không bất ngờ, Nữ sinh lớp 5 sinh… bạn, chẳng hạn!

Đào Tuấn

13-04-2012

Theo Blog Đào Tuấn